Ph. D., M. Rakhimov f an: k o m p y u t e r n I t a s h k I l e t I l I s h I k a f e d r a

---

Mavzu – 11 
MA’ R U Z A C H I : PH. D . , M . RAKHIMOV
F AN: K o m p y u t e r n i t a s h k i l e t i l i s h i
K A F E D R A : K O M P Y U T E R T I Z I M L A R I
E m a i l : r a x i m o v 0 2 2 @ g m a i l . c o m
Muhammad al-Xorazmiy nomidagi
Toshkent axborot texnologiyalari universiteti 
Toshkent 2021 
Virtual xotira, virtual xotiraning tuzilishi va vazifasi.

---

VIRTUAL XOTIRA 
•
Oddatda hisoblash mashinalarida bir vaqtning o’zida bir necha dasturlarni tezkor xotirada saqlash 
imkoni mavjud emas. Ayni ishlov berish davrida dasturning barcha fragmentlari bilan ishlash ehtiyoji 
kam bo’ladi. Shunday ekan, ba’zi dastur fragmentlarni vaqtinchalik tashqi xotirada saqlab turish 
mumkin. Ammo manzillar “ketma-ketlik” xususiyati bilan bog’liq muammo yuzaga keladi. 

---

XOTIRANI FRAGMENTLASH 
•
TX ga tegishli fragmentlarni qayta 
yuklash uchun mos keladigan xotira 
maydonini bo’shatish talab qilinadi. 
Ammo bu har doim ham amalga 
oshavermaydi. 
•
Bu holda boshqa dastur fragmentlari 
o’chiriladi, ba’zida keragidan ortiq 
maydon bo’shatiladi. 
•
Bu jarayonlar davriy takrorlanishi 
natijasida TX da bo’sh joylar qolib 
ketadi. 

---

VIRTUAL XOTIRA 

---

VIRTUAL MANZIL 
•
TX da mavjud manzillar N ketma-ketlikda shakllangan 
sifatida qaraladi. Bu fizik manzillar deb ataladi. 

---

VIRTUAL XOTIRANI SAHIFALI 
TASHKILLASHTIRISH 
•
Fizik xotirani akslantirishda sahifali tashkillashtirish – bu dasturni bir xil o’lchamdagi 
sahifalarga bo’lishdan iborat. Sahifa o’lchami 4-8 Kbayt olinadi odatda. Odatda bu magnit 
disk sektor o’lchamiga mos keladi.

---

VIRTUAL XOTIRA AFZALLIKLARI 
Umumiy xotiraga bo'lgan talab fizik xotira hajmidan katta bo'lgan jarayonlarga 
ruxsat beradi, chunki kamdan kam ishlatiladigan sahifalar qattiq diskda 
joylashishi mumkin. 
Virtual xotira tezlikni oshirishga imkon beradi, agar dasturni bajarish uchun 
dasturning faqat ma'lum bir segmenti kerak bo'lsa. 

---

VIRTUAL XOTIRA KAMCHILIKLARI 
Tizim virtual xotiradan foydalanayotgan bo'lsa, ilovalar sekinroq 
ishlaydi. 
Ilovalar o'rtasida bir-biridan aktiv holatga otish uchun ko'proq vaqt talab 
etiladi. 

---