Mühafizənin əsas üsullarından biri mülki müdafiənin mühafizə qurğularından istifadə
olunmasıdır. Mühafizə qurğuları əhalini nüvə, kimyəvi və bakterioloji silahlardan, habelə nüvəpartlayışları zamanı və adi qırğın vasitələri işlədilərkən yarana biləcək ikincili (əlavə)
zədələyici amillərdən qorumaq üçün nəzərdə tutulan xüsusi mühəndis qurğularıdır (tikililərdir).
Mühafizə qurğuları aşağıdakı növlərə ayrılır: sığınacaqlar, radiasiya əleyhinə
daldalanacaqlar və sadə daldalanaqlar. İri şəhərlərdə və vacib təsərrüfat obyektlərində
sığınacaqlar hələ sülh dövründə təsərrüfat planlarına müvafiq şəkildə tikilir.
10. SIĞINACAQLAR
Sığınacaq adamları müharibə dövründə kütləvi qırğın silahlarının
zədələyici amillərinin təsirindən mühafizə etmək üçün nəzərdə tutulan
mühafizə qurğusuna deyilir. Sığınacaqların əksəriyyəti bina ilə birlikdə tikilir.
Bu məqsədlə, adətən, istehsalat binalarının, ictimai binaların, yaşayış evlərinin
zirzəmi və yarımzirzəmilərindən istifadə olunur. Sığınacağı binadan ayrı
qurğu kimi də tikmək mümkündür. Belə sığınacaqlar tamamilə və ya qismən
yerin altında olur, onların üstü və yanları torpaqla örtülür. Cürbəcür yeraltı
keçidləri və lağımları, metro stansiyalarını, dağ-mədən yerlərini də sığınacaq
kimi uyğunlaşdırmaq mümkündür. Sığınacaqlar böyük şəhərlərdə, əsasən
müharibə zamanı işləməsi nəzərdə tutulmuş təsərrüfat obyektlərində tikilir.
Sığınacaqlar əsas və köməkçi otaqlara bölünür. Əsas hissədə mühafizə üçün
nəzərdə tutulmuş otaqlar, idarəetmə məntəqəsi yerləşir. Sığınacaqlarda
qorunanlarm rahatlığı üçün lazımi şərait yaradılmalıdır: uzanmaq üçün iki-üç
mərtəbəli taxtlar, aşağıda isə oturacaqlar düzəldilməlidir. Oturacaqların sayı
37
qorunanların 80%-ni, taxtların sayı isə ikimərtəbəli variantda 20%-ni,
üçmərtəbəli variantda 30%-ni əhatə etməlidir.
Adamlar hava həyəcanı siqnalı veriləndə sığınacaqlara daxil olurlar. Bu
iş son dərəcə qısa müddətdə, cəld görülməli, heç bir çaxnaşmaya, təşvişə yol
verilməməlidir. Hər kəs özü ilə bir qədər azuqə və su ehtiyatı götürməlidir.
Mühafizə qurğularında daldalananlar daxili qaydalara ciddi riayət etməli,
xidmət manqası üzvlərinin tövsiyələrini danışıqsız yerinə yetirməlidirlər. Belə
sığınacaq adamların orada müəyyən müddət qala bilməsini təmin etməlidir.
Dostları ilə paylaş: |