AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI TƏHSİL NAZİRLİYİ
AZƏRBAYCAN DÖVLƏT İQTİSAD UNİVERSİTETİ
nəzdində Qida Sənayesi Kolleci
Sərbəst iş
Ad: Məqsəd
Soyad: Misirov
Fakültə:Qida ekspertizası
Ixtisas:Əmtəəşünaslıq və istehlak mallarının ekspertizası
Qrup:ƏE-120
Kurs:II
Fənn: Kimya-1
Müəllim: Fərəh Qurbanova
Sərbəst iş:
Karbohidrat - qlükoza, nişasta kimi mürəkkəb üzvi birləşmələrin ümumi adı. Karbohidratlar sadə və mürəkkəb olmaqla 2 cür olur. Sadə karbohidratlar Monosaxarid, mürəkkəb karbohidratlar isə Polimerlərdir. İki karbohidrat Disaxarid, daha çox karbohidratlar isə Polisaxaridlər adlanır.
Monosaxaridlər suda asan həll olur və şirin dada malikdirlər.Təbiətdə ən çox yayılan monosaxaridlər qlükoza ,fruktoza ,qalaktoza, həmçinin nuklein turşuları və ATF-in tərkibinə daxil olan dezoksiriboza və ribozadır.
Monosaxaridlərin ikisi birləşdikdə disaxaridlər əmələ gəlir.
Disaxaridlər xassələrinə görə monosaxaridlərə oxşar olub suda asan həll olur və şirin dada malikdir.Disaxaridlərə çuğundur və ya qamış şəkəri(saxaroza) və süd şəkəri (laktoza) aiddir.
Polisaxaridlər çoxsaylı monosaxarid halqalarından təşkil olunmuşdur. Polisaxaridlərdə monomer halqaların sayı artdıqca onların suda həll olma qabiliyyəti azalır və şirin dadı itir.Polisaxaridlərə bitki hüceyrəsində üstünlük təşkil edən nişasta, sellüloza, heyvan hüceyrəsində olan qlükogen, həşəratların xarici skeletini təşkil edən xitin vardır. Karbohidratlar əsasən bitkilərin 80%-nı, heyvan orqanizminin əsasən 20%-nı (quru çəkiyə görə) təşkil edir. Yüksək molekull-ı – bitki hüceyrələrini biopolimerlər bizi paltarla (pambıq, ipək, kətan) oduncaqla tikinti materiallı , istilik verir. Qida məhsulu ilə (saxaroza, qlükoza, nişasta)təmin edir.
Karbohidratların növləri:
Monosaxarid - qlükoza, fruktoza, qalaktoza, dezoksiriboza, riboza və s.
Disaxarid - saxaroza, laktoza,maltoza və s.
Polisaxarid - qlikogen, nişasta, sellüloza, xitin, pektin və s.
Monosaxridlərin təbii mənbələri – qlükozidlərdir tipli birləşmələridir. Heyvan orqanizmi k/hidratları sintez edə bilmir, yalnız yeməklə, bitkilərlə daxil olur. Bitk-də fotosintezdən:
6CO2 + 6H2O → C6H12O6 + 6 O2↑
TƏSNİFATI
Birinci ilk nümayəndələri Cn(H20)m uyğun gəlirdi. Sonrakılar uyğun gəlmədi. Dezoksireboza C5H10O4, ramnoza C5H10O5 uyğun gəlmədi.
Dostları ilə paylaş: |