Oʻchirish himoya qurilmalari, oʻchirish himoya qurilmalarini tanlovchanlikni taʼminlash

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI TERMIZ MUHANDISLIK TEXNOLOGIYA INSTITUTI ENERGETIKA VA KONCHILIK ISHI 9-20 GURUH TALABASI TO‘XTAYEV TEMURBEKNING SHAHAR ELEKTR TAʼMINOTI FANIDAN TAYYORLAGAN
MUSTAQIL ISHI
Qabul qildi: Xolmirzayev Ilhom
Bajardi: To‘xtayev Temurbek
Guruh: 9-20
Oʻchirish himoya qurilmalari, oʻchirish himoya qurilmalarini tanlovchanlikni taʼminlash
1

• Shahar elektr ta’minoti tizimida sodir bo’ladigan turli xil nonormal holatlar

2

• Himoya o'chirish qurilmasi haqida.

3

• Avtomatik o‘chirgich nima ?

Shahar elektr ta’minoti tizimida sodir bo’ladigan turli xil nonormal holatlar va shikastlanishlarning oldini olish va bartaraf etish uchun himoya qurilmalari qo’llaniladi. Ushbu qurilmalari elektr tarmoqlarini, asosan qisqa tutashuv toklaridan himoya qiladi. Shahar elektr ta’minotida, asosan turar-joy va jamoat binolarining kirish qismlari himoya qurilmalari bilan ta’minlanishi lozim.
Shahar elektr tarmog'ining elementlari ПУЭ bilan tartibga solinadigan hajmda asosan, rele himoyasi qurilmalari bilan jihozlanadi. Himoya qurilmalari ushbu element uchun bevosita xavf tug'diradigan yoki odamlar hayotiga xavf soladigan vaziyatlar yuzaga kelgan zararlanganda himoyalangan elementni avtomatik ravishda o'chirishni ta'minlaydi. Himoya qurilmalari himoyalangan elementning normal ishlash rejimining buzilganligini, shuningdek, ushbu element uchun bevosita xavf tug'dirmaydigan zararning paydo bo'lishini ko'rsatishi mumkin
Releli himoya va avtomatika qurilmalarining joylashuvi
Ko'p fazali qisqa tutashuvlardan 6-10 kV kuchlanishli tarmoqlarni himoya qilishning asosiy turi vaqtni ushlab turadigan maksimal tokli himoya hisoblanadi. Himoya qilish muddati uning selektivligi sharoitida juda kamayadi. Ular, asosan, vaqtni tejashsiz maksimal tokli himoyadan foydalanadilar – tokli kesimlari (harakat vaqti 0,2-0,3 s). Liniya o’chirgichlariga tokli kesimning selektiv bo'lmagan ishini tuzatish uchun bir martalik ishlovchi АПВ qo’yiladi. Tokli kesim TP da 0,4 kV shinalardagi qisqa tutashuv toklaridan qayta tiklanadi. Ko'p fazali qisqa tutashuvlardan himoya qilish, odatda, ikki fazali turida taqdim etiladi.
Shahar elektr tarmoq tarmoqlarida bo’ladigan shikastlanishlarni releli himoyadan tashqari УЗО (himoya o'chirish qurilmasi) qurilmasi ham qo’llaniladi.
Himoya o'chirish qurilmasi (УЗО) - bu elektr kontaktlarning zanglashiga olib keladigan toklardan, ya'ni kiruvchi toklardan, normal ish sharoitlarida, o'tkazuvchan yo'llardan himoya qilish uchun mo'ljallangan, bu esa o'z navbatida yong'inlardan (elektr kabellari) va insonlarni elektr toki urishidan himoya qiladi.