Korxonada axborot oqimlarini boshqarish uchun cals- texnologiyalaridan foydalanish Darsning maqsadi

4-AMALIY MAShG‘ULOT


Korxonada axborot oqimlarini boshqarish uchun CALS- texnologiyalaridan foydalanish

Darsning maqsadi: yuqori texnologiyali korxonada axborot va ishlab chiqarish oqimlarini boshqarishni ta'minlash uchun zarur bo'lgan CALS- texnologiyalariga kiritilgan dasturiy mahsulotlar sharhi.

Qisqacha nazariy ma'lumotlar
Oxirgi darsda CALS-texnologiyalari ko'rib chiqildi, ular mahsulotning barcha bosqichlarida hayotiy siklni axborot bilan ta'minlash tamoyillari va texnologiyalari to'plamidir.
CALS-texnologiyalaridan mahsulotni yaratish, ishlab chiqarish va undan foydalanishning barcha ishtirokchilarini tashkil etish va axborot bilan ta'minlash vositasi sifatida foydalanishdan maqsad mahsulotlarni tadqiq qilish va ishlab chiqish jarayonlarini jadallashtirish, mahsulot berish orqali ularning faoliyati samaradorligini oshirish, yangi xususiyatlar, mahsulotlarni ishlab chiqarish va ishlatish xarajatlarini kamaytirish, uni ishlatish va texnik xizmat ko'rsatish jarayonlarida xizmat ko'rsatish darajasini oshirishdan iborat.
CALS predmeti axborot integratsiyasi texnologiyalari, ya'ni mahsulot (mahsulot), atrof-muhit va hayotiy sikl jarayonida amalga oshiriladigan jarayonlar haqida ma'lumot almashish va almashishdir.
CALS asosida yagona axborot modellari to'plamidan foydalanish, ma'lumotlarga kirish usullarini standartlashtirish va uni to'g'ri talqin qilish, axborot xavfsizligini ta'minlash, axborot almashishning huquqiy masalalari (shu jumladan intellektual mulk), avtomatlashtirilgan dasturiy ta'minot tizimlaridan foydalanish (ALT/CAM/ CAE), MRP, ERP, PDM va boshqalarning turli bosqichlarida), CALS formatida ma'lumot ishlab chiqarish va almashish imkonini beradi.
CALSni joriy etishdan asosiy maqsad mahsulotning hayot sikli davomida xarajatlarni minimallashtirish, uning sifati va raqobatbardoshligini oshirishdan iborat.
Raqobatbardosh mahsulotlarni ishlab chiqarish uchun ma'lum talablarga rioya qilish kerak, ularni bajarish CALS-texnologiyalarini joriy qilmasdan mumkin emas. Bularga quyidagilar kiradi:
− loyiha-texnologik hujjatlarni elektron shaklda taqdim etish;
− ehtiyot qismlar va yordamchi materiallarning tasvirlangan elektron kataloglari hamda ehtiyot qismlar va materiallarga masofadan buyurtma berish vositalari bilan jihozlangan interaktiv elektron texnik qo‘llanmalar ko‘rinishidagi foydalanish-ishlatish va ta’mirlash hujjatlarini taqdim etish;
− mahsulotning ishlab chiqarishdan keyingi hayotiy sikli bosqichlarida ularni kompleks logistika ta'minotini tashkil etish;
− mahsulotlarni kataloglashtirishning elektron tizimining mavjudligi va faoliyati;
− korxonalarda ISO 9000:2000 standartlari talablariga javob beradigan sifat menejmenti tizimlarining mavjudligi.
CALS-texnologiyalarining dasturiy mahsulotlarini ikki guruhga bo'lish mumkin.
Birinchi guruhga korxonalarda an'anaviy ravishda qo'llaniladigan dasturiy mahsulotlar kiradi, ulardan foydalanish CALSni amalga oshirishga bog'liq emas. Masalan:
− turli maqsadlar uchun matnli va jadvalli hujjatlarni tayyorlash (matn muharrirlari, elektron jadvallar, ofis tizimlari);
− muhandislik hisob-kitoblarini va loyiha loyihasini avtomatlashtirish - SAE-tizimlari;
− ishchi loyiha hujjatlari - CAD-tizimlarini loyihalash va ishlab chiqarishni avtomatlashtirish;
− ishlab chiqarishni texnologik tayyorlashni avtomatlashtirish - CAM-tizimlari;
− ta'minot zanjiri boshqaruvi - SCM tizimlari uchun mo'ljallangan korxona ta'minotining barcha bosqichlarini avtomatlashtirish va boshqarish hamda korxonadagi barcha tovar aylanmasini nazorat qilish;
− ishlab chiqarish resurslarini rejalashtirishni avtomatlashtirish (materiallar, uskunalar, xodimlar, energiya manbalari) - MRP-tizimlari;
− butun korxona uchun resurslarni rejalashtirishni avtomatlashtirish (tashkilot tomonidan biznesni yuritish jarayonida to'plangan ma'lumotlarning yagona ombori) - ERP tizimlari;
− korporativ ishlab chiqarishni boshqarish tizimlari - ustaxona darajasidagi boshqaruv tizimlari sinfiga kiruvchi MES-tizimlari;
− axborotni identifikatsiya qilish va autentifikatsiya qilish - elektron raqamli imzo (ERI) vositalari.
Ikkinchi guruhga dasturiy vositalar kiradi, ulardan foydalanish CALS va tegishli standartlar talablari bilan bog'liq:
− mahsulot va uning konfiguratsiyasi haqidagi ma'lumotlarni boshqarish - PDM-tizimlari;
− loyihalarni boshqarish – PM tizimlari (Loyihalarni boshqarish);
− texnik hujjatlarni yaratish va o'zgartirishda ish oqimini boshqarish - WF tizimi (Work Flow);
− mijozlar bilan munosabatlarni boshqarish - CRM-tizimlari;
− ishlab chiqarish jarayonlarini dispetcherlik nazorati - SCADA-tizimlari;
− mahsulotning hayotiy siklining ishlab chiqarishdan keyingi bosqichlarida axborot ta'minotini ta'minlash - sotish va xizmat ko'rsatishni boshqaradigan S&SM tizimlari;
− kompyuterning raqamli boshqaruvi - texnologik asbob-uskunalar, shu jumladan dastgohlar va zamonaviy sanoat robotlarining haydovchilarini boshqaradigan CNC tizimlari;
− qo'shma elektron biznes - integratsiyalashgan axborot makonida Internet texnologiyalaridan foydalangan holda ko'plab hamkor korxonalarning ishini muvofiqlashtiruvchi CPC tizimlari.
CALS texnologiyalarining to'laqonli ishlashi uchun barcha dasturiy mahsulotlarning o'zaro yaqin ta'siri talab qilinadi. Bu muayyan mahsulotni ishlab chiqish uchun zarur bo'lgan ish vaqti va boshqa ishlab chiqarish resurslarini sezilarli darajada tejashga yordam beradi.