MAVZU: KICHIK VA O'RTA GURUHDA SUJETLI ROLLI O'YINNI LOYIHALASHTIRISH KIRISH
BOB. MAKTABGACHA TARBİYA BOLALARDA SYUJETLI-ROLLI O’YINLAR VA ULARNINGAHAMIYATI
1.1. Kichik maktabgacha yoshdagi bolalar o’yinlarimazmuni.
1.2. Bolalarda syujetli-rolli o’yinlarningahamiyati
II. BOB. MAKTABGACHA TARBİYA YOSHİDAGİ BOLALARDA SYUJETLI-ROLLIO’YINLARNI SHAKLLANTIRISH
Maktabgacha tarbiya yoshidagi bolalarda syujetli-rolli o’yinlarni shakllantirish vositalari
maktabgacha tarbiya bolalarga ta’lim–tarbiya berishda syujetli-rolli o’yinlarni amalga oshirish va ungarahbarlik
XULOSA FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO‘YXATI ILOVA
KIRISH Mavzuning dolzarbligi: Jamiyatning ma’naviy takomili unda amalga oshiriladigan ta’lim - tarbiya ishlarining mazmuni, shakl va mohiyatiga bog’liqdir. SHu boisdan ham ta’limdagi yangilanishni, respublikamizda amalga oshirilayotgan bosqichma - bosqich ta’lim tizimini pedagogik talqin qilish, bu jarayonni samaradorli kechishini ta’minlash zaruriyati yuzaga keladi. Hozirgi yoshlarning har jihatdan mukammal barkamol, keng dunyoqarashga, ijodiy tafakkurga, intellektual salohiyatga ega bo’lgan shaxslar qilib tarbiyalashimiz zarur. Vatanimiz kelajagi bo’lgan yoshlarimizning bilimdonligi, ma’naviy kamoloti, g’oyaviy yetukligi davrimizning dolzarbvazifalaridandir.
O’zbek xalqi ta’lim-tarbiyaga oid boy merosga ega bo’lib, avlodlarga insonparvarlik, kamtarlik, mehnatsevarlik, do’stlik birodarlik, mehr-oqibat kabi umuminsoniy fazilatlarni tarbiyalab kelgan. Ma’lumki, bolalarning asosiy vaqti o’yin bilan o’tadi. O’yin - maktabgacha yoshdagi bolalarni har tomonlama rivojlanishining muhim vositasi, ularning asosiy faoliyati bo’lib hisoblanadi. O’yin jarayonida bola shaxsi faoliyat sub’ekti sifatida shakllana boshlaydi. O’yin o’zoq davrlardan beri mashhur olimlar, pedagog-psixologlar, faylasuflar, sotsiologlar, etnograflar va madaniyat arboblari diqqatini o’ziga qaratib kelgan.
Maktabgacha ta’lim bola shaxsini sog‘lom va etuk, shu bilan birga maktabga tayyorlagan holda shakllantirish maqsadini ko‘zlaydi. O‘zbekiston Respublikasi “Ta’lim to‘g‘risida”gi Qonunning 11-moddasida: “Maktabgacha ta'lim bola shaxsini sog`lom va yetuk, maktabda o`qishga tayyorlangan tarzda shakllantirish maqsadini ko`zlaydi. Bu ta'lim olti-etti yoshgacha oilada, bolalar bog`chasida va mulk shaklidan qat'i nazar boshqa ta'lim muassasalarida olib boriladi”,2- deb ta’kidlangan. Darhaqiqat, ta’lim-tarbiya qanchalik erta boshlansa, uning samarasi shunchalik erta namoyon bo‘ladi va insonning butun hayot tarziga ijobiy ta’sir qiladi.
Maktabgacha yoshdagi bolalarning eng asosiy va yetakchi faoliyatlaridan biri o‘yindir. etakchi faoliyat deb bolaning ayni shu yoshida tez – tez ko‘zga tashlanib turadigan xatti – harakatigaaytamiz.
Etakchi faoliyat shunday faoliyatki, bu faoliyat tufayli bolaning psixik jihatdan o‘sishida jiddiy o‘zgarishlar yuz beradi. Boshqacha qilib aytganda, mana shunday asosiy faoliyat jarayonida bolaning barcha psixik prosesslari anchagina o‘sadi. O‘yin bola hayotida mana shunday asosiy faoliyatlardan biridir. O‘yin shu qadar universial, shu qadar ko‘p qirrali va qudratli faoliyatdirki, barcha yoshdagi bolalarni o‘yindan boshqa kamolga yetkazishni tasavvur etish qiyin.
O‘yin faqat tashqi muhitdagi narsa va hodisalarni bilish vositasi bo’libgina qolmay balki, qudratli tarbiya vositasi hamdir. Ijodiy va syujetli rolli o‘yinlarda maktabgacha yoshdagi bolalarni barcha psixologik xususiyatlari shakllanadi. Mana shu nuqtai nazardan o‘yin maktabgacha ta’lim muassasasidagi ta’lim-tarbiya ishlarini yo’lga qo’yishda markaziy o’rinda turadi.
O‘yin jarayonida maktabgacha yoshdagi bolaning barcha psixik jarayonlari tarkib topishida imkon bo’ladi. CHunki o‘yin faoliyati bolalarni diqqat va xotirasi, nutqi, hayoli, hissiyoti, mehnatga oid malakalari va qobiliyatlari namoyon bo’ladi.
Bularning hammasi bolalarning aqliy rivojlanishlariga va maktabda o‘qishlarining muvoffaqiyatli kechishi imkoni beradi, bu esa mavzuning dalzarb ekanligini belgilaydi.