Seçimli cavabl
Yüklə 0,93 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
1
T əlimat
Seçimli cavabl ı tapşırıq (№1-13, 25.1-25.3) H ər suala ehtimal olunan dörd cavab verilir. Onlardan yalnız biri düzgündür. Cavablar vərəqində düzgün cavabın müvafiq xanasında X işarəsi qoyun. İşarə edilmiş cavabı düzəltmək istəsəniz X işarəsi qoyulmuş xananı bütövlüklə rəngləyin və sonra cavabın yeni variantını işarə edin. Düzəldilmiş cavabın təkrarən seçilməsi qeyri-mümkündür. Hər tapşırığa 1 xal verilir.
Ardıcıllığın müəyyən edilməsi (№14) Tapşırıqda verilmiş siyahını göstərilən prinsip üzrə yerləşdirin. Cavabları cavablar vərəqində verilmiş xanalara yazın. Nəzərə alın ki, xanada yalnız seçilmiş cavabın müvafiq rəqəmi yazılır. Hər tapşırığa 1 xal verilir.
Uyğunluğun müəyyən edilməsi (№15-17) Tapşırıqda iki sütunda müxtəlif tipli informasiya verilir. Bu iki sütunda təqdim olunan informasiya arasında uyğunluğu mü əyyən edin. Cavabları cavablar vərəqində verilmiş cədvələ yazın. Xalların maksimal miqdarı tapşırıq boyunca göstərilmişdir.
2
S əhvin düzəldilməsi (№18) Tapşırıqda verilmiş mətndə faktik səhvlərə yol verilmişdir (tarix, termin, ad və s.). Onları tapıb düzəldin. Tapılmış səhvi və onun düz əldilmiş variantını cavablar vərəqində verilmiş cədvələ köçürün (səhvi I sütuna, düzəldilmiş variantı - II sütuna). N əzərə alın ki, hər bir tapılmış səhvə onun düzəldilmiş variantı ilə birlikdə 1 xal verilir. Xalların maksimal miqdarı tapşırıqlar boyunca göst ərilmişdir.
əhvin düzəldilməsi (№19) Tapşırıqda bir mövzu ilə əlaqədar iki mətn verilmişdir. Hər iki mətndə faktik səhvlər vardır. Sizin vəzifəniz mətnləri təhlil etm ək, səhvləri aşkar etmək və əvvəlcədən verilmiş sxemlə müəyyən edilmiş meyarlarla mətnləri qiymətləndirməkdir. Qiyməti cavablar v ərəqindəki müvafiq yerə yazın. Xalların maksimal miqdarı tapşırıqlar boyunca göstərilmişdir.
Tapşırıqda ehtimal edilən cavablar olmayan sual verilmişdir. Tapşırığın şərtini və sualı diqqətlə oxuyun. Cavab suala adekvat və konkret olmalıdır. Cavabı cavablar vərəqindəki müvafiq yerə yazın. Xalların maksimal miqdarı hər tapşırıq boyunca göst ərilmişdir.
3
İnsanın qabiliyyətini əks etdirən və öz fikrini, mövqeyini fikir ayrılığı olduğu təqdirdə də başqalarını t əhqir etmədən müdafiə edilməsinə nə deyilir? ა. Eqoizm ბ. Assertivlik გ. Konformizm დ. Mənafelərin münaqişəsi
4
Ali t əhsilin vahid Avropa məkanının yaradılması prosesi hansı adla məşhurdur? ა. Boloniya prosesi ბ. Kembriç prosesi გ. Avrointeqrasiya prosesi დ. Qloballaşdırma prosesi
5
Gürcüstanda hansı hüquqi sənəd desentralizasiya olunmuş idarəetmənin əsası deyildir? ა. Gürcüstan Konstitusiyası ბ. İnsan hüquqları üzrə Avropa konvensiyası გ. Yerli özünüidarəetmənin Avropa xartiyası დ. Gürcüstanın yerli özünüidarəetmə məcəlləsi
6
Gürcüstanda hansı illər qeyri-konstitusiya üsul-idarəsi dövrü sayılır? ა. 1989-1992 ბ. 1990-1995 გ. 1992-1995 დ. 1991-1998
7
2010 konstitusiya islahatı nəticəsində prezidentin hansı səlahiyyəti dəyişilməz qaldı? ა. Milli təhlükəsizlik şurasına rəhbərlik ბ. Ölkənin daxili siyasətinin idarə olunması გ. Daxili işlər nazirinin vəzifəyə təyin edilməsi დ. Dövlət müvəkkilinin – qubernatorun vəzifəyə təyin edilməsi
8
ə nə əks etdirilmişdir?
