Parametrli tenglama va tengsizliklarni yechish
Yüklə 0,49 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- o‘rta ta’lim maktabi, “Matematika” fani o‘qituvchisi E-mail: muxriddinparpiyev1@gmail.com https://doi.org/10.5281/zenodo.7974606
|
YOSH OLIMLAR ILMIY-AMALIY KONFERENSIYASI in-academy.uz/index.php/yo 115 MAKTAB MATEMATIKA KURSIDA “PARAMETRLI TENGLAMA VA TENGSIZLIKLARNI YECHISH”NI O‘QITISH METODIKASI Parpiyev Muxriddin Surobjon o‘g‘li, Farg‘ona viloyati, Beshariq tumani 8- umumiy o‘rta ta’lim maktabi, “Matematika” fani o‘qituvchisi E-mail: muxriddinparpiyev1@gmail.com https://doi.org/10.5281/zenodo.7974606 O‘zbekistonning iqtisodiy va ijtimoiy sohalarda yuqori natijalarga erishishi, jahon iqtisodiy tizimida to‘laqonli sheriklik o‘rnini egallay borishi, inson faoliyatining barcha jabhalarida zamonaviy axborot texnologiyalaridan yuqori darajada foydalanishning ko‘lamlari qanday bo‘lishiga hamda bu texnologiyalar ijtimoiy mehnat samaradorligining oshishida qanday ahamiyat kasb etishiga bog‘liq. Ta’lim jarayonini, oliy ta’limning o‘quv reja va dasturlarini yangi pedagogik texnologiyalar va o‘qitish usullarini keng joriy etish, magistratura ilmiy ta’lim jarayonini sifat jihatdan yangilash va zamonaviy tashkiliy shakllarni joriy etish asosida yanada takomillashtirish; O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Sh. Mirziyoyevning 2017-yil 7-fevraldagi “O‘zbekiston Respublikasini yanada rivojlantirish bo‘yicha Harakatlar strategiyasi to‘g‘risida”gi farmonida ta’lim va ilm-fan sohalarini rivojlantirish borasida belgilangan vazifalar ijrosini ta’minlash hamda sohadagi dolzarb hujjatda ta’lim muassasalarining moddiy texnik bazasini mustahkamlash yangi ta’lim muassasalarini qurish, ta’mirlash va kapital ta’mirlash barobarida ularni zamonaviy o‘quv va labaratoriya jihozlari, kompyuter texnikasi va o‘quv metodik qo‘llanmalar bilan ta’minlash nazarda tutilgan. Tenglama va tengsizliklar, ularga bog‘liq bo‘lgan materiallar o‘rta maktab matematika kursining katta qismini o‘z ichiga oladi. CHunki, tenglama va tengsizliklar matematikaning turli bo‘limlarini o‘rganishda amaliy mazmundagi masalalarni hal etishda keng qo‘llaniladi. Ma’lumki, qadimgi misrliklar va vavilonliklar matematik xarakterdagi masalalarni yechishda sonli hisoblash usuliga asoslangan edilar. Ammo, kundalik hayotda ham, matematikani o‘rganishda ham shunday masalalar uchraydiki, ularni tenglama yoki tengsizliklar sistemasi yordamidagina hal etish mumkin. Dastlabki vaqtlarda bunday masalalarni yechishda arifmetik metodlardan foydalanilgan. Keyinroq esa algebraik tasavvurlar shakllana boshlangan. Masalan. vaveloniyalik hisobchilar ikkinchi darajali tenglamalarni yecha bilganlar. Hunday qilib, matinli masalarni yechish metodi hosil qilinib, u keyinchalik algebraik komponentlarni ajratishda va uning no‘malumini o‘rganishda qo‘llaniladi. Bunday tadbiqlar boshqa davrlarda oldin arab matematiklari ayrim amallar (o‘xshash tenglikning hadlarini xchamlash, tenglamani, hadini bir tomondan ikkinchi tomonga teskari ishora bilan utkazish) yordami bilan tenglamalarni standart ko‘rinishga keltirganlar. So‘ngra esa bu ish Yevropa matematiklari tomonidan amalga oshirilgan. Ko‘p izlanishlar natijasida hozirgi zamon algebrasining tili (xarflardan foydalanish arefmetik amal belgilari, qavslar va h.k) yuzaga keldi. XVI-XVII asrlarda algebra matematikaning maxsus bir qismi sifatida o‘zining predmeti metodi, qo‘lanilish sohasiga ega bo‘ldi. Kelgusidagi taraqiyoti esa uning metodining mukamallashuvi, qo‘llanilish sohasining kengayishi, tushunchalarini aniqlash va matematikaning boshqa sohalari tushunchalari bilan bog‘lanishi ustida bordi. SHu davr ichida algebraik tushuunchalar ichida tenglama tushunchasining muhimligi yaqqolroq sezila borildi. Koordinatalar Yüklə 0,49 Mb. Dostları ilə paylaş:
|