ÓÇÀ
èñ. [èíý.] Ñÿìÿíè øÿêÿðè, òÿáèè
äèñàõàðèäëÿðäÿí áèðè.
ÌÀËÒÓÑ×ÓËÓÃ
èñ. Èíýèëèñ áóðæóà èãòèñàä-
÷ûñû Ìàëòóñóí, êàïèòàëèçì øÿðàèòèíäÿ çÿùìÿò-
êåøëÿðèí àüûð âÿçèééÿòèíè èúòèìàè ñÿáÿáëÿðëÿ
äåéèë, ÿùàëèíèí ñîí äÿðÿúÿ ñöðÿòëè àðòûìû èëÿ
èçàù åäÿí ìöðòÿúå íÿçÿðèééÿñè.
ÌÀËÉÀÐÈÉÀ
[èòàë.] Íþâáÿëè òèòðÿòìÿ-
ãûçäûðìàñû îëàí éîëóõóúó õÿñòÿëèê; òèòðÿòìÿ-
ãûçäûðìà. Ìàëéàðèéàéà òóòóëìàã. Ìàëéàðèéà
èëÿ ìöáàðèçÿ. – [Àéäûí:] Ìÿí ìàëéàðèéà ñà-
ùÿñèíäÿ èøëÿìÿê èñòÿéèðÿì. Ù.Ñåéèäáÿéëè.
ÌÀËÉÀÐÈÉÀËÛ
ñèô. Ìàëéàðèéà õÿñòÿëèéèíÿ
òóòóëìóø; òèòðÿòìÿ-ãûçäûðìàëû.
ÌÀËÉÅÌßÇ
èñ. Þç çÿðóðè åùòèéàúëàðûíà
áåëÿ ïóë õÿðúëÿìÿéÿí, èìêàíû, âàðû-äþâëÿòè
îëäóüó ùàëäà êîðëóãëà éàøàéàí õÿñèñ àäàì.
Ìàëéåìÿçèí ìàëûíû éåéÿðëÿð. (Àòà. ñþçö).
[Ãîúà:] Îüëóì, ñÿí íÿ áèëäèí êè, þëÿí ìàë-
éåìÿç èìèø? “ßñëè âÿ Êÿðÿì”. [Ãóëó:] Éÿíè
áåëÿ ìàëéåìÿçèí ìàëûíû éåìÿê ùàðàìäûð?
Ñ.Ñ.Àõóíäîâ.
ÌÀÌÀ
1
èñ. Äîüóø çàìàíû êþìÿê ýþñòÿð-
ìÿêëÿ ìÿøüóë îëàí (êå÷ìèøäÿ òÿùñèëñèç, èíäè
èñÿ õöñóñè òÿùñèë ýþðìöø) ãàäûí. Ìàìà ÷îõ
îëàíäà, óøàã òÿðñ ýÿëÿð. (Àòà. ñþçö). [Úàùàí:]
Êÿíääÿ ìàìà éîõëóüó ùèññ åäèëèðäè. ß.Ùàã-
âåðäèéåâ.
ÌÀÌÀ
2
1. ìÿù. á à õ áèáè.
2. äàí. Àíà. Ìàìàñû: – ßëèø, áóðàäà íèéÿ
ìöðýöëÿéèðñÿí? ß.Âÿëèéåâ.
ÌÀÌÀ×À
èñ. Õöñóñè òÿùñèëè îëìàéàí
ìàìà, àðà ùÿêèìè. Éöç ìàìà÷à éûüûëñà äà,
ýöú äîüàíà äöøÿð. (Àòà. ñþçö). Ñÿùÿðèñè éåíÿ
ìàìà÷à ýÿëÿð, çàùûéà áàõûá ëàçûìè òàïøûðûã
âÿ äÿðìàíëàð âåðÿð, øèøè-çàäû éûüûá åâäÿí òóë-
ëàðäû. Ù.Ñàðàáñêè.
286
ÌÀËÈÉÉß
ÌÀÌÀ×À
ÌÀÌÀ×ÀËÛÃ
èñ. Ìàìà÷àíûí ñÿíÿòè, ïå-
øÿñè, èøè.
ÌÀÌÀËÛÃ
èñ. Ìàìàíûí èøè, ïåøÿñè (á à õ
ìàìà
1
). Íÿíÿúàí ìàìàëûã åäèá ãûçûíû ñàõ-
ëàðäû. Í.Íÿðèìàíîâ. [Çèáà] þçö äÿ ìàìàëûã
òåõíèêóìóíóí ñîí ñèíôèíäÿ îõóéóðäó. Ñ.Ùö-
ñåéí.
ÌÀÌÛÐ
èñ. áîò. Àëè ñïîðëó áèòêèëÿðäÿí èáòè-
äàè ãóðóëóøà ìàëèê áèòêè. Ùÿéÿòèí ùöíäöð
ùàñàðëàðû ðöòóáÿòäÿí ìàìûðëà þðòöëìöøäö.
Ù.Ñåéèäáÿéëè. Úûüûðû ÷îõ éåðäÿ éàøûë ìàìûð
áàñìûøäû. Á.Áàéðàìîâ.
ÌÀÌÛÐËÀÍÌÀ
“Ìàìûðëàíìàã”äàí ô.èñ.
ÌÀÌÛÐËÀÍÌÀÃ
ô. Ìàìûðëà þðòöëìÿê,
öçÿðèíäÿ ìàìûð áèòìÿê. Ãàéà ìàìûðëàí-
ìûøäû.
ÌÀÌÛÐËÛ
ñèô. 1. Ìàìûðëà þðòöëìöø, öñ-
òöíö ìàìûð áàñìûø. Äîëàøäûì Ýöðúöñòàíûí;
Ìàìûðëû äàüëàðûíäà. ß.Úàâàä. [Ùÿêèì] ..ñó
è÷èíäÿêè ìàìûðëû ãàéàíûí öñòö èëÿ èìÿêëÿéÿ-
ðÿê ãûðàüà ÷ûõäû. Ì.Ùöñåéí.
2. ìÿú. äàí. Òöê áàñìûø, ãûëëàíìûø. Ìåù-
ìàíûí àõûðûíúû íÿçÿðè ìàìûðëû àäàìëà òîã-
ãóøäó.. Ñ.Ðÿùèìîâ.
ÌÀÌÛÐËÛÃ
èñ. ×îõ ìàìûð áèòÿí éåð, ìà-
ìûð áàñìûø ñàùÿ.
ÌÀÌÛÐÎÒÓ
èñ. áîò. Ãÿðÿíôèë÷è÷ÿêëèëÿð
ôÿñèëÿñèíäÿí õûðäà ÷è÷ÿêëè îò áèòêèñè.
Ì
ÁÌÎÍÒ
[ðóñ.] Õàðèúè ýþðöíöøúÿ ôèëè
õàòûðëàäàí, áóçëàøìà äþâðöíäÿ éàøàìûø,
óçóíòöêëö, éóõàðû ÿéèëìèø äèøëÿðè îëàí ÷îõ
èðè ùåéâàí.
ÌÀÍ
èñ. äàí. Åéèá, íþãñàí, êÿñèð.
Ìàí
äåéèë – åéèá äåéèë, íþãñàí ñàéûëìûð. Êàñûáëûã
ìàí äåéèë. – Àðâàä àëûá-áîøàìàã çÿìàíÿ-
ìèçäÿ ìàí äåéèë âÿ ÿí àñàí èøëÿðèí áèðèñèäèð.
Å.Ñóëòàíîâ. Àìåðèêàäà áó àäÿòäèð; Îüðó îë-
ìàã ìàí äåéèëäèð. Ð.Ðçà.
Ìàí åòìÿê
(åéëÿìÿê) – åéèá òóòìàã; åéèáëÿìÿê; íþã-
ñàí áèëìÿê. Ñèíÿ à÷ûã, çöëô ïÿðèøàí, öç éàðà;
Ìÿíè áåëÿ ýþðÿí ñÿíÿ ìàí åéëÿð. Àøûã Áÿéèì.
Ìàí òóòìàã (áèëìÿê, ýþðìÿê) – á à õ ìàí
åòìÿê (åéëÿìÿê). [Àëëàùãóëó:] ×èìíàç õàëà,
.. ãÿëÿò åëÿìèøÿì, ñÿí àòàíûí ýîðó, ìàí ýþðìÿ!
ß.ßáöëùÿñÿí.
ÌÀÍÀÒ
èñ. Àçÿðáàéúàíäà éöç ãÿïèéÿ
áÿðàáÿð îëàí ÿñàñ ïóë âàùèäè. // Áó äÿéÿðäÿ
îëàí êàüûç âÿ éà ìåòàë ïóë. Ùÿð áèðè ìÿðäëèê
åäèá èñáàò; Äÿôòÿðÿ éàçäû: âåððÿì ÿëëè ìàíàò.
Ñ.ß.Øèðâàíè. Ñèòàðÿ ÷ûõàðûá Àñëàíà áåø ìàíàò
âåðäè. Ñ.Ðÿùèìîâ.
ÌÀÍÀÒËÛÃ
èñ. 1. Áèð ìàíàò ãèéìÿòèíäÿ
îëàí ïóë. Ìàíàòëûüû õûðäàëàìàã.
2. Ñàéëàðëà èøëÿíèá áèð øåéèí íå÷ÿ ìàíàò
äÿéÿðèíäÿ îëäóüóíó áèëäèðèð. 5 ìàíàòëûã àü
àëìàã. – [Êÿðáÿëàéû Úÿôÿð:] ..Ñÿí áèð åëÿ
àäàì òàï êè, ìÿíÿ éåääè ìàíàò âåðñèí, ìÿí
îíóí éàíûíäà îí éåääè ìàíàòëûã øåé ýèðîâ ãî-
éóì.. Ú.Ìÿììÿäãóëóçàäÿ. [Ýèëåéýöçàðîâ:]
Ýÿòèðäèéèí ö÷ ìàíàòëûã êèòàá ùÿäèééÿñè íÿéèìÿ
ýÿðÿêäèð. Ñ.Ðöñòÿì.
ÌÀÍÚÀÍÀÃ
èñ. [éóí.] 1. Ãóéóäàí ñó ÷ÿê-
ìÿê ö÷öí ëèíý ðîëóíó îéíàéàí óçóí àüàú.
Ìàíúàíàãëà ñó ÷ÿêìÿê. // òåõ. Ãóéóäàí íåôòè
âÿ éà ñóéó ÷ûõàðòìàã ö÷öí ãóðüó. Ìàíúàíàã
äÿçýàùû. – Ìàíúàíàãëàð åíèá-ãàëõûð, .. êîì-
ïðåññîð ñòàíñèéàñûíäàí ýÿëÿí éåêíÿñÿã ýóï-
ïóëòóíóí àðàñû êÿñèëìèðäè. Ì.Ùöñåéí. [Íåôòè]
ãóéóäàí ìàíúàíàãëà ÷ûõàðûðäûëàð. Ñ.Âÿëèéåâ.
2. Ãÿäèì ìöùàðèáÿëÿðäÿ ãàëàëàðûí äèâàð-
ëàðûíû äàüûòìàãäàí þòðö äàø, éàíàð ìàéå èëÿ
äîëó ÷ÿëëÿê âÿ ñ. àòìàã ö÷öí èøëÿäèëÿí ìö-
ùàñèðÿ ìàøûíû. ßðèñÿê âÿ ìàíúàíàã äàøûéàí
àðàáàëàð Ãàðàáàüûí àøûëìàç ýÿäèêëÿðèíäÿí
èýèäëÿðèí ÷èéíèíäÿ ÷ûõàðûëûðäû. Ì.Ñ.Îðäóáàäè.
ÌÀÍÚÀÍÀÃ×Û
èñ. Ãÿäèìäÿ ìàíúàíàüû
(2-úè ìÿíàäà) èäàðÿ åäÿí äþéöø÷ö. [Õàí:]
Áèð äÿñòÿ îõàòàí, áèð äÿñòÿ ìàíúàíàã÷û ýþí-
äÿðñèíëÿð. “Ì.Í.ëÿòèô.”
ÌÀÍÄÀË
èñ. ìÿù. Úÿôòÿ, ñèéèðòìÿ. Äÿìèð
ãàïûëàðûí ñàíáàëëû ãûôûëëàðû çûðûíãûëòû èëÿ
à÷ûëäû, àüûð ìàíäàëëàð úÿôòÿëÿðäÿí ÷ûõàðûëäû.
×ÿìÿíçÿìèíëè.
ÌÀÍÄÀËËÛ
ñèô. ìÿù. Úÿôòÿëè, ñèéèðòìÿëè.
Ìàíäàëëû ãàïû. // Äàëûíà êèëèä (2-úè ìÿíàäà)
âóðóëìóø.
ÌÀÍÄÀÐÈÍ
1
[èñï.] á à õ íàðèíýè.
ÌÀÍÄÀÐÈÍ
2
[ïîðò.] Êþùíÿ ôåîäàë ×èíäÿ
äþâëÿò ìÿìóðëàðû.
ÌÀÍÄ
ÁÒ
[ëàò. ìàíäàòóì – òàïøûðûã]
1. Òÿãäèì åäÿíèí áó âÿ éà äèýÿð âÿêàëÿòèíè
òÿñäèã åäÿí ñÿíÿä. Äåïóòàò ìàíäàòû.
2. 1914-1918-úè èëëÿðäÿêè äöíéà ìöùàðè-
áÿñèíäÿ ãàëèá þëêÿëÿðÿ, Àëìàíèéàíûí êå÷ìèø
ìöñòÿìëÿêÿëÿðèíè âÿ Îñìàíëû èìïåðèéàñû-
íûí áèð ùèññÿñèíè èäàðÿ åòìÿê ö÷öí Ìèëëÿòëÿð
Úÿìèééÿòè òÿðÿôèíäÿí âåðèëÿí ùöãóã.
287
ÌÀÌÀ×ÀËÛÃ
ÌÀÍÄÀÒ
ÌÀÍÄÀÒËÛ
ñèô. Ìàíäàòû îëàí. Ìàíäàòëû
íöìàéÿíäÿ.
ÌÀÍÄÎËÈÍÀ
[èòàë.] ×àíàüû ÿñàñÿí îâàë
øÿêèëëè ìèçðàáëà ÷àëûíàí, äþðä úöò ñèìè îëàí
ìóñèãè àëÿòè.
ÌÀÍÄÎËÈÍÀ×Û
èñ. Ìàíäîëèíà ÷àëàí ÷àë-
üû÷û.
ÌÀÍÅ
[ÿð.]: ìàíå îëìàã – ÿíýÿë îëìàã,
ãàðøûñûíû àëìàã, áèð èøèí èúðà îëóíìàìàñûíà
ñÿáÿá îëìàã. Øàáàí àðâàäûíû, óøàüûíû ýþðÿí
òÿê ãîëëàðûíû à÷ûá èñòÿäè áàëàñûíû áàüðûíà áàñ-
ñûí, àììà ñîëäàò ìàíå îëóá äàëäàí áèð òöôÿíý
äöðòìÿñè âóðäó. ß.Ùàãâåðäèéåâ. [Ìöäèð:] Íèéÿ
õàëãà ìàíå îëóðñàí êè.. Ù.Íÿçÿðëè.
ÌÀÍÅ×ÈËÈÊ
á à õ ìàíåÿ. Ðöñòÿì þç àüëû
èëÿ áèëèðäè êè, áàøãà áèð ìàíå÷èëèê îëìàñà,
Ãÿùðÿìàí þç áåéíèëÿ áó çÿìàíÿäÿ þçöíÿ äöç
éîë ñå÷ÿ áèëÿð.. Ñ.Ðÿùèìîâ.
Ìàíå÷èëèê òþ-
ðÿòìÿê – ìàíå îëìàã, ÿíýÿë îëìàã. Ùÿñðÿò
Éóñèôÿ ñþç âåðäè êè, ÿýÿð Ùöììÿò éåíÿ ìà-
íå÷èëèê òþðÿòñÿ, î, ðàéêîìóí öçâö êèìè áó ìÿ-
ñÿëÿíè ðàéêîìäà ãîéàúàãäûð. Á.Áàéðàìîâ.
ÌÀÍÅß
èñ. [ÿð.] Áèð èøèí ýþðöëìÿñèíÿ,
áàøà ýÿëìÿñèíÿ éîë âåðìÿéÿí, èìêàí âåðìÿ-
éÿí øåé, ñÿáÿá, ÿíýÿë; ÷ÿòèíëèê. Ìàíåÿëÿðè
àðàäàí ãàëäûðìàã. – [Ìÿëÿê Øåéäàéà:] Áóí-
äàí ñîíðà ùå÷ áèð ìàíåÿ, ùå÷ áèð ãöââÿò ñèçè
áèð-áèðèíèçäÿí àéûðìàç. Ù.Úàâèä. [Ùÿñÿí áÿé:]
Ìèðçÿ Ôÿòÿëè Àõóíäçàäÿ íÿ úöð ìàíåÿëÿðëÿ
öç-öçÿ ýÿëäè, àíúàã ìÿðä èðàäÿñè ùÿð øåéè
éûõûá êå÷èðäè. Ã.Èëêèí.
ÌÀÍÅßËÈ
ñèô. Ìàíåÿñè îëàí; ÿíýÿëëè, ÷ÿòèí.
ÌÀÍÅßÑÈÇ
ñèô. âÿ çÿðô Ìàíåÿñè îëìàéàí,
ÿíýÿëñèç, ÷ÿòèí îëìàéàí, àñàí(ëûãëà). Ìàíåÿ-
ñèç ãàïûäàí è÷ÿðè êå÷äè.
ÌÀÍ
ÉÆ
[ôð.] 1. Àò ñöðìÿê âÿ àò òÿëèìè
ö÷öí õöñóñè áþéöê áèíà âÿ éà ìåéäàí÷à.
Ìàíåæäÿ àò òÿëèìè.
2. Ñèðê ñÿùíÿñè. Ìàíåæè ÷ûõûø ö÷öí ùàçûð-
ëàìàã.
ÌÀÍÅÊ
ÉÍ
èñ. [ôð.] Ìàüàçà âÿ àòåëéåëÿðäÿ
ïàëòàð íöìàéèø åòäèðìÿê ö÷öí èíñàí ôîðìà-
ñûíäà äöçÿëäèëÿí ôèãóð; ìöãÿââà.
ÌÀÍ
ÉÂÐ
[ôð.] 1. ùÿðá. Äöøìÿíÿ çÿðáÿ
åíäèðìÿê ìÿãñÿäèëÿ ãîøóíëàðûí âÿ éà äîíàí-
ìàíûí áèð éåðäÿí áàøãà éåðÿ ùÿðÿêÿòè âÿ áèð
éåðÿ òîïëàíìàñû. Òîïëàð þç àòÿøëÿðè âÿ ÷àðõëà-
ðèëÿ äóðìàäàí ìàíåâð åäèðäèëÿð. ß.Ìÿììÿä-
õàíëû. // Îðäó âÿ éà äîíàíìàíûí äþéöø øÿðàè-
òèíÿ éàõûí áèð øÿðàèòäÿ êå÷èðèëÿí òàêòèêè òÿëèìè.
Ùÿëÿ Òáèëèñèäÿ èêÿí Ìÿäÿòîâ ìàíåâðäÿ ãû÷û
áóðõóëäóüó ö÷öí áèð ùîñïèòàëäà îí ýöí éàò-
ìûøäû. ß.ßáöëùÿñÿí.
2. ä.é. Ãàòàð òÿðòèá åòìÿê ö÷öí ëîêîìîòèâ
âÿ âàãîíëàðûí ñòàíñèéà éîëëàðûíäà î òÿðÿô-áó
òÿðÿôÿ ùÿðÿêÿòè. Ëèìàíäà äóðàí ïàðîõîäëàðûí,
ìàíåâð åäÿí ïàðîâîçëàðûí àðàáèð ôèò ñÿñè ýÿ-
ëèðäè. Ì.Ñ.Îðäóáàäè. Ãàðøûäàêû êö÷ÿäÿ ìà-
íåâð åäÿí ïàðîâîç àðàáèð êÿñèê-êÿñèê ôèò âåðèð.
Ù.Ñåéèäáÿéëè.
3. Èñòèãàìÿòè äÿéèøìÿ (ýÿìè, òÿééàðÿ ùàã-
ãûíäà). Ìöñòÿãèë íàâèãàñèéà þë÷öëÿðèíèí ìÿ-
ëóìàòûíà ýþðÿ ýÿìèëÿðèí êîìàíäèðëÿðè ÿë èëÿ
èäàðÿäÿí èñòèôàäÿ åòìÿêëÿ ãàðøûëûãëû ñóðÿòäÿ
ìàíåâðè äàâàì åòäèðèðëÿð.
4. ìÿú. Áèúëèê, ùèéëÿ, ôûðûëäàã, ôÿíä. [Êíéàç:]
Ñàíûðûì áèð ìàíåâð îëìàëû áó. Ù.Úàâèä. Àíúàã
áöòöí áóíëàð áèð ìàíåâð èäè. Ñ.Ðÿùìàí.
ÌÀÍÈ
èñ. Òöðê õàëã øåðè âÿ íÿüìÿ æàíðû.
ÌÀÍÈÔ
ÉÑÒ
[ëàò. ìàíèôåñòàðå – àéäûí, àøêàð
åòìÿê] 1. Ìöñòÿñíà ÿùÿìèééÿòè îëàí áèð ùà-
äèñÿ ìöíàñèáÿòèëÿ àëè ùàêèìèééÿò îðãàíûíûí
ÿùàëèéÿ éàçûëû ìöðàúèÿòè. Êÿíäëèëÿðèí àçàä
åäèëìÿñè ùàããûíäà ìàíèôåñò. – Ãàéäà áåëÿäèð:
ùÿìèøÿ ìàíèôåñò ÷ûõàíäà, ðóçíàìÿëÿð îíóí
ìÿçìóíóíó âÿ ìÿíàñûíû úàìààòà áèëäèðèðëÿð
êè, ùÿð áèð êÿñ áàõÿáÿð îëñóí. Ú.Ìÿììÿä-
ãóëóçàäÿ.
2. Ñèéàñè ïàðòèéàíûí, èúòèìàè òÿøêèëàòûí ïðîã-
ðàì ñÿúèééÿëè ìöðàúèÿòè. Ñöëù ùàããûíäà ìà-
íèôåñò.
3. Ùÿð ùàíñû áèð ÿäÿáè âÿ éà áÿäèè éàðàäûúû-
ëûã ãðóïóíóí þç éàðàäûúûëûã ïðèíñèïëÿðè ùàã-
ãûíäà éàçûëû øÿðùè. Ôóòóðèñòëÿðèí ìàíèôåñòè.
– “Øàèð, Øåèð ïÿðèñè âÿ Øÿùÿðëè” ïîåìàñû èëÿ
Ñÿùùÿò þç ÿäÿáè ìàíèôåñòèíè åëàí åòìèøäè, äþâ-
ðöí êÿñêèí, ìöðÿêêÿá ÿäÿáè ìöáàðèçÿëÿðèíäÿ
þç ìþâãåéèíè áèëäèðìèøäè. Ê.Òàëûáçàäÿ.
ÌÀÍÈÊÖÐ
[ôð.] ßë äûðíàãëàðûíûí òÿìèç-
ëÿíìÿñè âÿ ïàðûëäàäûëìàñû. Äûðíàãëàðûíû ìà-
íèêöð åòäèðìÿê.
ÌÀÍÈÊÖÐ×Ö
èñ. Ìàíèêöð ìöòÿõÿññèñè îëàí
ãàäûí.
ÌÀÍÈÊÖÐËÖ
ñèô. Ìàíèêöð åäèëìèø, ìàíè-
êöðö îëàí. Äûðíàãëàðû ìàíèêöðëö, äîäàãëàðû
ãûðìûçû; Êÿëìÿáàøû äåéèð êè, “ìÿí åë ãûçûéàì,
åë ãûçû”. Ñ.Ðöñòÿì.
288
ÌÀÍÄÀÒËÛ
ÌÀÍÈÊÖÐËÖ
ÌÀÍÈÏÓËÉ
ÁÑÈÉÀ
èñ. [ôð.] 1. ßëèí âÿ éà
ùÿð èêè ÿëèí ìöÿééÿí áèð èøëÿ áàüëû ùÿðÿêÿòè;
ÿë èøèíäÿ äÿãèãëèê òÿëÿá îëóíàí ÿìÿëèééàò.
2. Ôûðûëäàã, êÿëÿê, ùèéëÿ.
ÌÀÍÈÂÅËÀ
[èòàë.] 1. õöñ. Èñòèíàä íþãòÿñè
ÿòðàôûíäà ôûðëàíà áèëÿí âÿ êè÷èê ãöââÿ âàñèòÿ-
ñèëÿ áþéöê ãöââÿíè òàðàçëàøäûðìàã ö÷öí èñòè-
ôàäÿ åäèëÿí ìèë, ãîë. // Áó ïðèíñèï ÿñàñûíäà
äöçÿëäèëìèø òÿíçèìåäèúè ìåõàíèçì úèùàç.
2. ìÿú. Ôÿàëèééÿò äîüóðàí, ùÿðÿêÿòÿ ýÿòè-
ðÿí âàñèòÿ.
ÌÀÍÆ
ÉÒ
[ôð.] 1. Ïàëòàðûí ãîëóíà ãîéóëàí
âÿ éà îíóí þçöíäÿí ãàòëàíìûø ùèññÿ; ãîë-
àüçû. [Ìóñàíûí íÿâÿñè] ãîëóíó áèð àç éóõàðû
ñûéûðäû êè, ìàíæåòèíèí äöéìÿëÿðè ïàðûëäàñûí âÿ
ãîëóíäàêû ñààò ýþðöíñöí. Ãàíòÿìèð.
2. òåõ. Ïîðøåíëè íàñîñëàðäà ìàéåíèí âÿ éà
ãàçûí ñûçìàñûíûí ãàðøûñûíû àëìàã âÿ áîðóëàðûí
áàøëàðûíû áèð-áèðèíÿ áÿíä åòìÿê ö÷öí ùàëãà.
Íàñîñóí ìàíæåòèíè äÿéèøìÿê. Áîðóíóí ìàí-
æåòèíè áÿðêèòìÿê.
ÌÀÍÆÅÒËÈ
ñèô. 1. Ìàíæåòè îëàí, ìàíæåò
ãîéóëìóø, ìàíæåò òèêèëìèø. Ìàíæåòëè êþéíÿê.
2. òåõ. Ìàíæåòè îëàí, ìàíæåò êå÷èðèëìèø, ìàí-
æåò ñàëûíìûø. Ìàíæåòëè íàñîñ. Ìàíæåòëè áîðó.
ÌÀÍÃÀ
èñ. Ùÿð ùàíñû áèð áèðëÿøìÿäÿ ÿí
êè÷èê òÿøêèëàò âàùèäè. Ìàíãà êîìàíäàëàðû
áàø êîìàíäàíëàðûí òþâñèéÿëÿðèíÿ ýþðÿ áöòöí
íÿôÿðëÿðÿ èñòèãàìÿò ýþñòÿðèðëÿð. Ù.Íÿçÿðëè.
Ìöðñÿëîâ, Áÿñòèéÿ ãî÷àã ãûçëàðäàí áèð ìàíãà
äöçÿëòìÿéè ìÿñëÿùÿò ýþðäö. ß.Ñàäûã.
ÌÀÍÃÀÁÀØ×Û
á à õ ìàíãàáàø÷ûñû.
ÌÀÍÃÀÁÀØ×ÛËÛÃ
èñ. Ìàíãàáàø÷ûñûíûí
âÿçèôÿñè, èøè; ìàíãàéà áàø÷ûëûã åòìÿ.
[Ìÿììÿä êèøè] ãîúàëàðà Àááàñûí ãîùóì-
áàçëûã åäÿðÿê þç ýÿëèíëÿðèíè ìàíãàáàø÷ûëûüà
èðÿëè ñöðìÿñèíäÿí äàíûøûð âÿ ýèëåéëÿíèðäè.
ß.Ñàäûã.
ÌÀÍÃÀÁÀØ×ÛÑÛ
èñ. Ìàíãàéà ðÿùáÿðëèê
åäÿí àäàì; ìàíãàáàøû, ìàíãàáàø÷û. Ñÿêèíÿ
èñòåùñàëàò ãàáàãúûëû êèìè àä ãàçàíàðàã ìàí-
ãàáàø÷ûñû îëìóøäó. Ì.Èáðàùèìîâ. [Ôèðóçÿ] ùÿð
èøäÿ, ùÿòòà ýåéèì âÿ ðÿôòàðûíäà áåëÿ þç ìàíãà-
áàø÷ûñûíà îõøàìàüà ÷àëûøûðäû. È.ßôÿíäèéåâ.
ÌÀÍÃÀÁÀØÛ
á à õ ìàíãàáàø÷ûñû.
ÌÀÍÃÀÁÀØÛËÛÃ
á à õ ìàíãàáàø÷ûëûã.
ÌÀÍÃÀË
èñ. [ÿð.] È÷èíäÿ îä ãàëàìàã ö÷öí
äÿìèðäÿí, ìèñäÿí âÿ éà ýèëäÿí äöçÿëäèëìèø
ìöõòÿëèô áè÷èìëè ãàá. Ìàíãàëäà êþìöð ãû-
çàðòìàã. – Éåòÿð öçöíö áöðöéöá îòóðìóøäó
âÿ åâèí äàëûíäà Øàããóëó ìàíãàëûí öñòÿ êàáàá
áèøèðèðäè. ×ÿìÿíçÿìèíëè. Äþøÿìÿäÿ áàëàúà
áèð ìàíãàë äóðóðäó. Ì.Ùöñåéí.
ÌÀÍÃ
ÁÍ
[àëì.] êèì. ×ÿòèí ÿðèéÿí, êþâ-
ðÿê, ýöìöøö-àü ðÿíýëè êèìéÿâè ìàääÿ.
ÌÀÍÃÛÐ
èñ. Õûðäà ïóë.
Ì
ÁÍÃÎ
[ìàëàé.] Ñàðû-éàøûë ðÿíýëè ÿòèðëè
øèðèí ìåéâÿñè îëàí òðîïèê àüàú âÿ áó àüàúûí
ìåéâÿñè.
ÌÀÍÃÓÐÒ
[õöñ. èñ.-äÿí] 1. Äöøöíìÿê
ãàáèëèééÿòèíè èòèðìèø àäàì.
2. ñèô. ßñèë-íÿñëèíè óíóòìóø. Ìàíãóðòëàðûí
áóç êèáè ýþçëÿðèíäÿ ãàí, ùÿäÿ; Òîããóøóðóã íÿ
âàõòäûð; Î, äÿìèðäè, ìÿí àëìàç. Õ.Ðçà.
ÌÀÍ
ÓÌÅÒÐ
[éóí. ìîíîñ ìåòðåî] ôèç.
Ãàïàëû ìöùèòäÿ ãàç âÿ ìàéåëÿðèí òÿçéèãèíè
þë÷ÿí úèùàç. Úèâÿ ìàíîìåòðè. – Çÿêè .. ãóéó-
äàêû ñûõûëìûø ùàâàíûí òÿçéèãèíè ýþñòÿðÿí ìà-
íîìåòðÿ áàõäû. Ì.Ñöëåéìàíîâ.
ÌÀÍÑ
ÁÐÄÀ
èñ. [ôð.] Áèíàëàðûí öñòöíäÿ ÷àòû
òàâàíëû îòàã.
ÌÀÍÑÛÐÀ
èñ. [ÿð.] äàí. ßùàòÿ, ìöùàñèðÿ.
ÌÀÍØÛÐËÀÌÀÃ
ô. ìÿù. Áèð øåéèí éåðèíè,
ñÿìòèíè âÿ áàøãà úÿùÿòëÿðèíè áÿëÿäëÿìÿê, íè-
øàíëàìàã. Áàùàäûð áèð àüàúûí äàëûíà ãûñûëûá
ìÿçêóð ãûçû éàõøû ìàíøûðëàäû. Í.Íÿðèìàíîâ.
[Õÿëèë:] Èíäèäÿí éåðèíè ìàíøûðëàñàí éàõøûäûð.
Ì.Ùöñåéí.
ÌÀÍÒ
ÁÐ
á à õ ïðîáêà 1-úè ìÿíàäà. Øö-
øÿíèí ìàíòàðûíû à÷ìàã. – Ñþçëÿð [Ñÿìÿí-
äÿðèí] áîüàçûíäà ìàíòàðòÿê òûõàíûá ãàëìûøäû.
Á.Áàéðàìîâ.
ÌÀÍÒÈËÉÀ
èñ. [èñï.] 1. Èñïàí ãàäûíëàðûíûí
àü âÿ éà ãàðà òîð þðïÿéè.
2. Ãîëñóç ãûñà ãàäûí áöðöíúÿéè.
Ì
ÁÍÒÈÉÀ
[éóí.] Àéàüûí öçöíÿ ãÿäÿð îëàí
ýåí, óçóí, ïëàøàîõøàð ýåéèì.
ÌÀÍÒ
Ó
[ôð.] Àäÿòÿí õÿçäÿí òèêèëÿí ýåí
ãàäûí ïàëòîñó. Íàçèê èïÿê ìàíòîñóíó ÷ûõàð-
äûãäà õèäìÿò÷è ãûç àëûá ïàëòàð øêàôûíäàí àñäû.
Ì.Ñ.Îðäóáàäè.
ÌÀÍÓÔÀÊÒ
ÚÐÀ
[ëàò.] 1. Òàðèõÿí èðè ìà-
øûí ñÿíàéåñèíäÿí ÿââÿë îëìóø êàïèòàëèñò èñ-
òåùñàë ôîðìàñû (ìàíóôàêòóðàíûí ñÿúèééÿâè
õöñóñèééÿòëÿðè ôÿùëÿëÿðèí ÿìÿéèíèí êàïèòà-
ëèñòèí ðÿùáÿðëèéè àëòûíäà åìàëàòõàíàäà áèðëÿø-
äèðèëìÿñèíäÿí, èñòåùñàëàòäà ÿë çÿùìÿòèíèí ÿñàñ
éåð òóòìàñûíäàí, åìàëàòõàíà äàõèëèíäÿ úèääè
ÿìÿê áþëýöñöíöí îëìàñûíäàí èáàðÿò èäè).
289
ÌÀÍÈÏÓËÉÀÑÈÉÀ
ÌÀÍÓÔÀÊÒÓÐÀ
2. êþùí. Ôàáðèê (ÿñàñÿí òîõóúóëóã ôàáðèêè)
âÿ òîõóúóëóã ñÿíàéåñè ìÿìóëàòû; ïàð÷à.
ÌÀÍÓÔÀÊÒÓÐÀ×Û
èñ. êþùí. Ìàíóôàêòóðà
ìàüàçàñû ñàùèáè; áÿççàç.
ÌÀÍ
ÚË
èñ. çîîë. ×þë ïèøèéè.
ÌÀÐÀÔ
ÓÍ
[õöñ. èñ.-äÿí]: Ìàðàôîí ãà÷ûøû
èäì. – 42 êì 195 ì ìÿñàôÿéÿ ãà÷ìàãäàí
èáàðÿò éàðûø.
ÌÀÐÀÔÎÍ×Ó
èñ. èäì. Ìàðàôîí ãà÷ûøûíäà
èõòèñàñëàøìûø èäìàí÷û.
ÌÀÐÀÃ
èñ. 1. Áèð øåéÿ äèããÿò, áèð øåéè áèë-
ìÿê, þéðÿíìÿê ùÿâÿñè, ìåéëè, àðçóñó. Ùÿëÿ
Íîâðóçà âÿ ÷ÿðøÿíáÿëÿðÿ ùàçûðëàíìàã äàùà
äà áþéöê áèð ìàðàã òÿøêèë åäÿðäè. ×ÿìÿí-
çÿìèíëè. Áèáèõàíûìûí öçöíäÿ áèð ìàðàã èôà-
äÿñè ýÿçäè. Á.Áàéðàìîâ.
Ìàðàã åòìÿê
(åëÿìÿê) – 1) á à õ ìàðàãëàíìàã; 2) òÿøâèø
åòìÿê, íàðàùàò îëìàã, äöøöíìÿê. Ñàðàéà ýèð-
äèñÿ î, åòìÿ ìàðàã; Âàð ñÿáÿá, ôèòíÿ-ôÿñàä îí-
äàí èðàã. À.Øàèã. Ìàðàã ýþñòÿðìÿê – ùÿ-
âÿñ ýþñòÿðìÿê, ìàðàãëàíìàã. Øèðìàéû áþ-
éöêëÿðèí ñþùáÿòèíÿ ãóëàã àñìàüà ñîíñóç áèð
ìàðàã ýþñòÿðèðäè. Ì.Ùöñåéí. Ìàðàã îéàò-
ìàã (äîüóðìàã) – ùÿâÿñ îéàòìàã, ìàðàã-
ëàíäûðìàã. Ìÿíäÿ óøàãëûãäàí ôîëêëîðà ìà-
ðàã îéàäàí Éóñèô ÿìè îëìóøäóð. À.Øàèã. Ìà-
ðàãäàí äöøìÿê – ùÿâÿñè ãà÷ìàã, ùÿâÿñè
ýåòìÿê, äàùà ìàðàãëàíìàìàã. Êå÷ÿð àéëàð,
êå÷ÿð èëëÿð, éàç, åé Âàãèô, þìöð àçäûð; Äöøÿð
áèð ýöí ëà÷ûí êþíëöì øåèð, ñÿíÿò ìàðàüûíäàí.
Ñ.Âóðüóí.
2. Ìàðàãëà øÿêëèíäÿ çÿðô – ìàðàãëàíàðàã,
ùÿâÿñ ýþñòÿðÿðÿê, áþéöê ùÿâÿñëÿ, øþâãëÿ.
Ìàðàãëà îõóìàã. Ìàðàãëà áàõìàã. Ìàðàãëà
ãóëàã àñìàã. – Òîôèãëÿ áÿðàáÿð ãóøëàðà ìà-
ðàãëà òàìàøà åòìÿéÿ áàøëàäûëàð. Ì.Ðçà-
ãóëóçàäÿ. Éîëäàí êå÷ÿíëÿð ùåéðÿò âÿ ìàðàãëà
[Äöððÿéÿ] áàõûðäûëàð. Ñ.Âÿëèéåâ.
ÌÀÐÀÃËÀÍÄÛÐÌÀ
“Ìàðàãëàíäûðìàã”-
äàí ô.èñ.
ÌÀÐÀÃËÀÍÄÛÐÌÀÃ
ô. Áèð øåéÿ ìàðàã,
ùÿâÿñ, äèããÿò îéàíäûðìàã; øþâãëÿíäèðìÿê,
ùÿâÿñëÿíäèðìÿê. Óøàüû ìóñèãèéÿ ìàðàãëàí-
äûðìàã. – Áó ùàäèñÿ Ìåùðèáàíû ìàðàãëàíäûð-
ìàüà áàøëàäû: Çåéíàë ùàðàäà èäè? Ñ.Ùöñåéí.
ßùìÿä êèøè àäëû áèð ãîúàíûí ùÿéÿòÿ äàøûíìàñû
êèðÿ÷èëÿðè ÷îõ ìàðàãëàíäûðìûøäû. ×ÿìÿí-
çÿìèíëè.
ÌÀÐÀÃËÀÍÌÀ
“Ìàðàãëàíìàã”äàí ô.èñ.
ÌÀÐÀÃËÀÍÌÀÃ
ô. Áèð øåéÿ ìàðàã ýþñ-
òÿðìÿê, áèð øåéè áèëìÿéÿ, þéðÿíìÿéÿ áþéöê
ùÿâÿñ âÿ äèããÿò ýþñòÿðìÿê. Èäìàíëà ìà-
ðàãëàíìàã. – Ìÿí áó ãàäûíûí õöñóñèééÿòèíè
þéðÿíìÿéÿ ÷àëûøäûãúà îíóíëà ìàðàãëàíäûì.
Ñ.Ùöñåéí. [Ðÿøèä:] ßëáÿòòÿ, ìÿí áóíóí ñÿ-
áÿáè èëÿ ìàðàãëàíûðäûì. È.Ùöñåéíîâ.
ÌÀÐÀÃËÛ
ñèô. 1. Ìàðàã îéàäàí, ìàðàüà
ñÿáÿá îëàí. Ìàðàãëû ñþùáÿò. Ìàðàãëû õÿáÿð.
Ìàðàãëû êèòàá. Ìàðàãëû òàìàøà. – ..Àõûðäà
äà Òàìàì ìàðàãëû íàüûëëàðûíû áàøëàðäû.
Ñ.Ñ.Àõóíäîâ. Àíúàã áóýöíêö èäìàí áàéðà-
ìûíûí õöñóñè âÿ ìàðàãëû áèð ùèññÿñè äÿ âàðäû.
Ì.Ðçàãóëóçàäÿ. // Çÿðô ìÿíàñûíäà. Ìàðàãëû
äàíûøìàã. Ìàðàãëû ãóëàã àñìàã.
2. Ìàðàã èôàäÿ åäÿí. Óúàáîéëóëàð áàëàúà-
ëàðûí ÷èéíèíèí öñòöíäÿí áàõûð, áàëàúàëàð óúà-
ëàðûí áþéðöíäÿí áàøûíû ÷ûõàðàðàã ìàðàãëû
ýþçëÿðëÿ ìàøûíäàí äöøÿíëÿðè ñåéð åäèðäèëÿð.
Ì.Èáðàùèìîâ. // Èñ. ìÿíàñûíäà. Ìàðàãëàíàí,
ìàðàüû, ùÿâÿñè îëàí àäàì; ùÿâÿñêàð. Ìÿùñÿòè
õàíûìû ýþðìÿê .. ö÷öí øÿùÿðèí áöòöí øåèð âÿ
ìóñèãè ìàðàãëûëàðû Õÿðàáÿò ìÿùÿëëÿñèíèí òè-
íèíÿ éûüûøìûøäûëàð. Ì.Ñ.Îðäóáàäè. Áÿçè ìà-
ðàãëûëàð âÿ ãîéóá ýÿëäèéè åâ-åøèéè, ìàë-äþâëÿòè
ö÷öí ãîðõàíëàð èçäèùàìäàí àðàëàíûá .. ñöð-
ÿòèíè àðòûðûðäû. ß.ßáöëùÿñÿí.
ÌÀÐÀÃËÛËÛÃ
èñ. Ìàðàãëû îëìà, ìàðàã
äîüóðàí øåéèí õöñóñèééÿòè.
ÌÀÐÀÃÑÛÇ
ñèô. 1. Ìàðàüû, ùÿâÿñè îëìà-
éàí, ìàðàã ýþñòÿðìÿéÿí, ùÿâÿññèç, äèããÿò-
ñèç. Ìàðàãñûç àäàì.
2. Ìàðàã äîüóðìàéàí, çþâã âÿ ùÿâÿñ îéàí-
äûðìàéàí; ñþíöê. Ìàðàãñûç êèòàá. Ìàðàãñûç
(ç.) äàíûøìàã. Ìàðàãñûç òàìàøà.
ÌÀÐÀÃÑÛÇËÛÃ
èñ. Ìàðàãñûç îëìà, ìà-
ðàãñûç øåéèí õöñóñèééÿòè.
ÌÀÐÀË
èñ. çîîë. Áóéíóçëàðû áóäàã êèìè
øàõÿëÿíÿí, ýþâøÿéÿí ùà÷àäûðíàãëû ùåéâàí.
Øèìàë ìàðàëû. Õàëëû ìàðàë. – Ñöðö öñòöíäÿ
÷îáàíëàð éàòìàç ãîðõóìäàí; ×þëäÿ ùåéâàí,
éà ìàðàë âàç àòàìàç ãîðõóìäàí. À.Ñÿùùÿò.
// Òÿøáåùëÿðäÿ “ýþçÿë” ìÿíàñûíäà. Îâ÷óñó
îëìóøàì ñÿíòÿê ìàðàëûí; Õÿéàëûìäàí ÷ûõìàç
ùÿðýèç õÿéàëûí. Ì.Ï.Âàãèô. [ßñýÿð:] Ýÿë, ýÿë,
ìàðàëûì, ýÿë; Ýÿë, ýÿë, úåéðàíûì, ýÿë!
Ö.Ùàúûáÿéîâ.
ÌÀÐÀËÁÀÕÛØËÛ
ñèô. øàèð. Èðè, ñöçýöí âÿ
ãÿøÿíý ýþçëö. Ìàðàëáàõûøëû ãûç. – [Òóðõàí
290
ÌÀÍÓÔÀÊÒÓÐÀ×Û
ÌÀÐÀËÁÀÕÛØËÛ
áÿé:] Ýåð÷ÿêäÿí ìàðàë äåéèë, àäÿòÿí ìàðàë-
áàõûøëû áèð ìÿëÿê! Ù.Úàâèä.
ÌÀÐÀË×Û
èñ. Ìàðàë ñàõëàéàí, ìàðàëà õèä-
ìÿò åäÿí àäàì.
ÌÀÐÀË×ÛËÛÃ
èñ. Áèð òÿñÿððöôàò ñàùÿñè êèìè
ìàðàëéåòèøäèðìÿ èøè.
ÌÀÐÀËÔÛÍÄÛÜÛ
èñ. Àçÿðáàéúàíäà áèòÿí
ôûíäûã íþâëÿðèíäÿí áèðè. Ãèéìÿòëè úèíñëÿðäÿí áèðè
ôûíäûãäûð. Àçÿðáàéúàíäà ö÷ íþâö áèòèð: ìåøÿ-
ôûíäûüû, àéûôûíäûüû âÿ ìàðàëôûíäûüû.. Ì.Ãàñûìîâ.
ÌÀÐÀËÉÎÍÚÀÑÛ
èñ. áîò. Øèìàë ìàðàëëàðû-
íûí ÿñàñ éåìè îëàí àü-áîç ðÿíýëè êîëøÿêèëëè
øèáéÿ.
ÌÀÐ
ÁÇÌ
èñ. [éóí.] 1. Áåéèí ãàáûüûíûí
öìóìè öçýöíëöêëÿ ìöøàéèÿò îëóíàí àòðîôè-
éàñû âÿ ïñèõè ôÿàëèééÿòèíèí äàéàíìàñû.
2. ìÿú. Ìÿíÿâè ýöúñöçëöê. Ìàðàçìûí èëêèí
ÿëàìÿòëÿðè.
ÌÀÐ×
òÿãë. Äîäàãëàðûí ñîðóúó ùÿðÿêÿòèëÿ
÷ûõàðûëàí ñÿúèééÿâè ñÿñ.
ÌÀÐ×ÀÌÀÐ×, ÌÀÐ×ÀÌÀÐ×ËÀ
çÿðô
Ìàð÷ ñÿñè ÷ûõàðäàðàã, ìàð÷ûëäàäàðàã. Áó ìö-
êàëèìÿäÿí ñîíðà Àçàä áÿé îüëóíó ãóúàã-
ëàéûá ìàð÷àìàð÷ èëÿ þïÿðäè. Óøàã äà: “ßøè
áóðàõ!” – äåéèá äàðòûíàðäû êè, õèëàñ îëñóí.
Ö.Ùàúûáÿéîâ.
ÌÀÐ×ÛËÄÀÌÀ
“Ìàð÷ûëäàìàã”äàí ô.èñ.
ÌÀÐ×ÛËÄÀÌÀÃ
ô. Ìàð÷àìàð÷ ñÿñè ÷ûõàðò-
ìàã, ìàð÷àìàð÷ åòìÿê.
ÌÀÐ×ÛËÄÀÒÌÀ
“Ìàð÷ûëäàòìàã”äàí ô.èñ.
ÌÀÐ×ÛËÄÀÒÌÀÃ
ô. Äîäàãëàðû, àüçû èëÿ
ìàð÷ûëòû ñÿñè ÷ûõàðòìàã, ìàð÷àìàð÷ åòìÿê.
[Êÿðáÿëàéû Úÿôÿð] ÷þëìÿéèí ãàïàüûíû ýþ-
òöðöá áèð ãàøûã ÿòèí ñóéóíäàí è÷äè âÿ àüçûíû
ìàð÷ûëäàäûá, ãàøãàáàüûíû òóðøóäóá öçöíö
òóòäó Õóäàéàð áÿéÿ. Ú.Ìÿììÿäãóëóçàäÿ.
Òàéãûë÷à Êàçûì .. èøòàùàñûíäàí àüçûíû ìàð-
÷ûëäàäûðäû. Ìèð Úÿëàë.
ÌÀÐ×ÛËÒÛ
èñ. Äîäàãëàðûí ñîðóúó ùÿðÿ-
êÿòè èëÿ ÷ûõàðäûëàí ìàð÷àìàð÷ ñÿñè. Ïèðè áóä
ñöìöéöíö áîøãàáà òóëëàéûá éàüëû áàðìàãëàðûíû
ìàð÷ûëòû èëÿ éàëàäû. È.Ìÿëèêçàäÿ.
ÌÀÐÜÛÇ
èñ. ê.ò. Òàðëàíûí ÿêèíÿ ùàçûðëàí-
ìàñûíäà èøëÿäèëÿí êÿíä òÿñÿððöôàòû àëÿòè.
ÌÀÐÛÃ
èñ. Ïóñãó.
Ìàðûüà äóðìàã –
ïóñãóäà äóðìàã, îâó ýöäìÿê, ïóñìàã. Òàüû
ÿìè ãûðüûíûí ãàéûøûíû à÷äû. Áó ùàëäà Àõòàð
ñàü àéàüûíû ãàëäûðàðàã ìàðûüà äóðäó.
Ñ.Ñ.Àõóíäîâ. Ìàðûüà äóðàí úàéûëëàð àüàú-
ëàðûí äàëäàñû èëÿ éåðèéèá Ùåéäÿðèí îí àääûì-
ëûüûíà ÷àòäûëàð. Ñ.Ðÿùèìîâ. Ìàðûüà éàòìàã
(ñèíìÿê) – á à õ ìàðûüà äóðìàã. Òóëà ìà-
ðûüà éàòûð. – [Øàùìàð] áèð äàøûí äàëûíà ýèðèá,
îâ÷óëàð äåìèøêÿí, ìàðûüà éàòäû. Á.Áàéðàìîâ.
// Ìàðûã éåðè, ïóñãó éåðè. [Éàøàð] òöôÿíýèíè
ÿââÿëêè éåðèíÿ ãîéóá, ìàðûãäàí ñàüà, ñàùèëÿ
åíäè. Ì.Ðçàãóëóçàäÿ.
◊ Ìàðûã âåðìÿê – áèòêè ñóâàðàí çàìàí
äàéàíàí ñóéóí ãàáàüûíû à÷ìàã, ñóéóí ñÿì-
òèíè äÿéèøìÿê.
ÌÀÐÛÃËÀÌÀ
“Ìàðûãëàìàã”äàí ô.èñ.
ÌÀÐÛÃËÀÌÀÃ
ô. Ìàðûüà éàòìàã, ïóñ-
ìàã, ýöäìÿê. Îâó ìàðûãëàìàã.
ÌÀÐÛÒ
èñ. äàí. Îâ èòëÿðèíèí îâó ýþðäöêäÿ
àëäûãëàðû ýÿðýèí, ùÿðÿêÿòñèç âÿçèééÿò.
Ìà-
ðûò âåðìÿê – îâäà ïóñìàã, ýöäìÿê, ýþç-
ëÿìÿê. Òóëà ãóøó òàïûá ìàðûò âåðìÿñÿ âÿ âàõ-
òûíäà ãàëäûðìàñà, ÿí ìàùèð îâ÷ó äà ùå÷ áèð
øåé åäÿ áèëìÿç. Ì.Ðçàãóëóçàäÿ.
ÌÀÐÛÒËÀÌÀ
“Ìàðûòëàìàã”äàí ô.èñ.
ÌÀÐÛÒËÀÌÀÃ
ô. 1. Ýþçëÿðèíè áèð éåðÿ,
áèð íþãòÿéÿ äèêèá áàõìàã. Éàõàñû à÷ûã óøàã
èñÿ ýàù äèâàðäàêû øÿêèëëÿðÿ áàõûð, ýàù àëòäàí-
éóõàðû äàíûøàíëàðû ìàðûòëàéûð. Ìèð Úÿëàë.
2. Á à õ ìàðûãëàìàã. [Èáðàùèì] áèð éåðäÿ
ýèçëÿíèá áàøëàäû ìàðûòëàìàüà. (Íàüûë). [Òî-
ôèã:] ..Äèâàð äèáèíäÿí ìàðûòëàìàãäàí áèð øåé
÷ûõìàéàúàã. Ì.Èáðàùèìîâ.
ÌÀÐÛÒÌÀ
“Ìàðûòìàã”äàí ô.èñ.
ÌÀÐÛÒÌÀÃ
á à õ ìàðûòëàìàã.
ÌÀÐÈËßÐ
èñ. Ìàðè Ìóõòàð Ðåñïóáëèêà-
ñûíûí ÿñàñ ÿùàëèñèíè òÿøêèë åäÿí õàëã.
ÌÀÐÈ´ÌÁÀ
èñ. Àôðèêàäà çÿðá ìóñèãè àëÿòè.
ÌÀÐÈ´ÍÀ
èñ. [èòàë.] Äÿíèç ìÿíçÿðÿñèíèí
òÿñâèðèíÿ ùÿñð îëóíìóø ðÿñì ÿñÿðè.
ÌÀÐÈÍÀÄ
èñ. [õöñ. èñ.-äÿí] Äóçà âÿ ñèð-
êÿéÿ ãîéóëìóø òÿðÿâÿç, øîðàáà, òóòìà.
ÌÀÐÈ´ÍÊÀ
èñ. çîîë. ×ÿêèêèìèëÿð ôÿñèëÿñèí-
äÿí áàëûã úèíñè.
ÌÀÐÈÎÍ
Dostları ilə paylaş: |