ა. Strateji planlaşdırmanın əsas mərhələləri ბ. Qərar qəbul edilməsi modeli გ. Marağı olan tərəflərin təhlili დ. Problemin həlli silsiləsi
Meyar
Alternativ
Qərar
Problem
Qiymətləndirmə P A C E D
9
XX əsrin 80-ci illərində Sovet siyasi-iqtisadi sisteminin yenidən qurulmasına Sovet İttifaqı hakimiyy ətinin cəhd göstərməsi ilə hansı ad əlaqədar deyildir?
ა. Qlasnost ბ. Perestroyka გ. Ottepel დ. Uskoreniye
10
Transmilli müt əşəkkil cinayət əleyhinə mübarizə haqqında beynəlxalq hüquq sənədi hansı adla m əşhurdur?
ა. Palermo konvensiyası ბ. Pekin bəyannaməsi გ. Orhus konvensiyası დ. Cenevrə konvensiyası
11
Dövl ət yaxud siyasi təşkilat tərəfindən əhalinin şüurundakı baxışların müəyyən sistemi və stereotipl ərin tətbiqinə və formalaşmasına, məqsədyönlü təbliğat vasitəsilə masmediya və təhsil sistemi t əsisatlarından istifadə olunmasına nə deyilir? ა. Emansipasiya ბ. Sosializasiya გ. İndoktrinasiya დ. Sekulyarizasiya
12
Parlament seçkil ərində Gürcüstan vətəndaşı tərəfindən passiv və fəal seçki hüququndan istifadə etm ək yaşı haqqında mülahizələrdən hansı düzgündür? ა. Vətəndaşın 25 yaşından fəal seçki hüququndan, 18 yaşından isə passiv seçki hüququndan istifadə etmək imkanı vardır ბ. Vətəndaşın 25 yaşından fəal seçki hüququndan, 16 yaşından isə passiv seçki hüququndan istifadə etmək imkanı vardır გ. Vətəndaşın 21 yaşından fəal seçki hüququndan, 16 yaşından isə passiv seçki hüququndan istifadə etmək imkanı vardır დ. Vətəndaşın 18 yaşından fəal seçki hüququndan, 21 yaşından isə passiv seçki hüququndan istifadə etm ək imkanı vardır 13
İnsan hüquqları sistemi üzrə insanın azadlığı haqqında mülahizələrdən hansı düzgündür? I. F
ərdin azadlığı hər hansı hərəkəti həyata keçirmək yaxud hər hansı hərəkəti icra etməkdən çəkinmək dem
əkdir; II. F
ərdin azadlığı müstəsna hallarda məsuliyyət deməkdir; III. F
ərdin azadlığı dedikdə, başqalarına qarşı dözümlülük, çəkinmək nəzərdə tutulur. ა. Yalnız I və III ბ. Yalnız I və II გ. Yalnız II və III დ. I, II və III
14
Diaqram 2008-2014-cü ill ərdə Gürcüstanda məşğulluğun səviyyəsinin cinsi baxımdan faiz göstəricisini əks etdirir:
