"Oq inqilib" islohotlari Eron Islom Respublikasi e'lon qilinishi Zamonaviy Eron



Yüklə 4,89 Kb.
tarix17.04.2023
ölçüsü4,89 Kb.
#99457
Oq inqilib islohotlari Eron Islom Respublikasi e\'lon qilinishi-fayllar.org


"Oq inqilib" islohotlari Eron Islom Respublikasi e'lon qilinishi Zamonaviy Eron

Mavzu: 1945 - 2017 - yillarda Eron Islom Respublikasi
REJA
Shox
hokimiyatining
mustahkamlanishi
"Oq inqilib"
islohotlari
Eron Islom
Respublikasi
e'lon qilinishi
Zamonaviy
Eron
1 - REJA
Shoh hokimiyating mustahkamlanishi
Title text addition
Title text addition
Bu talablar shoh hukumatining boshqa millat vakillariga nisbatan ótkazayotgan shovinistik siyosati oqibati edi. 1945-yilning oxirida Eron Ozarbayjoni parlamentiga (majlis) saylov o‘tkazildi. Parlament 9-dekabrda
Ozarbayjon Muxtor Respublikasi tuzilganligini e’lon qildi. Saylovdan so‘ng tuzilgan hukumat markaziy hokimiyatni tan olishini hamda uning muxtoriyat manfaatlariga zid bo‘lmagan barcha ko‘rsatmalarini bajarishini ma’lum qildi. Maktablarda ta’lim ozarbayjon tilida olib borila boshlandi. Ozarbayjon davlat
universiteti ochildi.
Title text addition
1946-yilning oxiriga kelib Eron hukumati bu shartnomani bekor qildi va mamlakat shimolini to‘la o‘z nazoratiga bo‘ysundirdi. Ozarbayjon va Kurd muxtor respublikalarini tugatdi. SSSR bu voqealarga aralashmadi. Chunki bunday aralashuv Buyuk Britaniya va AQSHning birgalikdagi aks aralashuviga duch kelishi mumkin edi. Ayni paytda Eronda ingliz – amerika ta’siri kuchayib bordi. 1947-yilda Eron armiyasida AQSH mutaxassislarining rahbarlik lavozimini egallashlari mumkinligini ham ko‘zda tutuvchi Erondagi Amerika harbiy missiyasining faoliyati haqida eron – amerika shartnomasining imzolanishi Eronda AQSH
mavqeyini yanada mustahkamladi. 1950-yilda bu masala yangi shartnoma bilan mustahkamlandi. Ayni paytda ingliz – amerika qarama-qarshiligi kuchaydi.
2 - REJA
"Oq inqilob" islohotlari
Title text addition
1955-yildagi qonun bilan Eronda 1000 dan ortiq turli firmalar ish ko‘rar edi. Import eksportdan 5 baravar ortdi. Eron mahalliy sanoati sindi. Ko‘plab korxonalar yopildi. Eron
Title text addition
Title text addition
O‘n millionlab odamlar esa tobora kambag‘allashdi. Jamiyatdagi bu o‘zgarishlar aholi ko‘z o‘ngida islom an’analaridan, asrlar osha davom etib kelayotgan turmush tarzidan voz
3 - REJA
Eron Islom Respublikasi e'lon qilinishi
Title text addition
Eron aholisining juda katta qismi shohga qarshi kurashga qo‘shildi. Armiyaning katta qismi shohni
Title text addition
Garchand Eron ham ko‘p millatli davlat bo‘lsa-da, Oliy rahbariyat barcha musulmonlarning tengligini ro‘kach qilib, mamlakatda milliy masala tan olinmasligini ta’kidladi. Shu tariqa yangi rahbariyat ichki siyosatda jamiyat
va davlat hayotini to‘la islomlashtirish siyosatini yurita boshladi. Ichki muxolifatni tugatish maqsadida Xumayniy «Islom madaniy in
Title text addition
Biroq bu yo‘l katta qiyinchiliklarga duch keldi. Bu, bir tomondan, 1980—1988-yillarda davom etgan Eron — Iroq urushi oqibatida ko‘rilgan katta iqtisodiy yo‘qotish (350 mlrd dollar zarar ko‘rildi, 700 ming eronlik o‘ldi)
4 - REJA
Zamonaviy Eron
Title text addition
Eron Islom Respublikasi 1992-yil 10-mayda O‘zbekiston bilan diplomatik munosabatlarni
o‘rnatdi. O‘zbekiston Prezidenti I. A. Karimovning 1992-yil noyabr oyidagi Eronga rasmiy safaridan so‘ng mamlakatlarimiz o‘rtasida hamkorlik miqyosi yanada kengaydi. 1993-yil yanvar—avgust
oylarida, ya’ni faqat 8 oy davomida O‘zbekiston va Eron o‘rtasida 186,1
ming dollarlik tovar ayirboshlandi. Eronning «Pors grupp», «Sepand grupp»
va boshqa firmalari respublikamizda faoliyat ko‘rsatmoqda. Bir qancha qo‘shma
korxonalar tashkil etilgan. 1993-yil aprelida bo‘lib o‘tgan Eron tasviriy san’-
at va avgustda o‘tkazilgan savdo-sanoat ko‘rgazmasi ko‘pchilikda yaxshi taassurot
qoldirdi.
Title text addition
Eron Islom Respublikasining O‘zbekistondagi favqulodda va muxtor elchisi Said Gulpoyagoniy 1993-yil oktabrda O‘zbekiston Fanlar Akademiyasining Sharqshunoslik institutiga fors tilining ko‘p jildli mukammal lug‘atini, Alisher
Navoiyning dastxati nusxalarini taqdim etdi. Respublika madaniy-ma’rifiy aloqalar milliy uyushmasi huzurida O‘zbekiston — Eron aloqalari rivojlanishidan minnatdorligini bildirdi.
E'TIBORINGGIZ UCHUN RAHMAT
http://fayllar.org
Yüklə 4,89 Kb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin