Romantizm adabiyoti

Mavzu: Bayron ijodida ramantik obrazlar

Reja:

• 1.Jorj Gordon Noel Bayron hayoti haqida.

2.Adib ijodi va faoliyati

3.Jorj Gordon Noel’ Bayron – ingliz she`riyatining buyuk namoyandasi.

Bayron 1788-yili aristokrat oilasida tug’ilgan. Uning yoshlik yillari Shotlandiyada o’tgan. Bayron 10 yoshga to’lganida lord unvonini oladi hamda Nyusted qal’asining merosxo’ri bo’ladi.

Jorj Gordon Noel Bayron (1788-1824)

• Bayron 1788-yili aristokrat oilasida tug’ilgan. Uning yoshlik yillari Shotlandiyada o’tgan. Bayron 10 yoshga to’lganida lord unvonini oladi hamda Nyusted qal’asining merosxo’ri bo’ladi.

Maktabni tugatgach, Kembrich universitetiga o’qishga kiradi
Uni 1808-yili tamomlaydi
1809-yili Angliya parlamentining lordlar palatasidan qonuniy o’rnini egallaydi

• Bayron 1815-yili Annabella Milbenk ismli aristokrat qiziga uylanadi. Biroq ular ko’p yashamaydilar. 1816-yilda Bayron o’z vatani Angliyani butunlay tashlab ketishga majbur bo’ladi.

Dostonning 1-2 qismi 1812-yilda chop etiladi
4-3 qismlari 1816-1823-yilda yozilgan

• Bayron 1813-1816-yillarda “Sharq dostonlari” nomli asarini yozadi.

• Bayron 1808-yilning yoz oylarida O’rta Yer dendizi bo’ylab ikki yillik safarga chiqadi. Bu sayohatning natijasi o’laroq, Bayron “Chayld Garoldning ziyorati” nomli lirik-epik doston yaratadi. Doston 4 qismdan iborat.

Bayron ijodining eng cho’qqisi “Don Juan” romanidir. Roman 1824-yilda yozilgan.

• Bayron ijodining eng cho’qqisi “Don Juan” romanidir. Roman 1824-yilda yozilgan.

Roman qahramoni Don Juan ispaniyalik dvoryan. U ayollarga nisbatan suyuq oyoq, yengiltak zodagon yigit sifatida tasvirlangan. U zamonasida hukm surayotgan urushlarni, adolatsizliklarni, xalq boshiga tushgan og’ir kulfatlarni fosh qiluvchi odil hakamlik rolini o’ynaydi.

Bayron asarlarini o’zbek tiliga Hamid Olimjon, Maqsud Shayxzoda, Shukrullo, Rauf Parfi kabi so’z ustalari tarjima qilgan.

Adabiyotlar ro’yxati:

• A.Qayumov “Chet el adabiyoti tarixi”
• H.Ismoilov “Jahon adabiyoti tarixi”
• Htpp//www.Ziyonet.uz
• Htpp//www.fikr.uz

• Shartli ravishda XIX asr deb ataladigan asr, jahon tarixi va adabiyotidagi yangi davr nafaqat frantsuz burjuaziya inqilobi tomonidan tayyorlangan, balki ana shu inqilob voqealari bilan ochiladi.

Asoschilari

• Biz romantizmni Evropa va Amerika adabiyotida, 18 asr oxiri va 19 asr 1 yarmida tarqalgan yirik oqimlardan biri deb bilamiz. Bir necha o`n yillardan beri tadqiqotchilar nimani «Romantizm» deb atash to`g’risida baxs olib bormoqdalar.

Romantiklar ijodi har bir mamlakatda o`z belgilariga ega. Bu davlatlarning milliy, tarixiy xususiyatlari bilan belgilanadi. Shu bilan birga, romantiklar o`z umumiy xususiyatlariga ham egadirlar:

• Romantiklar ijodi har bir mamlakatda o`z belgilariga ega. Bu davlatlarning milliy, tarixiy xususiyatlari bilan belgilanadi. Shu bilan birga, romantiklar o`z umumiy xususiyatlariga ham egadirlar:

romantiklar paydo bo`lgan tarixiy sharoit;
uslub hususiyatlari;
qahramon xarakteri;

Nemis romantizmi. Germaniyada Frantsiyada bo`layotgan voqealarni zo`r qiziqish bilan kuzatib bordilar. Germaniyaning ilg’or vakllari ularning qoloq, o`nlab mustaqil knyazliklarga bo`lingan mamlakatida inqilobiy o`zgarishlar bo`lmasligiga ko`zlari etdi. Shuning uchun ular ma`naviy sohada inqilob qilishga harakat qildilar.

• Nemis romantizmi. Germaniyada Frantsiyada bo`layotgan voqealarni zo`r qiziqish bilan kuzatib bordilar. Germaniyaning ilg’or vakllari ularning qoloq, o`nlab mustaqil knyazliklarga bo`lingan mamlakatida inqilobiy o`zgarishlar bo`lmasligiga ko`zlari etdi. Shuning uchun ular ma`naviy sohada inqilob qilishga harakat qildilar.

Jorj Gordon Noel’ Bayron 1788 yil 22 yanvarda Londonda tug’ildi. Uning otasi angliya aristokratiyasining kambag’allashib qolgan tabaqasiga, onasi esa shotlandiyalik boy dvoryan oilasiga mansub edi.

• Jorj Gordon Noel’ Bayron 1788 yil 22 yanvarda Londonda tug’ildi. Uning otasi angliya aristokratiyasining kambag’allashib qolgan tabaqasiga, onasi esa shotlandiyalik boy dvoryan oilasiga mansub edi.

Bayron muhabbat mavzusiga bag’ishlangan she`rlarida ham davrning muhim siyosiy, ijtimoiy – falsafiy fikrlari o`z aksini topadi:

• Yo`qol, ey, jimjimador adabiy inja so`zlar,
• Tarqal yolg’onu yashiq, g’iybatlarning to`dasi.
• Nurin sochib maftunkor nafisu shahlo ko`zlar,
• Sarxush etadi meni sevgining ilk bo`sasi.
• Hayol tasavvurga asir qofiyabozlar,
• Etar chuchmal tuyg’ular va ohanglar chashmasi.
• Sovuq sonetlaringiz – bachkana ehtiroslar,
• Sizga tanishmas jonbaxsh sevgining ilk bo`sasi.

Adabiyotlar:

• Q.Azizov, O.Qayumov. Chet el adabiyoti tarixi.
• Bayron. Saylanma, she`rlar, dostonlar, T., 1974
• http://old.ziyonet.uz
• http://ziyo.uz/
• http://e-adabiyot.uz/