Toshkent Moliya Instituti,,Buxgalteriya hisobi va audit’’yo’nalishi

Toshkent Moliya Instituti ,,Buxgalteriya hisobi va audit’’yo’nalishi

HBA-72 Abduvoxidova Iymona

Mavzu: Pul muomalasi, va kreditt

01

Pul muomalasi va uning amal kilish qonuniyatlari. Pul tizimi
Pul bozori. Pul taklifi va pulga bo’lgan talab
Kreditning mohiyati va vazifalari

01

Pul muomalasi-bu tovarlar aylanishi, notovar xarakterdagi bitimlar va xisoblarga hizmat qiluvchi naqd pullar va unga tenglashtirilgan moliaviy aktivlar (kredit pullar) harakati. Boshqacha aytganda pul muomalasi-bu ho’jalik aylanmasida pulling doimo harakatda bo’lishi, uni o'z funksiyalarini to’htovsiz bajarib turishidir.

Kredit pullar
(naqd pulsiz hisoblar)

• Cheklar
• Kredit kartochkalari
• Veksellar
• Akkreditivlar
• To’lov talabnomalari

Pul muomalasi konuni muomala uchun zarur pul mikdorini aniklash va unga muvofik muomalaga pul chiqarishni taqozo kiladi.

Pul muomalasi konuni muomala uchun zarur pul mikdorini aniklash va unga muvofik muomalaga pul chiqarishni taqozo kiladi.

Muomala uchun zarur bo'lgan pul mikdori barcha sotiladigan tovar va xizmatlar summasiga to’g'ri mutanosib, pul harakatiga teskari mutanosib bo'lib, ana shu bog'lanish pul muomalasi konunining mazmunini ifodalaydi.

Pul tizimi - bu mamlakatda mavjud pul birligi muomalasini tashkil qilish tartib, usullar va unga xizmat qiluvchi kredit muassasalaridir.
Pul tizimining tarkibiy qismlari

• pul birligi (dollar, evro, yena, rubl, so’m va h.k):
• pul turlari (bank biletlari, banknotlar, tanga):
• pul emissiya qilish tartibi:
• muomaladagi pul massasini tartibga soluvchi davlat muassasalari:
• naqd pulsiz hisob-kitobni amalga oshirish tartibi:
• milliy valutani chet el valutasiga almashtirish tartibi.

02

Pul bozori - moliyaviy bozorning tarkibiy kismi bo’lib, unda

pul va unga tenglashtirilgan moliyaviy aktivlar harakati

ularga bo’lgan talab va taklif tasirida uyg’unlashtiriladi.

Pul bozori turlari

Davlat qisqa muddatli obligatsiyalari (DMO) bozori.

Banklararo depozitlar bozori.

Kredit resurslari bozori.

01
02
03
Pulga talab- bu ayriboshlash bitimlari va investitsion maqsadlari uchun pulga bo’lgan talab summasidir.
●Bitim uchun - yangi ayriboshlash vositasi sifatidagi pulga talab miqdoran nominal YIMga to’g’ri mutanosiblikda o’zgaradi.
●Investitsion pulga talab miqdoran foizning real stavkasiga teskari mutanosiblikda o'zgaradi.

03

• Kredit (lotincha credit - ishonch degan manoni anglatadi) juda kadim zamonlarda vujudga kelgan bo'lib, dastlab mulkdorlar tomonidan natural (g’alla, chorva va boshqa) keyin pul (sudxo’rlik kapitali) shaklida qarz berilishni anglatgan.
• Kredit - bu iqtisodiyot bo'g'inlarining bo’sh turgan pul mablag’larining ssuda fondi shaklida to’planishi va ularning takror ishlab chikarish ehtiyojlari uchun ma'lum muddatga, haq to'lash va qaytarilishlik sharti bilan yo’naltirilishi jarayonini ifodalaydi.
• Ssuda fondi pUl shaklidagi kapital dayilsa, uning harakati krediting mazmunini belgilab beradi.

Kredit iqtisodiy kategoriya bo'yicha kator vazifalarni bajaradi:
Taqsimlash vazifasi
Emissiya
Nazarat qilish
Bo’sh pul mablag'ini harakatdagi,
oborotdagi kapitalga aylantirish
Rag’batlantirish
Tovar ishlab chiqarish uzluksizligini
ta'minlaydi, ishlab chiqarish vaqtini qisqartiradi
E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT!