Mavzu: Ta‘mirlash sikli, ta‘mirlashlararo va ko’riklararo davrni hisoblash

Mavzu: Ta‘mirlash sikli, ta‘mirlashlararo va ko’riklararo davrni hisoblash.

Ta‘mirlash sikli, ta‘mirlashlararo va ko’riklararo davrni hisoblash.

Rejalashtirish va hisobga olish ishlarini qulaylashtirish maqsadida ta’mirlash
sikli, ta’mirlashlararo va ko’riklararo davr metall kesish dastgohlari uchun ishlagan soatlar bo’yicha o’rnatiladi.
1.5 va 1.6 jadvallarda metall kesish dastgohlari va avtomatik liniyalarni ta’mirlash sikli davomiyligi, ta’mirlashlararo va ko’riklararo davrlarni aniqlash uchun qiymatlar keltirilgan.
1.5-jadval Metall kesish dastgohlari va avtomatik liniyalari uchun ta’mirlash sikli uzunligi, ta’mirlashlararo va ko’riklararo davrlar

Metall kesish dastgohlari va avtomatik liniyalar		Uzunligini ishlagan soatlarda aniqlash uchun ifodalar
		Ta’mirlash sikli,T	Ta’mirlashlararo davr,t	Ko’riklararo davr, t0
Yengil	10 yil	^βn*β m*βu*βo*24*10^3

va o’rta (ishlagan vaqti)	20 yil	^βn*β m*βu*βo*23*10^3
	20 yildan ko’proq	^βn*β m*βu*βo*20*10^3
Yirik va o’g’ir (ishlagan vaqti)	10 yil	^βn*β m*βu*βo*24*10^3
	20 yil	^βn*β m*βu*βo*23*10^3
	20 yildan ko’proq	^βn*β m*βu*βo*20*10^3
Yirik va o’g’ir (ishlagan vaqti)	10 yil	^βn*β m*βu*βo*24*10^3
	20 yil	^βn*β m*βu*βo*23*10^3
	20 yildan ko’proq	^βn*β m*βu*βo*20*10^3
Agregat dastgohlar avtomatik liniyasi	Cho’yan yo’naltiruvchi	^βn*β m*βu*βo*10^3
	Po’lat yo’naltiruvchi
Qabul qilingan belgilashlar: T – ta’mirlash sikli davri, soatda; t – ta’mirlash davri uzunligi, soatda; t0 – ko’riklararo vaqt, soatda; βn – ishlab chiqarish turini inobatga oluvchi koefisient; βm – ishlov beriladigan material turini inobatga oluvchi koefisient; βY – ishlov berish sharoitlarini inobatga oluvchi koefisient; βsm – stanina yunaltiruvchilarining materiali va toblanishini inobatga oluvchi koefisient; βm – dastgoh og’irligini inobatga oluvchi koefisient; βa – agregat dastgohlari koefisyienti; nc – sikldagi o’rtacha ta’mirlash soni; n0 – sikldagi ko’riklar soni; nM – sikldagi kichik ta’mirlashlar.

Ta’mirlash sikli uzunligini aniqlash uchun koefisientning qiymati

Hamma turdagi metall kesish dastgohlari uchun βn koefisient
Ishlab chiqarish turi						βn
Ommaviy va yirik seriyali						1,0
Seriyali						1,3
Kichik seriyali va donabay						1,5
Metall kesish dastgohlari uchun βm koefisient
Dastgohlar		βm ishlov berishda
		Konstruksion po’latlarga	Mustahkamligi yuqori po’latlarga					Alymin qotishmalarga				Chuyan va bronzalarga
Normal aniqlikdagi, presizion		1,0	0,7					0,75		0,8
Abraziv tosh bilan ishlaydigan		0,9
Metall kesish dastgohlari uchun βy koefisiyent
Dastgohlar		Ish sharoitiga qarab βy
		Abraziv bilan qo’riq		Normal sharoitda			Chang va nam sexda				Alohida sexda
Normal aniqlikda		-		1,0			0,8				-
Presizion		-		1,2			-				1,4
Abraziv tosh bilan ishlaydigan	normal	0,7		1,0			-				-
	aniqligi yuqori	-		1,1			-				1,3
Agregat dastgohi uchun βa koefitsient
Dastgohlar					βa dastgohlar kampanovkasiga qarab
					gorizontal				vertikal
Agregat parmalash					1,0				1,1
Agregat frezalash va agregat yo’nib kengaytirish					0’9				1,1
Agregat rezba ochish					1,6				1,8
Metall kesish dastgohlari uchun βm koefitsient

Amalda keng tarqalgan usullardan biri dastgohlarning yemirilgan detallarini ta'mirlash o‘lchami usuli hisoblanadi, ya'ni boshlang‘ich oraliqni qayta tiklash bilan birikma detallarini ta'mirlash o‘lchamiga o‘tkazish usuli hisoblanadi.
Ancha murakkabroq bo‘lgan detal mexanik ishlov berish yordamida ta'mirlash o‘lchamiga o‘tkaziladi; qayta tiklanadi yoki yangidan tayyorlanadi. Bunda boshlang‘ich oraliq qayta tiklanishi kerak. Detalning ta'mirlash o‘lchami kattaligi oldindan beriladi yoki qayta tiklash momentida o‘rnatiladi. Yangi ta'mirlash o‘lchami detalning nominal o‘lchamidan yemirilish kattaligi va ishlov berish (pripuski) qalinligi yig‘indisining ayirmasiga teng bo‘ladi. Ishlov berish qalinligining kattaligi geometrik shaklning buzilish kattaligidan, o‘lchamlar, mexanik ishlov berish usuli va materialdan bog‘liq ravishda qabul qilinadi. Ehtiyot detali ta'mirlash o‘lchamini inobatga olgan holda oldindan ishlab chiqilgan shkala bo‘yicha tayyorlanadi, bu esa jihozni ta'mirlashni tezlashtiradi. Ta'mirlash o‘lchamini hisoblash va birikma detallari juftligining har biriga shkalalarni tuzish uchun ularning ta'mirlashlararo davrdagi yemirilish kattaligi va ishlov berish qalinligining kattaligi xizmat qiladi. Val va podshipnik uchun ta'mirlash o‘lchamlarini hisoblash metodikasini ko‘rib chiqamiz.
Valning geometrik o‘qining boshlang‘ich holatini saqlash bilan ta'mirlash o‘lchami (4.1, a-rasm) quyidagi formula bo‘yicha aniqlanadi.

в н
^{D1 D 2(ав в)},
bu yerda ^Dв1 - valning birinchi ta'mirlashlararo xizmat davridagi ta'mirlash o‘lchami; ^ав - valning bir tomonidagi yeilish kattaligi; ^в - valning bir tomoniga mexanik ishlov berish qalinligi.
Mavzu: TOKARLIK STANOKLARI shpindellarini tayyorlash, TA‘MIRLASH JIHOZLARI VA TEXNOLOGIK JARAYONINI O’RGANISH

Detalga mexanik ishlov berish, texnologik jarayonini loyixalashda yechiladigan asosiy savollar bilan tanishish.

O’quvchilarga berilgan xujjat komplektlari bo’yicha korxonada mavjud detalga ishlov berish texnologik jarayoni bilan tanishish va taxlil qilish.

1 - rasmda eskizi keltirilgan detalga mexanik ishlov berish texnologik jarayonini elementar texnologik jarayonlar tarkibidan kelib ishlab chiqamiz, ularning xar biri bir yoki ikkita o’rnatishda xom ashyo yuzasiga ishlov berishning turli marshrutlarning birlashgan asoslaridan xosil bo’ladi.

Marshrutni ishlab chiqishda (4.1 jadval) yuzaga ishlov berish turli marshrutlaridan (1 ilova), xamda 2-ilovada keltirilgan po’lat va cho’yanga ishlov berishning turli usullari uchun o’rtacha iqtisodiy aniqlik va g’adir-budirlikdan foydalanamiz. elementar jarayonlarda o’tishlar birlashmasida mazkur sinf uchun detalni tayyorlashda texnologik jarayonlarni bajarish xisobga olinadi.

Rasm. 1
1. jadval

№ Yuza	Yuzaga ishlov berish marshruti	Ra, mkm	Kvali- Tet	Elementar jarayonlar
				1	2	3	4	5	6
1	Bir martali yo’nish	6,3	14
	Termik ishlov berish	-	-
	Jilvirlash (tashqi)	1,6	11
2	Oldindan yo’nish.	6,3	14
	Tozalab yo’nish.	1,6	10
	Termik ishlov berish.	-	-
	Jilvirlash (tashqi)	0,32	7
3	Parmalash	6,3	14
	Yo’nib kengaytirish	1,6	10
	Termik ishlov berish	-	-
	jilvirlash (ichki)	0,8	8
4	yo’nish (chap yoni)	6,3	14
	Termik ishlov berish	-	-
5	yo’nish (o’ng yoni )	6,3	14
	Termik ishlov berish	-	-

Talab qilinayotgan sifat parametrlariga erishishda elementar jarayonlarning tarkibini va texnologik o’tishlarni xisobga olib (4.2) jadvalda uch tizimli xamda bazaviy variantli detalga ishlov berish marshrutlari keltirilgan.

4.2 jadval

Jixozlar	Elementar jarayonlar																						Sistemali variantlar
	1	2		3		4		5		6		7			8	9			10		11			І			ІІ		ІІІ
Tokarlik-vintqirquvchi 16K20																						005
Tokarlik-vintqirquvchi 16K20																						010
Termik bo’linma																						015			010			010
Ichki jilvirlash dastgoxi 3K227A																						020			015			015
Aylanma jilvirlash dastgoxi 3M153																						025			020			020
RDB li Tokarlik- vintqirqish MR315																									005
RDB li tokarlik-revolverli dastgox asosida RTK 1V340F30																												005
Variant bo’yicha jamlangan donabay vaqt, min																							45,3			35,6		30,2

Keltirilgan marshrutlar talab qilingan texnik talablariga erishishda detalning asosiy va yordamchi yuzalarining shakllanishini ta`minlovchi jarayonlarning butun bir kompleksi keltirilgan. Ikkinchi va uchinchi va`riantlarda bazaviy va`riantdan farqli o’laroq RDB sistemasi bilan jixozlangan jixozlarni qo’llash natijasida umumiy jarayonlar soni kamaytirilgan. Uchinchi va`riant yana 3M153F2 dastgoxi asosida aylanaviy jilvirlash RTK ni yoki tokarlik va aylanaviy jilvirlash pozitsiyasiga ega ikkilamchi pozitsiyalangan RTKni qo’llanilganligida o’zgartirish kiritilishi mumkin. Agar texnologik jarayonda tokarlik ishlov berishidan keyin termik ishlov berishga jo’natish ko’rsatilmagan bo’lsa, ko’rsatilgan jixozni qo’llash maqsadga muvofiqdir. Sozlash texnologik uskunalarini qo’llash ishlov berishni asosan qayta o’rnatishsiz amalga oshirishda qo’l keladi. RTK da ishlov berishda kerakli qayta o’rnatish (uchinchi variant). Xisoblash shuni ko’rsatdiki, ikkinchi va uchinchi variantlarni qo’llash 19 ilovada keltirilgan yiriklashgan nisbatda aniqlangan jamlanma donabay vaqtning qisqarishiga olib keladi. Ikkinchi variantni xayotga tadbiq qilishda uning kapital xarajatlari uchinchi variantga nisbatan kam bo’lganligi uchun loyixaviy tarzda ikkinchi variantni qabul qilamiz.

Detallarga ishlov berishda asosan universal-sozlagichsiz va universal sozlagichli moslamalar qo’llanishi mumkin. Ishlov berish normallashgan ko’p qirrali charxlanmaydigan plastinka bilan jixozlangan T15K6 markali keskichda olib boriladi.
Ishlab chiqilgan texnologik jarayon ilovada va ishlov berish marshrutida ko’rsatilgan xarita eskizlarida(2.7 jadval)gi marshrut jarayonli yozuv ko’rinishida keltirilgan.