Pul va banklar fanidan 2- mustaqil ish mavzulari

Pul va banklar fanidan 2- mustaqil ish mavzulari.

Kreditning zarurligi, funksiyalari, turlari va shakllari.
Kredit bo‘yicha foiz stavkalar va ularga ta’sir qiluvchi omillar.
Banklarning kelib chiqishi va bank tizimi.
O’zbekiston Respublikasi bank tizimi va uning tarkibi.
Markaziy bank va uning funksiyalari.
Milliy valyuta kursi va unga ta’sir etuvchi omillar.
Tijorat banklari va ularning funksiyalari.
Tijorat banklarining operatsiyalari.
Tijorat banklarining operatsiyalari.
Bank inqirozlari.
Pulning xalqaro munosabatlardagi xarakati.
Xalqaro moliya institutlari, ularning maqsadi va funksiyalari.
№	Omillar	Izoh
1.	Pul bozoridagi talab va taklifning nisbati	Ya’ni bozorda qanday miqdorda qarz puliga talab bor va unga nisbatan qanday miqdorda qarzga berilladigan pul chiqarilgan. Talab oshsa, foiz ortadi, taklif oshsa, u kamayadi.
2.	Qarzga olina-digan pulni ishlatishdan kutiladigan naf darajasi	Aniqrog‘i shu pulning iste’mol qiymati. Qarz puli tadbirkor uchun ko‘p foyda keltirsa, yoki iste’molchi ehtiyojini to‘laroq qondirsa, foiz yuqori bo‘ladi, aks holda u pasayib ketadi. Bunda pulni hozir ishlatishdan tegadigan naf taqqoslanadi.
3.	Qarzni to‘lash muddati va sharti	Agar qarz uzoq muddatga berilib, uni sekin-asta kichik-kichik qismlarga bo‘lib, bemalol qaytarish mumkin bo‘lsa, qarzdor past foizni ma’qul ko‘radi. Gap shundaki, qarz qanchalik uzoq muddatga berilsa, shunchalik uni ishlatib daromad ko‘rish mumkin va shu hisobdan foiz to‘lash engil bo‘ladi.
4.	Qarzning qan-day pul bilan berilishi	Agar qarz erkin konvertirlangan valutada berilsa, foiz yuqori belgilanadi, agar u oddiy valutada berilsa, foiz nisbatan past o‘rnatiladi. Konvertirlangan pul obro‘-e’tiborli bo‘lganidan uni ishlatish oson, undan tezda yaqin daromad ko‘rish mumkin.
5.	Inflatsiya darajasi	Inflatsiya yuz bersa, qarzga beriladigan pul egasiga qaytib kelguncha o‘z qadrini qisman yo‘qotadi. Bunda pul egasi yutqazadi. Shu sababli foiz inflatsiyani hisobga olib o‘rnatiladi. Foiz inflatsiya shiddatiga nisbatan to‘g‘ri mutanosiblikda o‘zgaradi.
6.	Pulni qarzga berishdan ko‘ra boshqa yo‘sinda ishlatishdan tushadigan daromad	Bunda pul egasining afzal ko‘rish tamoyili amal qiladi. Agar aksiya dividendi yuqori bo‘lsa, foiz pasayadi va aksincha. Agar aksiyaga 15 % dividend berilsa, foiz undan yuqori bo‘lishi shart. Aks holda pul egasi uni qarzga bermay, aksiya sotib olishni afzal ko‘radi.
7.	Qarz berishning risk darajasi	Agar qarzning qaytib kelishi kafolatlansa, foiz past, agar bu xatarli bo‘lib, qarz qaytishi shubhali bo‘lsa, foiz yuqori bo‘ladi. Odatda moliyaviy baquvvat va nufuzli firmalar uchun foiz tayinlanadi. Yuqori va past foiz o‘rtasidagi farq pul egalari uchun ma’lum darajada qarz riskini kamaytiradi, chunki bir yerda foizning kamligi, boshqa yerda uning ortiq bo‘lishi bilan qoplanadi.

Xalqaro kredit aloqalarida