g əlir? ა . 2008-2014-cü ill ərdə həm kişilər, həm də qadınların məşğulluğunun səviyyəsi həmişə artırdı ბ. İllər üzrə qadınların məşğulluğunun səviyyəsinin artması 1%-dən artıq deyildir გ. 2014-cü ildə məşğulluğun səviyyəsi həm kişilər, h əm də qadınlar arasında 2013-cü ildəki ilə müqayis ədə azalmışdır დ. 2008-2014-cü illərdə məşğulluğun səviyyəsi qadınlarda kişilərdən daha çox artmışdır 15
Tapşırıqda Gürcüstanda uşaqlara qarşı zorakılığın tədqiqinin nəticələri verilmişdir və o ailədə, məktəbdə və xüsusi müəssisələrdə zorakılığın tipi üzrə göstəriciləri əks etdirir:
Fiziki zorakılıq – məktəb 47,1%, ailə 54%, xüsusi müəssisə 71,1%
Psixoloji zorakılıq – məktəb 47,5%, ailə 59,1%, xüsusi müəssisə 61,5%
Göstəricilər əsasında çıxarılmış hansı nəticə düzgündür? ა. Fiziki zorakılıq halları ailədə olduğundan məktəbdə daha çoxdur ბ. Məktəbdə hər növ tipli zorakılığın səviyyəsi xüsusi müəssisələrdən olduğundan daha yüksəkdir გ. Ailədə psixoloji zorakılığın səviyyəsi məktəbdə yaxud xüsusi müəssisələrdə olduğundan daha yüksəkdir დ. Uşaqlar xüsusi məktəblərdə ailədə yaxud məktəbdə olduğundan daha çox fiziki, psixoloji və cinsi təhqirə məruz qalırlar.
16
(1) Sxemd ə verilmiş ideologiyaları solçulardan sağçılara doğru ardıcıllıqla yerləşdirin:
1*
* C ədvəldə düzgün cavab göstərilmişdir 1. Liberalizm 2. Kommunizm 3. Konservatizm 4.Sosializm 17
(2) I sütunda münaqişəni doğuran səbəblər, II sütunda isə münaqişənin tipləri verilmişdir. Münaqişənin tipl əri və onları doğuran səbəblər arasında uyğunluğu müəyyən edin: I. Münaqişənin səbəbləri II. Münaqişənin tipləri ა. Bir-birini inkar edən məqsədləri, müxtəlif ideyaları və davranışı qiym ətləndirmək üçün meyar 1. Maraqlar münaqişəsi ბ. Güclü emosiyalar, stereotiplər, mənfi hallar 2.
Struktur münaqişə გ. Ehtiyyatların bölüşdürülməsi yaxud nəzarət edilməsi baxımından qeyri- b ərabərlik 3. Münasib ətlərin münaqişəsi დ. Faktların qeyri-düzgün şərhi, hadisələrin eybəcərləşdirilməsi 4. D
əyərlərin münaqişəsi ე. Bir-birini inkar edən, bir araya sıxışmayan mövqelər 5. İnformasiya münaqişəsi 18
(1) I sütunda müxt əlif növlü ayrı-seçkiliyin izahı, II sütunda isə ayrı-seçkiliyin növlərinin siyahısı verilmişdir. Onların arasındakı uyğunluğu müəyyən edin: I. İzahat II. Ayrı-seçkiliyin növləri ა. Yad şeylərə qarşı (adama, qrupa, mədəniyyətə) mənfi və əvvəlcədən c əzalandırıcı münasibət, nifrət 1. Rasizm 2. Homofobiya 3. Ksenofobiya 4. Seqreqasiya
iyr ənclik
გ. Müəyyən etnik yaxud irqi qrupun ictimai həyatdan təcrid edilməsi, maneəçilik yaxud faktik m əhdudlaşdırma დ. Cəmiyyətin müəyyən qisminin irqin, dərinin rənginin, dilin, dinin, etnik m ənşənin ayrı-seçkiliyin əsası olmasına, buna görə də onlara qarşı öz qrupunun üstünlüyü il ə bu münasibətin özünü doğrultmasına inamı. 19
(1) Beyn əlxalq təşkilatın üzvü olan ölkələrin xəritələri və beynəlxalq təşkilatlar arasında uyğunluğu mü əyyən edin: I. Beyn əlxalq təşkilatın üzvü olan ölkələrin xəritəsi II. Beyn əlxalq t əşkilat ა. ბ. 1. NATO 2. Avropa Şurası 3. Avropa İttifaqı 4. ATƏT
5. MDB 6. OPEK
გ. დ. 20
(7) M ətni diqqətlə oxuyun, səhvləri tapın və düzəldin: Gürcüstan v ə beynəlxalq təşkilatlar 1991-
ci il martın 31-də Gürcüstanda müstəqilliyin bərpa olunması haqqında plebissit keçirildi, burada iştirak ed ənlərin 98,9 faizi suala müsbət cavab verdi. Bunun əsasında 1991-ci il aprelin 9-da Gürcüstanın “Dövlət azadlığının bərpası aktı” qəbul olundu. Müst
əqillik bərpa olunduqdan sonra Gürcüstan beynəlxalq təşkilatlarla fəal əməkdaşlığa başladı. 1994-cü ildə Nyu-
Yorkda Baş Məclisin qərarı ilə Gürcüstan Birləşmiş Millətlər Təşkilatının üzvü oldu. Gürcüstan həmçinin Beyn
əlxalq Valyuta Fondunun, Ümumdünya Ticarət Təşkilatının və Dünya Bankının üzvü olan ölkədir. 1999-cu ild
ən Gürcüstan Avropa Şurasının tam səlahiyyətli üzvüdür. 2014-
cü ilin yayında Cenevrədə Avropa İttifaqının mənzil-qərargahında son dövrün ən mühüm sazişlərindən biri bağlandı. Gürcüstanın Avropa İttifaqının üzvü olması haqqında saziş imzalandı. M
21
H əmçinin Gürcüstanın NATO-nun – Şimali Atlantika silahlı təşkilatının üzvlüyü Gürcüstanın üstün istiqam
ətidir. 2008-ci ildə Buxarest sammitində alyans Gürcüstanın NATO-ya üzv ölkə olması barədə qərar qəbul etdi.
Gürcüstan NATO il ə əməkdaşlıq çərçivəsində NATO-nun sülhməramlı missiyalarında iştirak edir, onlardan İran və İraqda beynəlxalq təhlükəsizliyi dəstəkləyən qüvvələrin əməliyyatında Gürcüstanın xidməti xüsusilə qeyd edilm
əlidir. Həmin əməliyyatda iştirak edən NATO-nun üzvü olmayan partnyor ölkələr arasında Gürcüstanın ən çoxsaylı kontingenti var idi.
ətnin birinci səhifəsinə qayıdış
22
(6) Tapşırıqda “Bazar və rəqabət” mövzusunda iki mətn verilmişdir. Mətndə faktik səhvlər vardır. Onlarla tanış olun, məzmunlarını təhlil edin və onları təklif olunan meyarlarla qiymətləndirin.
ətn: İqtisadiyyatda, müasir anlamda satıcı ilə alıcı arasında kommersiya mübadiləsi sisteminə bazar deyilir. Ona şəxsiyyətsiz iqtisadi qüvvələr – “bazar qüvvələri” – nəzarət edir. Bazar iqtisadiyyatının mühüm prinsiplərindən birini rəqabət təşkil edir. Rəqabətin tipləri arasında mükəmməl r əqabət və inhisar vardır. İqtisadiyyatda bazarın dar mənada başa düşülməsi düzgün deyildir, bazarı konkret alış-satış sayırlar, burada alıcılar və satıcılar bir-biri ilə görüşürlər, çünki müasir elektron ticarəti şəraitində digər bir çox alternativ də vardır. Bazarın əsas tərkib hissələri bunlardır: təlabat, təqdimetmə və təminetmə. Bu bazar təlabatla təqdimetmənin nisb əti əsasında yaradılır. II m
ətnə keçid Qiym
ətləndirmə sxeminə keçid 23
ətn: Bazar iqtisadi m əkandır, burada istehsalçı və istehlakçı arasında əlaqə yaranır. Bazarın vasitəsi ilə istehsalçıdan istehlakçıyadək mal və xidmət çatdırılır. İqtisadi elmdə bazarın öz səciyyəvi komponentləri vardır, onlar aşağıdakılardır: xidmətə yaxud məhsula tələbat, t əqdimetmə və onun qiyməti. İki yaxud daha çox adam və ya təşkilatın eyni malı, xidməti yaxud maliyyə ehtiyyatlarını almaq cəhdlərinə iqtisadiyyatda r əqabət deyilir. İstehlakçı başqa istehlakçı ilə, istehsalçı isə başqa istehsalçı ilə rəqabət aparır. R əqabətin tipləri arasında bunları fərqləndirirlər: mükəmməl rəqabəti, inhisarçı rəqabəti, meqalopoliyanı və oliqopoliyanı. 24
ətləndirmə sxemi ilə diqqətlə tanış olun və verilmiş meyarlar üzrə hər iki mətni qiymətləndirin. Qiym ətləndirmə sxeminin hər bir meyarı üçün ayrı-ayrılıqda müvafiq xal yazın:
Verdiyiniz xalları cavablar vərəqində verilmiş cədvələ yazın: A B C 19.1 I m ətnin qiymətləndirilməsi 19.2 II m ətnin qiymətləndirilməsi I. Meyarlar II. Maksimal xal III. Xalların verilməsi prinsipi A. Bazarın izahı 1 Bazarın mahiyyəti düzgün verilmişdir – 1 xal Yoxdur yaxud qeyri-düzgün t əqdim edilmişdir – 0 xal B. R əqabətin tipləri 4 H ər bir düzgün göstərilmiş tip – 1 xal C. Bazarın əsas elementləri 3 H ər bir düzgün göstərilmiş element – 1 xal I m ətnə qayıdış
II m
25
(4) Siyasi rejim üzr ə dövlətlərin əsas səciyyəsinin natamam sxematik təsviri verilmişdir. Sxemin boş xanalarını doldurun:
Qeyri-demokratik Hakimiyy ət m ənbəyi 20.1 ? H ər hansı ayrıca qrupun, təbəqənin qalan ictimaiyyət üz ərində zorakılığı; məcbur etmək, cəmiyyətin iradəsi əleyhinə idarə etmək
C əmiyyətin mənafeyi üzrə qəbul edilmiş və dövl ətin özü üçün də onların aliliyi qorunub saxlanmışdır Yalnız ayrı-ayrı təbəqələrin və qrupların mənafeləri üzr ə qəbul olunur. Lazım gəldiyi hallarda onların pozulması/məhəl qoyulmamasını dövlət yolverilən sayır
İdarəetmə qaydası Yalnız
çıxılmaz hallarda demokratik m əcburiyyət metodları Zorakılıq, hədələmə, cəmiyyətdə soyuqqanlılıq prinsipinin açıq-aşkar yaxud maskalanmış halda tətbiqi 20.3 ? Azaddır və cəmiyyətin mənafelərinə xidmət edir M
onlar üçün maraqlı informasiya və ideyaların yayılmasına xidmət edir Biznes, iqtisadiyyat Azaddır, yalnız qanun hüdudlarında nəzarət h əyata keçirilir, hamıya bərabər sahibkarlıq imkanı verilir. 20.4 ? 26
(3) Əfsanədən kənar “humanist inkişaf indeksi” xəritəsi verilmişdir. Xəritənin təhlili əsasında suallara cavab verin: 27
X əritədə indeksin hansı səviyyəsi tünd yaşıl rənglə göstərilmişdir ? 21.2 Sadalanan dövl ətlərdən: Gürcüstan, Argentina, Pakistan, Hindistan və Misir - hansında bu indeksin ən aşağı göstəricisi vardır? 21. 3 Bu indeksi hesablayark ən istifadə olunan üç indikatorun adını çəkin. 28
(5) Tapşırıqda məktəb layihəsinin məqsədinin, vəzifəsinin və həyata keçirilməsi yollarının natamam variantı verilmişdir. Məktəb layihəsinin verilən hissəsinin tamamlanmış forma alması üçün tapşırıqlara aşağıdakı ardıcıllıqla əməl edin: I. C ədvəldə verilmiş həyata keçirmə yollarının siyahıları ilə əlaqədar olaraq I məsələni müəyyən edin və yazın; ( tapşırıq 22.2) II. Fikrinizc ə, cədvəldə verilmiş II məsələnin həllinə imkan yaradan üç müxtəlif yolun həyata keçirilməsi yollarını yazın; (tapşırıq 22.3) III. Layih ənin hər iki məsələsini və onların həyata keçirilməsi yolları ilə əlaqədar layihəyə nail olunması mümkün olan m əqsədini müəyyən edin və yazın. (tapşırıq 22.1)
29
Layih ənin məqsədi: (verilən məsələdən və həyata keçirmək yolları ilə əlaqədar nail olunması mümkün olan m əqsədi yazın) 22.2 Layih ənin I məsələsi: (I məsələnin həyata keçirilməsi yolları ilə əlaqədar konkret məsələni müəyyən edin v ə yazın) Layih ənin II məsələsi: Qanunla münaqişəsiz həyatın üstünlüyü və həddi-büluğa çatmamışlarda cinay ət törədən amillərin (o cümlədən kriminal submədəniyyətin təsirinin) dərk edilməsinə imkan yaradılması 22.3 I m əsələnin həyata keçirilməsi yolları: 1. Gürcüstanda mövcud olan h əddi-büluğa çatmamışların ədalət məhkəməsinin islahatı və cinayətin prevensiyasının dövlət siyasəti ilə tanışlıq 2. Şagirdlər tərəfindən Ədliyyə Nazirliyinin (cinayətin prevensiyası mərkəzi)nin fəaliyyəti haqqında t əqdimatlar təşkil edilməsi 3. Qanunl a münaqişədə olan həddi-büluğa çatmamışların hüquqlarının müdafiəsinin qanunvericilik mexanizml əri haqqında diskussiya görüşlərinin təşkili II m əsələnin həyata keçirilməsi yolları: (Verilən məsələnin həyata keçirilməsinin üç müxtəlif yolunu yazın) 1. 2. 3. 30
(4) İllüstrasiya ilə tanış olun və suallara cavab verin:
İllüstrasiyada yazan əl nəyi əks etdirir və gilyotina nəyin simvoludur? 23.2 İllüstrasiyada başlıca fikir nədir? 23.3 İllüstrasiyada göstərilən problemlərin aktuallığı haqqında dəlillərlə müzakirə yürüdün, misal göstərin. 31
(5) M ətnlə tanış olun və aşağıda verilmiş göstəricilərə müvafiq olaraq tapşırığa əməl edin:
“Başqalarının bələdçiliyi ilə yaşamaq necə də rahatdır! Mənim yerimə düşünən kitab, vicdanımı əvəz edəcək rahib, n
ə yeyəcəyimi müəyyən edəcək həkim varsa, mənim əziyyət çəkməyimə nə lüzum var axı?! Pulunu öd əyib hər şeyi əldə edə bilirəmsə, mənim düşünməyimə nə ethiyac var? Qoy xoşlamadığım şeylərin q ayğısına başqaları qalsın. Beləliklə, üzərimizdə nəzarəti mərhəmətlə öz boyunlarına götürmüş himayəçilər bizi inandırmağa çalışırlar ki, bəşəriyyətin böyük bir əksəriyyətinin, zərif cinsin bütün nümayəndələri də daxil olmaqla, yetkinliy ə doğru atacağı addımlar nəinki çətin, hətta çox təhlükəlidir. ” “Maarifl
ə nm
n
dir” İmmanuel Kant, 1724-1804
32
M ətnlə əlaqədar olaraq diskussiya mövzusunu müəyyən edin və adını çəkin. Sizin seçdiyiniz diskussiya mövzusunun veril ən mətnə uyğunluğu və aktuallığı haqqında mühakimə yürüdün. 24.2 A. Diskussiya zamanı yaranan mövqeni müdafiə etmək üçün iki dəlilin adını çəkin; B. Diskussiya zamanı qarşıya çıxan mövqeni inkar etmək üçün iki dəlilin adını çəkin; (h ər bir dəlil əslində müstəqil fikri əks etdirməlidir)
33
(8) Veril ən mənbələri təhlil edin və suallara cavab verin: M ənbə N1 M ənbə N2 Dünya statistikası Qadınlar dünya miqyasında
Bütün işlərin 66 faizini yerinə yetirirlər
Qidanın 50 faizini istehsal edirlər
Bütün g əlirlərin 10 faizini əldə edirlər
Əmlakın 1 faizinə malikdirlər
M ənbə: UNIFEM
Tapşırıqlara keçid:
25.1;
25.2;
25.3; 25.4 - 25.7;
3 ; 4;
5
34
ənbə N3 ,,
Bel əliklə, əgər qadının və kişinin eyni sənətə eyni cür sahib ola bilmədiyi və bu və ya digər işi bərabər surətdə gör ə bilmədiyi müəyyən edilərsə, biz deyərik ki, bu iş onların qabiliyyətinə müvafiq olaraq ya birinə, ya da dig ərinə etibar edilməlidir. Əgər onlar yalnız qadının uşaq doğması və kişinin qadını mayalandırması ilə f ərqlənirlərsə, elə nəticəyə gəlirik ki, bu o demək deyildir ki, guya onlar bir-birilərindən bizim düşündüyümüz kimi f ərqlənirlər, buna görə də, yenə də onu təsdiqləməyi davam etdiririk ki, bizi qoruyanlar [kişilər] və onların arvadları da eyni işi görməlidirlər.
ət“, Platon, y.e.ə. V-IV əsrlər M ənbələrə keçid: 1;
2;
4;
5 Tapşırıqlara keçid:
25.1;
25.2;
25.3;
25.4 - 25.7 35
M ənbə N4 “Dostum! Bu gün qadınlar da kişilərlə bərabər hüquq tələb edirlər. Bu hüquq onlara verilsinmi, nə deyirsən? ... Mən ancaq onu deyir əm: qadınların tələbinin ödənilməsi çox vacibdir. İnanıram, inanıram ki, bu inamı heç kəs dəyişdirə bilm əyəcəkdir. Bu gün yüksək bürokratik dairələrdə, nüfuzlu yerlərdə, nazirlər və başqaları qadınlar olsaydı, bugünkü g ərgin və acı həyat Rusiyanın məlhəminə çevrilərdi və tezliklə lazımi islahatlara nail olardı. Qadınlar bu gün yüksək dair ələrin yüksək şəxsləri kimi bu qədər inadkarlıq etməzdilər. Axı onlar kişidirlər. Öz inadkarlıqlarını “yaxşı oğlanlara, daşürəklilərə” verməzdilər, çünki qadınlar daha mülayim, hissiyatlıdırlar və bugünkü həyat bir hisdən başqa rəhmlilik, dözümlülük adlanan şey istəyir. […] Buna gör ə də qadınlara elə hüquq verilməsini istəyirəm ki, oxumaqda və xidmətdə kişiyə bərabər olsunlar... Necə ist əyirsən elə düşün; kişinin daşa dönmüş ürəyini qadının səsi və inamı isindirməlidir. Kişi olduğuma görə mən asanlıqla sınmamalıyam, xalqın tələbi qarşısında baş əyməməliyəm ki, heç kəs məni qorxaq sanmasın, xeyirxah zəka hüdudlarında qadının səsi eşidilməlidir...” “Dostuma m əktub”, Vaja Pşavela, 1861-1915
M ənbələrə keçid: 1;
2;
3;
5 Tapşırıqlara keçid:
25.1;
25.2;
25.3;
25.4 -25.7 36
ənbə N5 “Ümumiyy
ətlə, biz qadınları, bizdə və başqa yerdə də çox sıxışdırırlar (bunu indi də hiss edirik), o fikirlə ki, qadınlar düha deyildirlər, qadın heç bir şeydə, “kuxnada” və musiqidə düha deyildir, onlar xeyli vaxtdır ki, qabiliyy ət göstərə bilmirlər. Bu fikri bir çox tədqiqatçılar, alimlər də etiraf və təsdiq etmişlər […] Yaradıcılıq azaddır, başqa bir şey mümkündürsə, bu anlayışı qısaca olaraq belə izah etsin, azad yaradıcılığı sərbəst varlıqlar da bacarırlar. Belə ki, dünyada qadınları düha adlandıra bilməmişlər. Bununla bir daha inana bilmərik ki, təbiət qadını əzəl başdan belə yaratmışdır...”
M ənbələrə qayıdış :
1;
2;
3;
4
: 25.1;
25.2;
25.3;
25.4 -25.7
37
Platonun fikrinc ə: ა. Qadının vəzifəsi yalnız uşaq doğmaq, kişinin vəzifəsi isə ancaq ailəyə qayğı göstərmək və onu qorumaqdır ბ. Qadın və kişi bir-birindən bioloji baxımdan fərqlənir, buna görə də onlar müxtəlif işlərlə məşğul olmalıdırlar გ. Qadınla kişi arasındakı fərqə baxmayaraq, onlar bərabərdirlər və eyni işi görməlidirlər დ. Qadınla kişinin bərabərliyi təbii haldır və cəmiyyət öz həyatını bu prinsip üzrə qurmalıdır
ənbələrə qayıdış :
1;
2;
3;
4 ;
5
25.2;
25.3;
25.4 -25.7 38
Vaja Pşavelaya görə qadınların ümumi fəaliyyətə qoşulması mühümdür, çünki: ა.
Qadınlar bioloji xüsusiyyətlərinə görə bir sıra işləri daha yaxşı bacarırlar ბ. Qadınlar zəhmətsevər olduqlarına görə daha intellektualdırlar გ. Kişilər əksər hallarda öz işlərinin öhdəsindən gələ bilmirlər, çünki şöhrətpərəstlik onların güzəştə getməsinə imkan vermir დ. Qadınlar tarixən onlar üçün yaraşmayan iş sayılan işləri görməkdən çəkinirlər
1; 2;
3;
4 ;
5
25.1;
25.3;
25.4 -25.7
39
Babo Sulxanişvilinin (mənbə N5) baş deyiminə hansı fikir uyğun gəlir? ა. Alimlər sübut etmişlər ki, qadınlar və kişilər bərabərdirlər ბ. Qadınların müvafiq qabiliyyəti olmadığından onların arasında dühalar azdır გ. Qadınlar digər tipli fəaliyyətdən daha çox ailə işləri ilə məşğuldurlar, çünki bu tipli iş üçün onların təbii meyli vardır. დ. Qadınlar kişilərə bərabər deyildirlər, - fikri səhvdir, çünki dünya çox az düha qadın tanıyır – çünki müvafiq azadlıqları olmadığından onlar buna nail ola bilməzdilər
M ənbələrə qayıdış:
1; 2;
3;
4 ;
5
25.1;
25.2;
25.4 -25.7 40
N 2 nömr əli mənbənin bütün göstəriciləri üzrə əsas nəticəni yazın; 25.5 Fikrinizc ə, N1 mənbənin başlıca deyimi nədir? 25.6 N1 m ənbədə təsvir olunmuş problemin məqsədinin nə olduğunu mənbələrdən istifadə etməklə izah edin; 25.7 M ənbələrdə verilmiş problemlərin bugünkü Gürcüstan üçün nə dərəcədə aktual olduğunu müzakirə edin. Müzakir əni əsaslandırın. M ənbələrə qayıdış :
1;
2;
3;
4 ; 5
Tapşırıqlara keçid:
25.1;
25.2;
25.3 Document Outline
Yüklə 0,93 Mb. Dostları ilə paylaş:
|