Toshkent viloyati

Toshkent viloyati — Oʻzbekiston Respublikasi tarkibidagi viloyat. Respublikaning shimoli-sharqida. 1938-yil 15-yanvarda tashkil kilingan. Shimoliy va shimoli-gʻarbdan Qozogʻiston Respublikasi, shimoli-sharqdan Qirgʻiziston Respublikasi, sharqdan Namangan viloyati, janubidan Tojikiston Respublikasi, janubi-gʻarbdan Sirdaryo viloyati bilan chegaradosh. Maydoni (Toshkent shahri maydonisiz) 15,3 ming km². Aholisi (Toshkent shahri aholisisiz) 2.931 million kishidan ziyod (2022). Viloyat tarkibida 15 ta tuman (Bekobod, Boʻka, Boʻstonliq, Zangiota, Oqqoʻrgʻon, Ohangaron, Parkent, Piskent, Chinoz, Yuqori Chirchiq, Yangiyoʻl, Oʻrta Chirchiq, Qibray, Quyi Chirchiq), 17 shahar (Angren, Bekobod, Boʻka, Doʻstobod, Keles, Olmaliq, Oqqoʻrgʻon, Ohangaron, Parkent, Piskent, Toshkent, Toʻytepa, Chinoz, Chirchiq, Yangiyoʻl, Yangiobod, Gʻazalkent), 18 shaharcha (Alimkent, Boʻzsuv, Gulbahor, Zafar, Iskandar, Krasnogorsk, Nurobod, Olmazor, Salor, Tuyaboʻgʻiz, Chigʻiriq, Chorvoq, Eshonguzar, Yangibozor, Yangi chinoz, Yangihayot, Oʻrtaovul, Qibray), 146 qishloq fuqarolari yigʻini bor. Markazi — Nurafshon shahri.
Hududiy boʻlinishi[tahrir | manbasini tahrirlash]

	Tuman nomi	Tuman markazi
1	Bekobod tumani	Zafar
2	Boʻstonliq tumani	Gʻazalkent
3	Boʻka tumani	Boʻka (shahar)
4	Chinoz tumani	Chinoz
5	Qibray tumani	Qibray
6	Ohangaron tumani	Ohangaron
7	Oqqoʻrgʻon tumani	Oqqoʻrgʻon (shahar)
8	Parkent tumani	Parkent
9	Piskent tumani	Piskent
10	Quyi Chirchiq tumani	Doʻstobod
12	Oʻrta Chirchiq tumani	Toʻytepa
13	Yangiyoʻl tumani	Gulbahor
14	Yuqori Chirchiq tumani	Yangibozor (shaharcha)
11, 15	Zangiota tumani	Keles (shahar)

Toshkent viloyatidagi aholining zichligi oʻrtacha 1 km² ga 157 kishini tashkil etadi, asosan, oʻzbeklar (60,9 %), shuningdek, rus (8,1 %), qozoq (14,3 %), tatar (2,5 %), tojik (5,0 %), koreys (2,8 %), ukrain va boshqa millat (turk, qirgʻiz, uygʻur, nemis va boshqa jami 80 millat) vakillari yashaydi (2004). Chorvokdan tortib Sirdaryogacha viloyat aholisi zich joylashgan. Ayniqsa, bir qancha yirik shaharlar zanjiridan tashkil topgan Toshkent aglomeratsiyasida aholi juda koʻp. Toshkent viloyatidagi koʻpchilik shaharlar poytaxtni ulkan shoda shaklida oʻrab olgan.

Toshkent darvozalari

Qadimiy Toshkentning yuragi hisoblangan, xalq osoyishtaligini ta’minlagan ushbu 12 ta darvoza muhim tarixiy ahamiyatga ega. Shuning uchun ham davlatimiz rahbari 2017 yildagi yig’ilishda “Do’stlik bog’ini yaratib”, uning hududida O’zbekistonda istiqomat qilayotgan barcha xalqlar, millat va elatlarning o’ziga xos madaniyati, urf-odati, madaniy an’analarini namoyish qiladigan majmua loyihasini tayyotlash yuzasidan topshiriq bergan edi. Bu taklifdan kelib chiqib Toshkent shahar hokimligi poytaxtimizning katta turistik qiymatga ega bo’lgan qo’hna va zamonaviy tashqi ko’rinishini shakllantirish, xorijlik sayyohlar uchun ma’qul bo’ladigan qiyofani yaratish, ramziy darvozalarini tiklash bo’yicha eng yaxshi taklif uchun tanlov e’lon qildi. Shundan kelib chiqib “Dunyo darvozalari’ xalqaro madaniy turistik majmuaning loyihasi yaratildi.

Majmuada Toshkentning 12 ta darvozasi barpo etiladi. Yopiq markaziy akvapark, qishki bog’, amfiteatr, velosiped yo’lakchalari, gullar, manzarali daraxtlar bilan o’ralgan piyodalar sayr qiladigan yashil yo’laklar, sport maydonlari, qahvaxona, bolalar maydonchasi quriladi.

Shunday qilib, Toshkentning 12 ta darvozasi tiklanadi. Ular to’rt tomonga qaragan bo’lib, har biri shu yo’nalishdagi davlatning qo’hna me’morchilik namunalari: Hindistonning Toj-Mahali, mashhur Xitoy devori, Misr ehromlari, Angliyaning Bing-Bong soati, Frantsiyaning Eyfel minorasi tasvirlari bilan o’z aksini topgan darvozlar, karvon yo’llari-yu karvonsaroylar, quduqlari-yu hayotbaxsh sardobalar bilan qad ko’taradi.