STATISTIK MA’LUMOTLARNI JADVAL VA GRAFIKLARDA TASVIRLASH
REJA:
4.1
Statistik jadvallar to’g’risida tushuncha, turlari va tuzish qoidalari
4.2
Statistik grafiklar to’g’risida tushuncha
4.3
Sifat belgiga ega bo’lgan ma’lumotlarni grafikda tasvirlash
4.4
Miqdor belgiga ega bo’lgan ma’lumotlarni grafikda tasvirlash
4.5
O’zaro bog’liqliklarni grafikda aks ettirish
4.6
Tasviriy statistikada haqiqatning buzib ko’rsatilishi
Tayanch so’z va iboralar: jadval egasi, jadval kesimi, tuzish qoi dalari, statistik grafik, tasviriy statistika, gistogramma, intervalli qator, diskret qator, poligon, ogiva, dinamik qator, ma’lumot yo’q, oddiy jadval, murakkab jadval, guruhiy jadval.
4.1. Statistik jadvallar to’g’risida tushuncha, turlari va tuzish qoidalari Siz statistikani o’rganishni boshlamasdan oldin ham jadval so’zini eshitgansiz, ya’ni ko’paytirish jadvali (xalq ichida karra jadval deyiladi), logarifmik jadval, tasodifiy sonlar jadvali va h.k. Bu paragrafda gap statistika jadvallari ustida boradi. Ularni statistikani televizorlari desak xato bo’lmasa kerak, chunki har qanday statistik tekshirishning eng asosiy natijalari statistika jadvallari orqali ifodalanadi.
Statistika jadvallari tarixiga nazar tashlaydigan bo’lsak, ularni birinchi bo’lib buyuk rus olimi N.K.Kirilov o’zining iqtisodiy-statistik tadqiqoti “Butun Rossiya davlatini gullash darajasi” (1727 y.) asarida qo’llagan. Ayrim manbalarda statistik jadvallarni yaratuvchisi deb Anxsersen (Daniya) hisoblanadi. Lekin uning asari 1747 yilda chop etilgan. Shunday qilib statistik jadvallar XVIII asrda paydo bo’lgan.
