Transport geotexnotizimlari. Transport va transport geotextizim- lari tabiatga
jiddiy ta`sir etadi. Ko`proq er usti transporti jiddiy ta`- sir etadi. Asosiy ta`sir turlariga
shovqin, atmosferani ifloslanishi, elektromagnit nurlanish va boshqalar kiradi. Suv
transportlarini ta`siri (neft mahsulotlari bilan ifloslanishi, kemalarni xo`jalik maishiy
chiqindilari bilan ifloslanishi, portda yuk tushirish va yuk ortish jara- yonida suvni
ifloslanishini kuzatiladi.
Transport geotextizimda texnik sharoitlariga ko`ra ikki turdagi if- loslanish
kuzatiladi: 1) maydonli (aeroport, vokzallar, portlar) va 2) yo`l- li (avtomobil’, temir yo`l,
quvur, LEP va boshq.). Bular orasida ayniqsa avtomobil’ yo`llari ko`proq ta`sir etadi. Bu
avtomobilni ko`proq chiqindi chiqarishi bilan bog’liq. SHuningdek shovqin, grunt
vibratsiyasi ham mavjud. Magistral yo`llari, quvur, temir yo`llar qurilishi atrof-muhitga
ta`sir etadi. Ikki tomonli avtomobil’ yo`li eng xavfli, chunki turli chiqindilar ko`p
to`planadi.
SHahar geotextizimlari. SHaharda odatda sanoat, transport, rekreatsiya va boshqa
tabiiy-texnik geotizimlar mavjud bo`ladi. SHaharga suv, oziq-ovqat, yoqilg’i kirib undan
oqova suv, qattiq chiqindilar, atmosferaga chiqariladi. Har bir shaharlikka sutkada 1,5kg
qattiq qoldiq chiqindi to`g’ri keladi. Uni bir qismi axlatxonada va bir qismi esa ikkilamchi
resurs sifatida ishlatiladi.
Suv xo`jaligi geotextizimlari. energetika (gidrotexnika), sanoat va kommunal suv
bilan ta`minlash (suv-meliorativ va baliq xo`jaligi), suv transporti va boshqa xo`jaliklar
suv xo`jaligi bilan bog’liq. Bular tabiat muxofazasi, aholini dam olishi va sog’liqni
saqlashda ahamiyati kattadir.
Tabiiy-texnik geotizimlarni loyihalashning geoekologik tamoyillari. Ushbu
printsiplar tabiiy va integral geotizimlar to`g’risidagi xususiyatlari bilan holda loyixalash
olib boriladi.
Loyihalashning geoekologik tamoyillari hududiy loyihalashni e`tiborga olgan holda
tabiiy va integral geotizimlarning xususiyatlari to`g’risidagi bilimlar negizidan kelib
chiqadi.
