Mtt ning turli yosh guruhlarida matematika mashg’ulotlarini tashkil qilish



Yüklə 386,54 Kb.
səhifə1/7
tarix16.12.2023
ölçüsü386,54 Kb.
#181455
  1   2   3   4   5   6   7
MTT turli yosh guruhlarida matematika mashg‘ulotlarini o‘tkazish metodikasi va tashkil qilish.

Mavzu: MTT turli yosh guruhlarida matematika mashg‘ulotlarini o‘tkazish metodikasi va tashkil qilish.


MTTda sensor tarbiya berish.


  1. Sezgi va idrok biror maqsadga qaratilgan mazmunli faoliyat jarayonida muvaffaqiyatli rivojlanadi. Samarali faoliyat (rasm chizish, loy va plastilindan buyumlar, applikasiyalar yasash) sezgi va idrokning rivojlanishi uchun qulay sharoit yaratibgina qolmay, balki buyumning shaklini, rangini, joyini bilib olishga ham ehtiyoj paydo qiladi. Biror narsaning rasmini chizishdan oldin bolani buyumlarning rangiga qarab taqqoslashga o’rgatiladi, suratlarni ko’zdan kechirishda esa qanday qilib rang yordamida tasvirning badiiy ifodaliligiga erishilishini ko’rish qobiliyati rivojlanadi.


Bog’chada bolalar butun yil davomida tabiat bilan tanishtirib boriladi, ularga o’simliklarni, hayvonlarni parvarish qilish topshiriladi. Bu suv, yer, quyosh issiqligining xususiyatlarini sezib bilib olish uchun katta imkoniyatlar yaratadi.
Bolalar tabiat bilan bevosita munosabatda bo’lish tufayli gul, toshlarning nomini osongina va bajonu dil bilib oladilar, keyinchalik ularning shakli, rangi, tuzilishi, hidi, nomini silliqligi va mayinligiga qarab topadilar.
Maktabgacha tarbiya yoshidagi bolalar ―oldinga‖, ―orqaga‖, ―tepada
–pastda‖, ―uzoq –yaqin‖, ―chapda –o’ngda‖ kabi fazoviy tasavvurlarni o’zlashtirib oladilar va hayotiy vaziyatda ularga amal qiladilar, buyumlarning shakli, ular o’lchamining farqiga yetadilar, ularni o’zaro taqqoslaydilar.
Bolalar tabiat bilan tobora ko’proq aloqada bo’lishlari tufayli taassurotlari eshitib ta‘sirlanish xususiyatlari ortib boradi. Bolalarni qushlarning sayrashi, barglarning shitirlashi, shamolning guvillashi, yomg’irning shatur –shuturi va mo’laqaldiroqning gumburlashini diqqat bilan tinglashga o’rgatish zarur.
Sensor tarbiyaning asosiy usullaridan biri –tekshirishdir.
Tekshirish –buyumlarni maxsus ravishda tashkil etilgan idrok qilishdan iborat bo’lib, uning natijalaridan keyinchalik ma‘lum bir mazmunli faoliyatda foydalaniladi. Tekshirish jarayonida bolalar katta – kichiklikni, shaklin, fazovyi munosabatlarni, rangni, nutq tovushlari bilan musiqiy tovushlarning o’ziga xos xususiyatlarini ajratib ko’rsatish va farqlashga o’rganadilar.
Mashg’ulotlarda bolalarning hissiy bilish tajribasini egallab olishlari muhim rol o’ynaydi. Holbuki shu mashg’ulotlarda bolalarning sezgi, idrok va tasavvurlarini tarbiyalashga jonli rahbarlik qilish uchun barcha sharoitlar yaratiladi.
Bolalar biror buyumni nima uchun sinchiklab qarash, ba‘zi tovushlarni yaxshilab eshitish kerakligini aniq tushunganlaridagina, ularda sinchiklab qarash, narsa va hodisalarni idrok qilish malakasi hosil bo’ladi. Shuning uchun tarbiyachi bolalarni narsa va hodisalarni idrok qilishga o’rgatib, ularga qiladigan ishlarining ma‘nosini aniq tushuntirib berishi lozim. Shundagina ular ancha tushungan holda idrok qiladilar va u biror maqsadga qaratilgan bo’ladi: axir, daraxat shoxlari (novdalarini) yaxshilab ko’zdan kechirilmasa, uning rasmini chizish ancha qiyin bo’ladi.
Boshqa faoliyat turlariga, masalan, mehnatga tayyorgarlik ko’rishda tegishli tekshirish usullari tanlanadi.
Masalan, qog’oz va gazlamaning xossalarini aniqlash uchun tarbiyachi bolalarga qog’oz va gazlamani g’ijimlanganda nima bo’lishini eshitib ko’rishni, qog’oz va bir parcha gazlamani yirtib ko’rishni, qog’oz va gazlamadan qilingan qo’g’irchoq ko’ylagini suvda yuvishni taklif etadi.
To’plangan tajribalarni bolalar boshqa buyum va hodisalarga ko’chiradilar, undan kundalik hayotlarida foydalanadilar: ―kel, qumga suv quyamiz, u nam bo’ladi, biz undan tunnel quramiz‖, ―Bu chelakni ko’tarma, unda qum bor, u juda og’ir‖.
Buyumlarning xususiyatlarini, nomini va ta‘rifini aniqlash, ularni ma‘lum bir xossalariga ko’ra taqqoslash uchun didaktik o’yin va qo’llanmalardan ham foydalanish mumkin. Ular bolalar bilan olib boriladigan xilma –xil mashg’ulotlar, mehnat, kuzatishlar va bolalarning mustaqil ishlarida yaxshigina qo’shimcha material hisoblanadi.


  1. Yüklə 386,54 Kb.

    Dostları ilə paylaş:
  1   2   3   4   5   6   7




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin