Mavzu: Xivchinlilar sinfi Odam parazitlari: tripanosoma, leyshmaniya, trixomonadava lyambliya



Yüklə 1,53 Mb.
tarix13.04.2023
ölçüsü1,53 Mb.
#97061
dr.Islomov bio-4

Toshkent Tibbiyot Akademiyasi Yermiz Tiliali davolash-1 fakulteti 105-a guruh talabasi Islomov Og'abekning tibbiy biologiya va genetika asoslari fanidan tayyorlagan 4-mustaqil talimi

Toshkent Tibbiyot Akademiyasi Yermiz Tiliali davolash-1 fakulteti 105-a guruh talabasi Islomov Og'abekning tibbiy biologiya va genetika asoslari fanidan tayyorlagan 4-mustaqil talimi


Mavzu: Xivchinlilar sinfi - Odam parazitlari:tripanosoma, leyshmaniya, trixomonadava lyambliya
1. Xivchinlilar sinfiga umumiy тавсиф.
2. O’simliksimon xivchinlilar.
3. Koloniya bo’llib yashovchi xivchinlilar.
4. Hayvonsimon xivchinlilar.
5. Parazit xivchinlilar.

Xivchinlilar sinfi klassifikatsiyasi

Kenja sinf

Turkum

Tur

O’simliksimon xivchinlilar- Phytomas-tigina

Qalqondorlar - Dinoflagellata

Seratium,tun yog’duchisi

Evglenasimonlar - Euglenoidea

Yashil evglena

Fitomonadlar - Fitomonadina

Voolvox, eudorina

Hayvon-
simon xivchinlilar – Zoomasti-
gina

Yoqali xivchinlilar - Dinoflagellata

Yoqali xivchinli

Ildizxivchinlilar- Rhizomastiguna

Mastigamyoba

Kinetoplastidlar - Kinetoplastida

Bodo, tripanosoma, leyshmaniya,

Ko’pxivchinlilar - Polymastigina

Lambliya,trixomonas

Gipermastiginalar- Gipertmastigina

Termit ko’pxivchinlisi

Opalinalar - Opalina

Baqa opalinasi

Ildizxivchinlilar: Mastigamyoba

Hayvonsimon xivchinlilar – Zoomastigina
kenja sinfi
- hayvonsimon xivchinlilar - yakka yashovchi bir hujayralilar;
- barcha hayvonlar singari geterotrof oziqlanadi;
  • ular chuchuk suvda erkin yashaydi, odam va hayvonlarda parazitlik qiladi .

  • Bodolar (Bodo)
  • ikki xivchinli hayvonlar, chuchuk suv havzalarida uchraydi;
  • sitoplazmasi xivchinlari asosida pellikulasi bo‘lmaydi, bu joyi orqali

  • bakteriyalarni yutib oziqlanadi.
    Tripanozomalar
    - odam va umurtqali hayvonlar qonida parazit yashaydi;
  • hujayrasi bir xivchinli tasmaga o‘xshaydi, o‘lchami 20-70 mkm keladi;
  • tropik Afrikada Rodeziya tripanosomasi, uyqu kasalligini paydo qiladi;
  • bemor ko‘p uxlaydi, ozib ketib, davolanmasa halok bo‘lishi mumrin;
  • tripanosomani antilopalardan odamga se-se pashshasi yuqtiradi;
  • ayrim xivchinlilar chumolilar ichagida simbioz yashab, o‘simlik

  • sellyulozasini hazm qilishda chumolilarga yordam beradi.

Parazit xivchinlilar: А- трихомонас, Б- трипаносома, В-лейшмания): 1-og’iz teshigi, 2-bazal tanacha, 3-yadro, 4- oldingi xivchin,5,10-to’lqinsimon parda, 6-keyingi xivchin, 7-vakuollar, 8- o’q tayoqcha,9-blefaroplast, 11- xivchin,12-hyujayra ichidagi
4 ta parazit, 13- xivchinli leyshmaniya.

Kinetoplastidlar: uyqu kasali va se-se pashshasi

Tripanosomaning jinsiy sikli

Trixomonadalar
- to‘rt yoki ko‘proq xivchinlar yordamida harakatlanadi;
  • Ichakda va siydik - tanosil yo‘llarida parazitlik qiladi;

  • Ichak lambliyasi
  • 8 xivchinli, o’n ikki barmoq va ingichka ichakda parazit;
  • ba’zan ichak,o‘t yo‘llarini yallig‘lantirib, holitsistid paydo qiladi.

  • Leyshmaniyalar
    - Leyshmania tropica odam terisi hujayralarida parazitlik qiladi;
  • terida surunkali yara paydo qiladi;yara o‘rnida chandiq qoladi;
  • parazit O’rta Osiyo janubiy hududlarida tarqalgan;
  • leyshmaniyani iskabtopar yumronqoziqdan odamga yuqtiradi ;
  • teri leyshmaniyasi itlarda ham uchraydi;
  • Leyshmania donovani jigar, taloq,qizil iliqda parazitlik qilib,
  • juda og’ir ichki leyshmanioz – kalazar paydo qiladi;
  • ayrim xivchinlilar chumolilar ichagida yashab, sellyulozasini hazm qilishga yordam beradi;

Lambliya - Lamblia intestinalis: A- yon va B- qorin tomondan ko’rinishi,
B - ichak epiteliysiga yopishgan lambliya: 1 - xivchinlar, 2 - bazal tanacha,
3 - so’rg’ich, 4 - yadro, 5 - parabazal tanacha, 6 - aksostil.

Gipermastiginalar: termitlar ichagi giptrmastiginalari

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR.
1.TIBBIY BIOLOGIYA VA GENETIKA ASOSLARI.
2.GOOGLE
3.arxiv.uz

E'tiboringiz uchun raxmat!


Yüklə 1,53 Mb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin