ÛÛÛ Cild Í ß Ñ È Ì È À Ä Û Í À Ä È Ë × È Ë È Ê È Í Ñ Ò È Ò Ó Ò Ó ÀÇßÐÁÀÉÚÀÍ Ä È Ë È Í È Í È Ç À Ù Ë Û


ÁÄÀ [óêð.] Óêðàéíàäà àëè ãàíóíâåðè- úèëèê îðãàíû. ÐÀÄ Á



Yüklə 11,43 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə83/88
tarix21.03.2017
ölçüsü11,43 Mb.
#12128
1   ...   80   81   82   83   84   85   86   87   88

ÁÄÀ

[óêð.] Óêðàéíàäà àëè ãàíóíâåðè-

úèëèê îðãàíû.

ÐÀÄ


ÁÐ

[èíý.] á à õ ðàäèîëîêàòîð. Ðàäèî-

ëîêàñèéàäà èøëÿäèëÿí ãóðüóëàðà ðàäèîëîêàòîð

äåéèëèð. Áÿçè éåðëÿðäÿ áóíëàðû ìöõòÿñÿð îëà-

ðàã ðàäàð àäëàíäûðûðëàð. “Ðàäèîëîêàñèéà”.

ÐÀÄ[Ä]ß


èñ.  [ÿð.] Âàõò áèëäèðÿí ðÿãÿì-

ëÿðäÿí ñîíðà ýÿëÿðÿê ùÿìèí ðÿãÿìèí òÿõ-

ìèíè îëäóüóíó ýþñòÿðèð (àäÿòÿí “ðàäÿëÿðè” âÿ

“ðàäÿëÿðèíäÿ” øÿêëèíäÿ èøëÿäèëèð). Ñààò áåø

ðàäÿëÿðè èäè. – Àõøàì ñààò îí ðàäÿëÿðèíäÿí

õîðóç ñÿñëÿíÿíÿäÿê è÷ÿðèäÿí ùÿâÿíýäÿñòÿíèí

ñÿñè ýÿëäè. ß.Ùàãâåðäèéåâ.  Ñààò èêè ðàäÿ-

ëÿðèíäÿ Ìåùìàí éàí îòàüà êå÷èá ñîéóíäó.

Ñ.Ðÿùèìîâ.

ÐÀÄÈ


ÁË

[ëàò.] Ðàäèóñ èñòèãàìÿòèíäÿ éåð-

ëÿøÿí. Ðàäèàë ñèììåòðèéà.

ÐÀÄÈ


ÁÑÈÉÀ

[ëàò.] 1. Ùÿð ùàíñû áèð úèñìèí

åëåêòðîìàãíèò äàëüàëàðû øöàëàíäûðìàñû; úèñ-

ìèí áóðàõäûüû åëåêòðîìàãíèò øöà åíåðæèñè.

Ýöíÿø ðàäèàñèéàñû.

2. Áèð øåéèí ìÿðêÿçäÿí ÿòðàôà øöà øÿê-

ëèíäÿ éàéûëìàñû.

ÐÀÄÈ


ÁÒÎÐ

[ëàò. ðàäèàðå – øöà áóðàõìàã]

1. Ìîòîðäà ñóéó ñîéóäàí úèùàç. Òÿééàðÿíèí

ðàäèàòîðó. Àâòîìàøûíûí ðàäèàòîðó.

2. È÷ÿðèñèíäÿ èñòè ñó âÿ éà áóõàð ùÿðÿêÿò

åäÿí áîðóëàð ñèñòåìèíäÿí èáàðÿò ãûçäûðûúû úè-

ùàç. Ñó ðàäèàòîðó. Áóõàð ðàäèàòîðó.

ÐÀÄÈÊÀË


1

[ëàò. ðàäèúàëèñ – êþê] 1. ðèéàç.

Êþêàëìà ÿìÿëèééàòûíû, åëÿúÿ äÿ êþêàëìà-

íûí íÿòèúÿñèíè ýþñòÿðÿí èøàðÿ (

).

2.  êèì. Áèð êèìéÿâè áèðëÿøìÿäÿí áàøãà



êèìéÿâè áèðëÿøìÿéÿ äÿéèøìÿç êå÷ÿí ìîëå-

êóëäà ñàáèò àòîìëàð ãðóïó.

ÐÀÄÈÊÀË

2

[ëàò.] 1. Ðàäèêàëëàð ïàðòèéàñû-



íûí (ñîë ñèéàñè ïàðòèéàëàðäàí áèðèíèí) öçâö,

éàõóä îíóí òÿðÿôäàðû îëàí øÿõñ (áó ïàðòèéà-

631

Ð

ÐÀÄÈÊÀË



ëàðûí ïðîãðàìûíäà äþâëÿò ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ âÿ

îíóí ìÿíàôåéèíÿ óéüóí îëàðàã äåìîêðàòèê

èñëàùàò èðÿëè ñöðöëöð).

2. Èôðàò ñèéàñè ýþðöøëÿð, ãÿòè ùÿðÿêÿò âÿ

òÿäáèðëÿð òÿðÿôäàðû.

ÐÀÄÈÊÀË


3

ñèô.  [ëàò.] Êþêëö, ÿñàñëû, ãÿòè,

÷îõ òÿñèðëè. Ðàäèêàë òÿäáèðëÿð. Ðàäèêàë äÿéè-

øèêëèêëÿð.

ÐÀÄÈÊÀËÈÇÌ

[ëàò.] 1. Äþâëÿòèí ìÿíà-

ôåéè ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ äåìîêðàòèê èñëàùàò ùÿéàòà

êå÷èðìÿéè òÿëÿá åäÿí ñèéàñè úÿðÿéàí; ðàäè-

êàëëàðûí (á à õ ðàäèêàë

2

1-úè ìÿíàäà) äöíéà-



ýþðöøö, îíëàðûí ùÿéàòà êå÷èðäèêëÿðè ñèéàñÿò.

2. Íÿçÿðè âÿ òÿúðöáè ìÿñÿëÿëÿðèí (õöñóñÿí

ñèéàñè ìÿñÿëÿëÿðèí) ùÿëëèíäÿ ÿñàñëû ãÿòè öñóë-

ëàðûí òÿòáèãè âÿ áó öñóëëàðûí ìöäàôèÿ åäèëìÿñè.

ÐÀÄÈÊÓËÈ´Ò

[ëàò. ðàäèúóëà – ðèøÿ] òèá.

Ùàðàì èëèéè (îíóðüà áåéíè) êþêúöêëÿðèíèí

èëòèùàáû.

Ð

ÁÄÈÎ

[ëàò. ðàäèî – øöàëàíäûðûðàì] 1. Åëåê-

òðèê åíåðæèñèíèí ðàáèòÿ, ðàäèîâåðèëèøè, òåëåâèçèéà,

ðàäèîòåëåãðàôèéà, ðàäèîëîêàñèéà âÿ ñ. ìÿã-

ñÿäëÿ ìÿôòèëñèç îëàðàã åëåêòðîìàãíèò äàëüà-

ëàðû øÿêëèíäÿ óçàã âÿ éàõûí ìÿñàôÿëÿðÿ âå-

ðèëìÿñè âÿ ãÿáóëó.

2. Áó äàëüàëàð âàñèòÿñèëÿ âåðèëÿí ñèãíàëëàð,

ñÿñëÿð, ðàäèî âÿ òåëåâèçèéà âåðèëèøè ïðîãðàì-

ëàðû âÿ ñ. Ðàäèîéà ãóëàã àñìàã.

3. Ðàäèîãðàì. Ìîñêâàäàí èíäèúÿ ðàäèî

àëûíìûøäûð. Ïàðîõîääàí ùàâà ùàããûíäà ðà-

äèî àëûíäû.

4. äàí. Ðàäèîñòóäèéà. Ðàäèîäà èøëÿìÿê.

5. äàí.  Ðàäèîãÿáóëåäèúè, ðåïðîäóêòîð.

Éåíè ìàðêàëû ðàäèî.

ðàäèî... [ëàò. ðàäèàðå – øöàëàíìàã, øöà áó-

ðàõìàã, ðàäèóñ – øöà] Ìöðÿêêÿá ñþçëÿðèí

áèðèíúè ùèññÿñè îëóá àøàüûäàêû ìÿíàëàðäà

èøëÿíèð: 1) ðàäèîéà àèä îëàí, ðàäèî èëÿ áàüëû

îëàí; ìÿñ.: ðàäèîêëóá, ðàäèîòåëåãðàì; 2) ðà-

äèóìà, ðàäèîàêòèâëèéÿ, ðàäèàñèéàéà àèä îëàí;

ìÿñ.: ðàäèîåëåìåíò, ðàäèîèçîòîïëàð âÿ ñ.

ÐÀÄÈÎÀÊÒÈÂ

ñèô. [ëàò. ðàäèàðå – øöàëàí-

ìàã âÿ àúòèâóñ – ôÿàë] Ðàäèîàêòèâëèéÿ àèä

îëàí, ðàäèîàêòèâëèê õàññÿñèíÿ ìàëèê îëàí.

Ðàäèîàêòèâ ìàääÿëÿð. Ðàäèîàêòèâ èçîòîïëàð.

ÐÀÄÈÎÀÊÒÈÂËÈÊ

èñ.  Àòîì íöâÿëÿðèíèí

íöâÿ ùèññÿúèêëÿðè âÿ éà ãàììà-êâàíòëàð áó-

ðàõàðàã þçáàøûíà âÿ éà ñöíè ñóðÿòäÿ ïàð÷à-

ëàíìàñû (áó ïðîñåñ íÿòèúÿñèíäÿ èëêèí íöâÿ-

ëÿðäÿí ôÿðãëè îëàí éåíè àòîì íöâÿëÿðè ÿìÿëÿ

ýÿëèð). Óðàíûí ðàäèîàêòèâëèéè.

ÐÀÄÈÎÁÈÎË



ÓÝÈÉÀ

[ëàò. ðàäèàðå, éóí. áèîñ

âÿ ëîýîñ] Ðàäèîàêòèâ øöàëàíìàíûí îðãàíèçìÿ

òÿñèðèíè þéðÿíÿí åëì ñàùÿñè.

ÐÀÄÈÎÅËÅÊÒÐ

ÓÍÈÊÀ

[ëàò. ðàäèàðå âÿ

åëåêòðîí] Åëìèí, ðàäèîòåõíèêà âÿ åëåêòðîòåõ-

íèêà ÿñàñûíäà èíêèøàô åòìèø ìöõòÿëèô ñàùÿ-

ëÿðèíèí êîìïëåêñèíèí àäû.

ÐÀÄÈÎÊÈÌÉÀ

[ëàò.  ðàäèàðå âÿ ÿð. ÿë-

êèìéà] Êèìéàíûí, ðàäèîàêòèâ ìàääÿëÿðèí

ôèçèêè-êèìéÿâè âÿ êèìéÿâè õàññÿëÿðèíè þéðÿ-

íÿí ñàùÿñè.

ÐÀÄÈÎÃßÁÓËÅÄÈÚÈ

èñ. Ðàäèîäàëüàëàðûí

åíåðæèñèíè òóòìàã, îíó áàøãà øÿêëÿ ñàëìàã

âÿ èñòèôàäÿ åòìÿê ö÷öí àïàðàò, úèùàç.

ÐÀÄÈÎÃÐÀÌ

[ëàò. ðàäèàðå âÿ ýðàììà]

Ðàäèîòåëåãðàô âàñèòÿñèëÿ âåðèëÿí ìÿëóìàò.

ÐÀÄÈ


ÓËÀ

[ëàò. ðàäèàðå] Ãðàììîôîí âàë-

ëàðûíû ÷àëäûðìàã ö÷öí ãóðüóñó îëàí ðàäèî

úèùàçû.  Ðàäèîëàíû èøÿ ñàëìàã. Éåíè ìàðêàëû

ðàäèîëà. 

ÐÀÄÈÎËÀØÄÛÐÛËÌÀ

“Ðàäèîëàøäûðûë-

ìàã”äàí ô.èñ. 

ÐÀÄÈÎËÀØÄÛÐÛËÌÀÃ

“Ðàäèîëàøäûð-

ìàã”äàí ìÿúù.

ÐÀÄÈÎËÀØÄÛÐÌÀ

“Ðàäèîëàøäûðìàã”äàí

ô.èñ. 


ÐÀÄÈÎËÀØÄÛÐÌÀÃ

ô.  Ðàäèîâåðèëèøè âà-

ñèòÿëÿðè, ðàäèî øÿáÿêÿëÿðè, ðàäèîãÿáóëåäèúèëÿð

èëÿ òÿúùèç åòìÿê.

ÐÀÄÈÎËÀØÌÀ

“Ðàäèîëàøìàã”äàí ô.èñ. 

ÐÀÄÈÎËÀØÌÀÃ

ô.  Ðàäèîâåðèëèøè èëÿ òÿú-

ùèç îëóíìàã.

ÐÀÄÈÎË


ÓÝÈÉÀ

[ëàò.  ðàäèàðå âÿ éóí.

ëîýîñ] Ðàäèóì âÿ á. ðàäèîàêòèâ ìàääÿëÿðèí

òÿñèðè âÿ òÿòáèãè ùàããûíäà åëì.

ÐÀÄÈÎËÎÊÀÑÈÉÀ

[ëàò. ðàäèàðå âÿ ëîúàòèî]

Ùàâàäà, ñó âÿ éåð öçÿðèíäÿ îëàí îáéåêòëÿðè

òàïìàã âÿ îíëàðûí éåðèíè ùÿìèí îáéåêòëÿðèí

áóðàõäûüû øöàëàðûí èñòèãàìÿòèíÿ ýþðÿ ìöÿé-

éÿíëÿøäèðìÿê öñóëó.

ÐÀÄÈÎËÎÊ

ÁÒÎÐ

[ëàò.] Ôÿçàäà îáéåêò-

ëÿðèí ÿêñ åòäèðäèêëÿðè ðàäèîäàëüàëàð âàñèòÿ-

ñèëÿ îíëàðû òàïìàã âÿ îëäóãëàðû éåðè ìöÿé-

éÿíëÿøäèðìÿê ö÷öí úèùàç âÿ ãóðüóëàð ñèñòåìè.

ÐÀÄÈÎËÎÃ


[éóí.] 1. Ðàäèîëîýèéà ìö-

òÿõÿññèñè.

632

ÐÀÄÈÊÀË


ÐÀÄÈÎËÎÃ

2. Ðàäèîàêòèâ èçîòîïëàðëà ìöàëèúÿ öñóë-

ëàðûíäàí èñòèôàäÿ åäÿí ùÿêèì.

ÐÀÄÈÎÌÀÉ

ÁÊ

[ëàò. ðàäèàðå âÿ ðóñ. ìàÿê]

Ñèãíàëëàð âàñèòÿñèëÿ ýÿìè âÿ òÿééàðÿëÿðèí

îëäóãëàðû éåðè îíëàðà áèëäèðÿí õöñóñè âåðèúè

ðàäèîñòàíñèéàñû.

ÐÀÄÈÎÐÅÏÎÐÒÀÆ

[ëàò. ðàäèàðå âÿ ôð.

ðåïîðòàýå] Èøèí ýåäèøè, âÿçèééÿòè âÿ ñ. ùàã-

ãûíäà ùàäèñÿ éåðèíäÿí (ñòàäèîíäàí, ìöÿññè-

ñÿäÿí âÿ ñ.-äÿí) ðàäèî èëÿ áèðáàøà âåðèëèø.

ÐÀÄÈÎÑÒ

ÁÍÑÈÉÀ

[ëàò. ðàäèàðå âÿ ñòàíòèî]

1. Ðàäèîñèãíàëëàðû âåðÿí âÿ ãÿáóë åäÿí ìö-

ÿññèñÿ.


2. Ðàäèîäàëüàëàðûíû øöàëàíäûðìàã, ùàáåëÿ

ãÿáóë åòìÿê ö÷öí èñòèôàäÿ åäèëÿí òåõíèêè ãóð-

üó âÿ àïàðàòëàð. Òÿééàðÿíèí ðàäèîñòàíñèéàñû.

Ñÿééàð ðàäèîñòàíñèéà.

ÐÀÄÈÎÑÒÓÄÈÉÀ

[ëàò. ðàäèàðå âÿ èòàë.

ñòóäèî] Ðàäèîâåðèëèøëÿðè àïàðìàã ö÷öí õö-

ñóñè òÿúùèç îëóíìóø áèíà, îòàã, éåð.

ÐÀÄÈÎÒÅÕÍÈÊ

[ëàò. ðàäèàðå âÿ éóí.

òåúùíèêå] Ðàäèîòåõíèêà ìöòÿõÿññèñè.

ÐÀÄÈÎÒ


ÉÕÍÈÊÀ

[ëàò. ðàäèàðå âÿ éóí.

òåúùíèêå] Éöêñÿêýÿðýèíëèêëè åëåêòðîìàãíèò

ðÿãñëÿðèíäÿí âÿ îíëàðûí ðàáèòÿ, âåðèëèø, íà-

âèãàñèéà, àñòðîíîìèéà âÿ ñ.-äÿ ÿìÿëè òÿòáè-

ãèíäÿí áÿùñ åäÿí åëì.

ÐÀÄÈÎÒÅËÅÔ

ÓÍ

[ëàò.  ðàäèàðå,  éóí. òåëå

âÿ ïùîíå] Ðàäèî èëÿ òåëåôîí ðàáèòÿñè ñàõëà-

ìàã ö÷öí ãÿáóëåäèúè âÿ âåðèúè àïàðàòëàðûí

ìÿúìóñó.

ÐÀÄÈÎÒÅËÅÃÐ



ÁÔ

[ëàò. ðàäèàðå, éóí. òåëå

âÿ ýðàïùî] 1. Ðàäèî èëÿ òåëåãðàô ðàáèòÿñè ñàõ-

ëàìàã ö÷öí ãÿáóëåäèúè âÿ âåðèúè àïàðàòëàðûí

ìÿúìóñó.

2. Áåëÿ âåðèëèøëÿðè àïàðàí èäàðÿ, ñòàíñèéà.

ÐÀÄÈÎÒÅËÅÃÐÀÌ

[ëàò. ðàäèàðå, éóí.

òåëå âÿ ýðàììà] á à õ ðàäèîãðàì.

ÐÀÄÈÎÒÐÀÍÑËÉ



ÁÑÈÉÀ

[ëàò. ðàäèàðå âÿ

òðàíñëàòèî] Ðàäèî ïðîãðàìëàðûíûí ìÿôòèëëè

ðàáèòÿ õÿòòè âàñèòÿñèëÿ âåðèëìÿñè.

ÐÀÄÈÎÂÅÐÈÚÈ

èñ. õöñ. Ðàäèî âàñèòÿñèëÿ

ðàáèòÿ, ðàäèîëîêàñèéà âÿ ñ. ìÿãñÿäëÿ ðàäèî-

äàëüàëàðû âåðìÿê ö÷öí ãóðüó, àïàðàò.

ÐÀÄÈÎÂÅÐÈËÈØÈ

èñ. 1. Ðàäèî äàëüàëàðû âà-

ñèòÿñèëÿ äàíûøûã, ìóñèãè, øÿêèë âÿ ñ.-íèí ìÿñà-

ôÿëÿðÿ âåðèëìÿñè. Ìîðçå ñèñòåìè èëÿ ðàäèîâå-

ðèëèøè. Ðàäèîâåðèëèøèíèí òÿêìèëëÿøäèðèëìÿñè.

2. Ðàäèî âàñèòÿñèëÿ õöñóñè ïðîãðàìëà äèí-

ëÿéèúèëÿðÿ âåðèëÿí ìóñèãè, øÿêèë, äàíûøûã âÿ ñ.

ÐÀÄÈÎÇ


ÓÍÄ

[ëàò. ðàäèàðå âÿ ôð. ñîíäå]

Ìöõòÿëèô éöêñÿêëèêëÿðäÿ ùàâàíûí òÿçéèãèíè,

òåìïåðàòóðóíó âÿ ðöòóáÿòèíè þë÷ìÿê ö÷öí

êè÷èê ùàâà øàðû âàñèòÿñèëÿ àòìîñôåðÿ ãàëäûðû-

ëàí âÿ íÿòèúÿíè àâòîìàòèê ñóðÿòäÿ ðàäèî èëÿ

éåðÿ âåðÿí ìåòåîðîëîæè úèùàç.

ÐÀÄÈÑÒ


[ëàò. ðàäèàðå] Ðàäèîòåõíèêà èëÿ

ìÿøüóë îëàí øÿõñ, ðàäèîâåðèëèøëÿðè ìöòÿõÿñ-

ñèñè.  Ãîíàãëûüûí ÿí øèðèí éåðèíäÿ ðàäèñò,

Õÿëèëîâäàí ðàäèîãðàì ýÿòèðäè. Ì.Ùöñåéí.

Ð

ÁÄÈÓÌ

[ëàò. ðàäèàðå] Ýöìöøö-àü ìåòàë

øÿêëèíäÿ ðàäèîàêòèâ êèìéÿâè åëåìåíò.

Ð

ÁÄÈÓÑ

[ëàò. ðàäèóñ, ùÿðôè ìÿíàñû – òÿêÿð

ìèëè, øöà] 1. ðèéàç. Øàðûí ÷åâðÿñèíèí âÿ éà

ñÿòùèíèí ùÿð ùàíñû íþãòÿñèíè ìÿðêÿçè èëÿ

áèðëÿøäèðÿí äöç õÿòò. // Áó õÿòòèí óçóíëóüó.

2. ìÿú. Áèð øåéèí ÿùàòÿ äàèðÿñè, ôÿàëèééÿò

ñàùÿñè, éàéûëìà äàèðÿñè. Ìÿðìèíèí ó÷óø ðà-

äèóñó.

ÐÀÄÎÍ


[ëàò. ðàä(èàðå) âÿ éóí. àý(îí)]

êèì. Ðàäèóìóí ïàð÷àëàíìàñû íÿòèúÿñèíäÿ

ùàñèë îëàí ðàäèîàêòèâ êèìéÿâè åëåìåíò – ãàç.

ÐÀÒÈÔÈÊÀÑÈÉÀ 

èñ. [ëàò.] Äþâëÿòèí àëè ùà-

êèìèééÿò îðãàíûíûí äþâëÿò âÿ éà ùþêóìÿò íö-

ìàéÿíäÿñè òÿðÿôèíäÿí áàüëàíìûø áåéíÿëõàëã

ñÿíÿäëÿðè (ìöãàâèëÿ, ñàçèø) òÿñäèã åòìÿñè. 

ÐÀÙ

èñ.  [ôàðñ.] êëàñ.  Éîë.  Áó ðàùäàí åò-



ìÿê îëìàç èêðàù; Õîø ðàùäóðóð ñÿíÿ ýåäÿí

ðàù. Ôöçóëè.

ÐÀÙÀÒ

ñèô.  âÿ çÿðô  [ÿð.] 1. ßçèééÿòñèç,



ÿçèééÿò âåðìÿéÿí, íàðàùàò åòìÿéÿí. Éàðûì

ñààòà ãÿäÿð éåíÿ ðàùàò ó÷óðóã. Ì.Èáðàùèìîâ.

Ìàøûí òÿçÿ îëäóüóíäàí ÷îõ ðàùàò èäè.

ß.Âÿëèéåâ. 

Ðàùàò äóðìàã – íàäèíúëèê

åòìÿìÿê, ñàêèò äóðìàã, ÿë-ãîë à÷ìàìàã.

Àçàíäà äèâ ÷þëäÿ ãàëàí ÷îúóãëàðû áîüàçëàð;

Òàíðû áèëìÿç, ðàùàò äóðìàç èíñàíëàðû éåéÿð-

ìèø... À.Èëäûðûì. Ðàùàò åòìÿê –  á à õ ðàùàò-

ëàìàã. Ãÿðèá ö÷öí õàúÿ éåð ñàëûá, îòàãëàðûí

áèðèíäÿ îíó ðàùàò åòäè. “Àøûã Ãÿðèá”.

[Íóðÿääèíè] .. ýåúÿ ãóëëóã÷ó ðàùàò åäÿíäÿ

àíàñû éàäûíà äöøöá, òÿçÿäÿí àüëàìàüà

áàøëàäû. Ñ.Ñ.Àõóíäîâ. Ðàùàò ãîéìàìàã –

èíúèòìÿê, ÿçèééÿò âåðìÿê, íàðàùàò åòìÿê,

äèíú ãîéìàìàã, ñàêèò ãîéìàìàã. ßí ýþçÿë

áèð íÿüìÿíè; Äóðóá äèíëÿéÿíäÿ ìÿí; Éà-

äûìà äöøöðñÿí ñÿí; Ðàùàò ãîéìóðñàí ìÿíè!

633

ÐÀÄÈÎÌÀÉÀÊ



ÐÀÙÀÒ

ß.Úàâàä. Ðàùàò îëìàã –  á à õ ðàùàòëàí-

ìàã. [Éàâÿð Ìÿäèíÿéÿ:] Ùÿ, èíäè ðàùàò îë-

äóíìó, ìÿíèì ÿçèçèì? – äåéèá ñîðóøäó.

Ì.Èáðàùèìîâ.  Úàâàä ýöëöìñöíäö, Àñëàíû

ýþñòÿðÿðÿê äåäè: – Àñëàíà éàõøû áàõñàí,

ìÿíèì äÿ öðÿéèì ðàùàò îëàð. ß.Âÿëèéåâ.

2. Ãàéüûñûç, äÿðäñèç, äÿðäñèç-ãÿìñèç;

ñàêèò, àñóäÿ. Ðàùàò éàøàìàã. – Ðàùàò íÿôÿñ

÷ÿêÿ áèëìèð óéãóäà; Ñàí ãàòèëèí ýþðöð äóð-

ìóø ïóñãóäà. À.Ñÿùùÿò. [Ìèðçàüà] éàëíûç

åâëÿíìÿêëÿ þç ùÿéàòûíû ìöÿééÿí áèð øÿêëÿ

ñàëà áèëÿð, îíóí ñàéÿñèíäÿ àñóäÿ, ðàùàò áèð

ùÿéàò ñöðÿ áèëÿðäè. Ñ.Ùöñåéí.

3. Ýåí, ýåí-áîë, íàðàùàò åòìÿéÿí. Ðàùàò

ïàëòàð.

ðàùàò-ðàùàò çÿðô Ðàùàòúàñûíà, ðàùàòëûãëà,



íàðàùàò îëìàäàí, ñàêèò-ñàêèò. Ãàëûí ïàëòîëó

àäàìëàð ðàùàò-ðàùàò êö÷ÿëÿðäÿí êå÷èðäèëÿð.

À.Øàèã. Éåðèíÿ ýèðÿí êèìè äÿðèí éóõóéà ýåò-

ìèø Àøûã Úàëàë ðàùàò-ðàùàò íÿôÿñ àëûðäû.

ß.Ìÿììÿäõàíëû.

ÐÀÙÀÒÚÀ(ÑÛÍÀ)

çÿðô Ðàùàò ùàëäà; íà-

ðàùàò îëìàäàí, ðàùàò-ðàùàò, õàòèðúÿìëèêëÿ.

[Ìÿúèä] [Íàäèðèí] èçòèðàáûíû ýþðìÿéèá, ðà-

ùàòúà þç ñþùáÿòèíÿ äàâàì åäèðäè. Á.Òàëûáëû.

Ðàùàòúà õåéëè ýþéÿð÷èí âóðìàã ìöìêöí èäè.

Ì.Ðçàãóëóçàäÿ.

ÐÀÙÀÒËÀÌÀ

“Ðàùàòëàìàã”äàí ô.èñ. 

ÐÀÙÀÒËÀÌÀÃ

ô.  1. Éåðèíè äöçÿëòìÿê,

ðàùàò åòìÿê, èñòèôàäÿ ö÷öí ìöíàñèá øÿêëÿ

ñàëìàã. Ñòóëóí éåðèíè ðàùàòëàìàã. – [Éóñèô]

ýàù ñàáóíó êþïöêëÿäèð, ýàù öëýöúö ÿëèíèí òè-

ëèíÿ ÷ÿêèá èòèëÿéèð, .. ýöçýöíöí éåðèíè ðàùàò-

ëàéûðäû. Á.Áàéðàìîâ.

2. Ðàùàò îëìàã, èñòèðàùÿò åòìÿê ö÷öí ùÿð

úöð øÿðàèò éàðàòìàã. Êîñàîüëó êþêñöíö þòö-

ðöá ìöòÿêêÿéÿ äèðñÿêëÿíäè, àéàãëàðûíû óçà-

äûá éåðèíè ðàùàòëàäû, ñàü ÿëèíè ãûðõûã áàøûíäà

ýÿçäèðäè. È.Øûõëû.

3. Éÿùÿð âÿ éà ÷óëóíó ýþòöðÿðÿê éåì âÿ ñ.

âåðìÿê (ùåéâàíëàð ùàããûíäà). Äàëûíúà äî-

ëàíàí àíàñû èëÿ äàíûøà-äàíûøà Øèðìÿììÿä

þêöçëÿðè ðàùàòëàäû, ÷óëëàðûíû àëûá, ãàáàãëàðûíà

éåì òþêäö. Å.Ñóëòàíîâ. ßñýÿðëÿð àòëàðû ðà-

ùàòëàéûá, ãîç àüàúûíûí àëòûíäà éåðÿ ñÿðèëäèëÿð.

Ù.Íÿçÿðëè.

ÐÀÙÀÒËÀÍÄÛÐÌÀ

“Ðàùàòëàíäûðìàã”äàí

ô.èñ. 


ÐÀÙÀÒËÀÍÄÛÐÌÀÃ

á à õ ðàùàòëàìàã.

ÐÀÙÀÒËÀÍÌÀ

“Ðàùàòëàíìàã”äàí ô.èñ. 

ÐÀÙÀÒËÀÍÌÀÃ

ô.  1. Ðàùàòëûã òàïìàã,

ðàùàò îëìàã, èñòèðàùÿò åòìÿê, ðàùàò íÿôÿñ àë-

ìàüà áàøëàìàã, þçöíö ðàùàò ùèññ åòìÿê.

Ñàäûã äàëáàäàë áèð íå÷ÿ ñòÿêàí òöíä ÷àé è÷èá

ãûçûøäû, ðàùàòëàíäû. Ìèð Úÿëàë.

2. Îòóðàðàã âÿ éà óçàíàðàã äèíúÿëìÿê,

äèíúèíè àëìàã, éîðüóíëóüóíó àëìàã. Ñþéöä

àüàúûíûí êþëýÿñèíÿ áèð ïàëàç äþøÿäèá îðàäà

ðàùàòëàíäûì. Ñ.Ùöñåéí. [Äÿìèðîâ] ÷àðïàéû

öçÿðèíäÿ îòóðóá ðàùàòëàíäû âÿ êÿíäÿ òÿðÿô

áàõìàüà áàøëàäû. Ñ.Ðÿùèìîâ.

ÐÀÙÀÒËÀØÄÛÐÌÀ

“Ðàùàòëàøäûðìàã”äàí

ô.èñ. 

ÐÀÙÀÒËÀØÄÛÐÌÀÃ



á à õ ðàùàòëàíäûð-

ìàã. Õÿñòÿíè ðàùàòëàøäûðìàã. Óøàüû ðàùàò-

ëàøäûðìàã.

ÐÀÙÀÒËÀØÌÀ

“Ðàùàòëàøìàã”äàí ô.èñ. 

ÐÀÙÀÒËÀØÌÀÃ

ô.  Ðàùàò îëìàã, ñàêèò-

ëÿøìÿê, íàðàùàòëûüû êå÷ìÿê.

ÐÀÙÀÒËÛÃ

èñ. 1. Ãàéüû, öçöíòö, ùÿéÿúàí,

øöáùÿ âÿ ñ. îëìàäûüû ùàë; àñóäÿëèê, äèíúëèê,

ãàéüûñûçëûã. Áó ñþçëÿðäÿí ñîíðà Áÿéèì ñàíêè

þç ãÿëáèíäÿ áèð ðàùàòëûã ùèññ åòäè. È.ßôÿíäèéåâ.

[Ùàúû Ìóðàä:] Áó çàëûì óøàãëàðûíûí ÿëèíäÿí

áèð ñààò äà ðàùàòëûüûì éîõäóð. Ñ.Ñ.Àõóíäîâ.

Ðàùàòëûüûíû ïîçìàã – íàðàùàò åòìÿê,

ðàùàò ãîéìàìàã, äèíúëèéèíè ïîçìàã. [Ðçà:]

[Áàéãóø] ýÿëÿí ýöíäÿí àòàìûí äà, àíàìûí äà

ðàùàòëûüû ïîçóëìóøäó. Ì.Èáðàùèìîâ. [Íàòèã:]

Ìÿíè áàüûøëàéûí, Ôÿððóõ ÿìè, ðàùàòëûüûíûçû

ïîçäóì. Á.Áàéðàìîâ. Ðàùàòëûã âåðìÿ-

ìÿê – äàèì íàðàùàò åòìÿê, äèíú ãîéìàìàã,

ðàùàò áóðàõìàìàã. [Ïÿðè Ýöëíèñÿéÿ:] [ßáäöë]

äàùà áèçÿ ðàùàòëûã âåðìèð, ýåäèð, ùÿðäÿíáèð

áÿùàíÿ èëÿ éöéöðöá ýÿëèð. Ú.Úàááàðëû. Ìÿëóí

øöáùÿ Ìÿììÿäáàüûðà ðàùàòëûã âåðìèðäè.

Ñ.Ùöñåéí.

2. Èñòèðàùÿò, äèíúëèê, äèíúÿëìÿ. Ùå÷ ðàùàò-

ëûüû éîõäóð. – Éàçûí èñòèñèíäÿ, ãûøûí ãàðûíäà;

Ðàùàòëûã áèëìÿäÿí éöðöð áó êàðâàí. Ì.Ìöø-

ôèã. 

Ðàùàòëûã åòìÿê (åëÿìÿê) äàí. – äèí-



úÿëìÿê, èñòèðàùÿò åòìÿê, äèíúèíè àëìàã. Ýöë-

íàð õàíûì áèð àç ðàùàòëûã åëÿéÿíäÿí ñîíðà áó

ýÿëìÿéèíèí ñÿáÿáèíè äåäè. (Íàüûë).

3.  Ðàùàòëûãëà øÿêëèíäÿ  çÿðô – äÿðä-

ãÿìñèç, ôèðàâàí, ðàùàò. Ùàúû Ñóëòàí .. èêè

åâèíäÿí àëäûüû êèðÿëÿðèí ñàéÿñèíäÿ ðàùàòëûãëà

êå÷èíèðäè. Ñ.Ùöñåéí.

634


ÐÀÙÀÒÚÀ(ÑÛÍÀ)

ÐÀÙÀÒËÛÃ


ÐÀÙÀÒÑÛÇ

á à õ íàðàùàò. 

Ðàùàòñûç

åòìÿê – íàðàùàò åòìÿê. Áó àúû äöøöíúÿëÿð

[Ïîëàäû] ðàùàòñûç åäèðäè. À.Øàèã.

ÐÀÙÀÒÑÛÇËÛÃ

á à õ íàðàùàòëûã. [Íÿáè:]

Âàëëàù, ìÿí íþêÿð áåëÿ ðàùàòñûçëûüà äàâàì

åäÿ áèëìÿðÿì. Ñ.Ñ.Àõóíäîâ. Äàõèëÿí áèð

èíòèçàð, áèð ðàùàòñûçëûã äóéàí Ôèðèäóí àõøàì

ñÿðèíèíäÿ øÿùÿðè ýÿçìÿéè ãÿðàðà àëäû.

Ì.Èáðàùèìîâ.

ÐÀÙßÒÖËÙÖËÃÓÌ

èñ.  [ÿð.] Øÿêÿð âÿ

íèøàñòàäàí (áÿçÿí äÿ è÷èíÿ áàäàì, ôûíäûã âÿ

ñ. ãîéóëàðàã) ùàçûðëàíàí Øÿðã øèðíèééàòû.

ÐÀÙßÂÈ

èñ. ìóñ. Îðòà ÿñðëÿðäÿ Éàõûí



Øÿðãäÿ ýåíèø éàéûëìûø 12 ÿñàñ ìóüàìäàí

áèðè.


ÐÀÙÈÁ

èñ. [ÿð.] Ìîíàñòûðäà éàøàéûá ðàùèá-

ëèéÿ ýèðìÿ (ñà÷ êÿñäèðìÿ) ìÿðàñèìèíäÿí êå-

÷ÿðÿê ìîíàñòûð íèçàìíàìÿñèíèí òÿëÿáëÿðèíÿ

óéüóí îëàðàã òÿðêè-äöíéà ùÿéàò êå÷èðìÿéè

ÿùä åòìèø øÿõñ (êèøè). Êàòîëèê ðàùèáëÿð. // äàí.

Òÿíùà òÿðêè-äöíéà ùÿéàò êå÷èðÿí àäàì (êèøè)

ùàããûíäà.

ÐÀÙÈÁß

èñ. [ÿð.] Ãàäûí ðàùèá (á à õ ðàùèá).



ÐÀÙÈÁËÈÊ

èñ.  Ðàùèáèí éàøàéûø òÿðçè,

ðàùèá îëìà.

ÐÀÙËÀÌÀ


“Ðàùëàìàã”äàí ô.èñ. 

ÐÀÙËÀÌÀÃ


á à õ ðàùàòëàìàã.  Ðþâøÿí

ãàáàãúà àòàñûíû ðàùëàäû, ñîíðà ãóëóíëàðûí

éåðèíè ñàùìàíëàéûá, òþâëÿíè ùàçûðëàìàüà

áàøëàäû. “Êîðîüëó”.

ÐÀÕÈ´Ò

[éóí. ðùàúùèñ – áåë ñöìöéö] Áþ-

éöìÿêäÿ îëàí îðãàíèçìäÿ äóçëàðûí ÷àòûøìà-

ìàñû íÿòèúÿñèíäÿ ñöìöêëÿðèí ãåéðè-íîðìàë

èíêèøàôû, ìàääÿëÿð ìöáàäèëÿñèíèí ïîçóëìàñû

øÿêëèíäÿ òÿçàùöð åäÿí óøàã õÿñòÿëèéè.

ÐÀÕÈÒÈÇÌ

[éóí.] Ðàõèò õÿñòÿëèéè ÿëàìÿò-

ëÿðèíèí ìÿúìóñó; ðàõèò õöñóñèééÿòëÿðè.

ÐÀÕÈÒËÈ


ñèô. äàí. Ðàõèò õÿñòÿëèéèíÿ òó-

òóëìóø. Ðàõèòëè óøàã.

ÐÀÊÅÒ

[àëì.] 1. Àòÿøôÿøàíëûã, ùàáåëÿ èøûã



ñèãíàëëàðû âåðìÿê ö÷öí èøëÿäèëÿí è÷è áàðûò òÿð-

êèáëè ìàääÿëÿðëÿ äîëäóðóëìóø ýèëèçäÿí èáà-

ðÿò ìÿðìè. Ñèãíàë ðàêåòè. Èøûãëàíäûðûúû ðàêåò.

2. Ðåàêòèâ ìöùÿððèêëè ó÷óúó àïàðàò. Êîñ-

ìèê ðàêåò. ×îõïèëëÿëè ðàêåò. // ùÿðá. ×ûõàí ãàç

ðåàêñèéàñûíûí ýöúö èëÿ ùÿðÿêÿòÿ ýÿòèðèëÿí äþ-

éöø ìÿðìèñè. Éàíäûðûúû ðàêåò. Ôóãàñ ðàêåòè.

– Àòîìóíëà, ðàêåòèíëÿ; Ñÿí åëÿ çÿíí åëÿìÿ

êè, Ùàêèìèñÿí éåðèí, ýþéöí. Á.Âàùàáçàäÿ.

◊ Àïàðûúû ðàêåò – îðáèòÿ ÷ûõàíà ãÿäÿð Éåð

âÿ éà Ýöíÿøèí ñöíè ïåéêèíè àïàðàí ÷îõïèëëÿëè

ðàêåòèí ñîí ïèëëÿñè.

ÐÀÊÅÒ×È

èñ. 1. Ðàêåòëÿ ñèãíàë âåðÿí àäàì



(á à õ ðàêåò 1-úè ìÿíàäà).

2. Ðàêåòÿ õèäìÿò åäÿí ÿñýÿð (á à õ ðàêåò

2-úè ìÿíàäà). Ðàêåò÷è áþëìÿñè.

ÐÀÊÅÒÊÀ


[ðóñ., ÿñëè ôð.] 1. Òåííèñ îéó-

íóíäà: òîïó âóðìàã ö÷öí îâàë òîðëó êöðÿê-

úèê. Òåííèñ ðàêåòêàñû.

2. Ñòîëöñòö òåííèñ îéíàìàã ö÷öí äàèðÿâè

êè÷èê êöðÿêúèê. Ñòîëöñòö òåííèñ ðàêåòêàñû.

ÐÀÊÅÒÃÀÉÛÐÌÀ

èñ. Ðàêåò èñòåùñàëû, ðà-

êåò ãàéðûëìàñû. Ðàêåòãàéûðìà ñÿíàéåñè.

ÐÀÊÅÒÎÄÐ

ÓÌ

[àëì. ðàêåòà âÿ éóí.

äðîìîñ] Ðàêåòëÿðè òÿúðöáÿäÿí êå÷èðìÿê âÿ

áóðàõìàã ö÷öí õöñóñè éåð, ìåéäàí÷à.

ÐÀÊÓÐÑ

èñ. [ôð.] Áàõûì íþãòÿñè, áóúàüû.



ÐÀÃÀ

èñ. [ñàíñêð.] ìóñ. Ãÿäèì Ùèíä êëàñ-

ñèê ìóñèãèñè íþâëÿðèíäÿí áèðè.

Ð

ÁËËÈ

èñ.  [èíý.] Àâòîìîáèë èäìàíû öçðÿ

1000-2000 êì ìÿñàôÿäÿ êå÷èðèëÿí éàðûøëàð

êîìïëåêñè.

ÐÀÌ


[ôàðñ.]: ðàì åòìÿê – þçöíÿ òàáå åò-

ìÿê, þçöíÿ àëûøäûðìàã, áàø ÿéäèðìÿê, þçöíÿ

ëàçûì îëàí øÿêèëäÿ äÿéèøìÿê; ÿùëèëÿøäèðìÿê.

Êÿðÿì áèð íå÷ÿ èëäÿí ñîíðà àòû òóòóá þéðÿòäè,

þçöíÿ ðàì åëÿäè. Ì.Ùöñåéí. Ðàì îëìàã –

òàáå îëìàã, áàø ÿéìÿê. Ýþðöðÿì, ñóëàðûí

ýèçëè ãöäðÿòè; Èíñàíûí ÿëèíäÿ èíäè ðàì îëóð.

Ð.Ðçà. [Ãàøãà äàé] éàâàø-éàâàø àäàìëàðà

ðàì îëóðäó. È.ßôÿíäèéåâ.

ÐÀÌÀ


[ðóñ.] õöñ. Ùÿð ùàíñû áèð ìàøûíûí,

ãóðüóíóí, ìåõàíèçìèí àïàðûúû ùèññÿñè. Àâòî-

ìîáèëèí (âàãîíóí, âåëîñèïåäèí) ðàìàñû.

ÐÀÌÀÇÀÍ


èñ. [ÿð. ðÿìÿçàí] Ùèúðè ãÿìÿðè

ÿðÿá òÿãâèìèíèí 9-úó àéû; îðóúëóã àéû. [Úà-

ùàí:] Áó ðàìàçàí éîõ, ýÿëÿí ðàìàçàí ýÿëèá

þòÿíäÿí ñîíðà [ßñýÿðèí]  èéèðìè ñÿêêèç éàøû

òàìàì îëàúàãäûð. Ö.Ùàúûáÿéîâ.

ÐÀÌÏÀ


[ôð.] Ñÿùíÿéÿ éþíÿëäèëìèø èøûãëàí-

äûðûúû úèùàçëàðû òàìàøà÷ûäàí ýèçëÿäÿí, ñÿùíÿ

áîéó óçàíàí éàñòû ñèïÿð.

ÐÀÍÅÒ


[ôð.] Ãèéìÿòëè àëìà íþâëÿðèíäÿí

áèðèíèí àäû.

ÐÀÍÃ

èñ. [ôð.] Ôÿðãëÿíìÿ äÿðÿúÿñè; êàòå-



ãîðèéà, ðöòáÿ.

ÐÀÏÈ´ÐÀ

[ôð.] Äþðäöçëö óçóí åëàñòèê òèéÿñè

îëàí èòèóúëó ñèëàù (èíäè àíúàã òÿëèì âÿ ãûëûíú-

635

ÐÀÙÀÒÑÛÇ


ÐÀÏÈÐÀ

îéíàòìà èäìàíûíäà èøëÿäèëèð). Ðàïèðà öçðÿ

äöíéà ÷åìïèîíàòûíûí ãàëèáëÿðè.

ÐÀÏÈÐÀ×Û

èñ. èäì. Ðàïèðà èëÿ ÷ûõûø åäÿí

èäìàí÷û.

Ð

ÁÏÎÐÒ

[ôð.] 1. Ùÿðáè õèäìÿò÷èíèí þç

áþéöéöíÿ âåðäèéè øèôàùè âÿ éà éàçûëû ìÿëó-

ìàò, õÿáÿð. Ùöñåéí ðàïîðò âåðèá êîìàíäè-

ðèíÿ; Éþíÿëèð êàòèáëÿ èúëàñ éåðèíÿ. Ì.Ðàùèì.

[Àñëàí] ..êè÷èê êîìàíäèðëÿðèí ðàïîðòëàðûíû

äèíëÿéèð, éåíè ÿìðëÿð âåðèðäè. Ñ.Âÿëèéåâ.

2. Éóõàðû, ðÿùáÿð òÿøêèëàòëàðà âåðèëÿí éà-

çûëû âÿ éà øèôàùè ìÿëóìàò.

ÐÀÏÑ

ÓÄÈÉÀ

[éóí.  ðùàïñîäèà] 1. Ãÿäèì

éóíàí ñÿééàð õàíÿíäÿëÿðèíèí (ðàïñîäëàðûíûí)

ñèìëè ìóñèãè àëÿòèíèí ìöøàéèÿòè èëÿ èôà åòäèê-

ëÿðè åïèê íÿüìÿëÿð.

2. Õàëã ìàùíû âÿ ðÿãñëÿðè ìþâçóñóíäà éà-

çûëìûø èíñòðóìåíòàë âÿ éà âîêàë èíñòðóìåí-

òàë ÿñÿð. Ìöñëöì Ìàãîìàéåâ “Àçÿðáàéúàí

÷þëëÿðèíäÿ” âÿ “Úåéðàí” ðàïñîäèéàëàðûíû, áèð

ñûðà ìàðøëàð áÿñòÿëÿìèøäèð. 

ÐÀÑÈÎÍ

[ëàò. ðàòèîíèñ – þë÷ö] Ìöÿééÿí



âàõò ö÷öí éåìÿê íîðìàñû, ìöÿééÿí âàõò

ö÷öí éåìÿê ïàéû; úèðÿ. ßñýÿðèí ýöíäÿëèê

ðàñèîíó. // Ùåéâàíëàðà âåðèëÿúÿê ýöíäÿëèê

éåìèí ìèãäàðû âÿ òÿðêèáè; éåì íîðìàñû.

Íîðìàëàðà ìöâàôèã îëàðàã ùåéâàíûí áöòöí

åùòèéàúëàðûíû òÿìèí åäÿí éåìëÿðèí ýöíäÿëèê

éûüûìûíà éåì ïàéû (ðàñèîí) äåéèëèð. “Öìóìè

çîîòåõíèéà”.

ÐÀÑÈÎÍ

ÁË

[ëàò.] Àüûë âÿ ìÿíòèãÿ ÿñàñ-

ëàíàí; àüûëëû, ìÿãñÿäÿóéüóí, ìÿãñÿäÿìö-

âàôèã. Õàììàëäàí ðàñèîíàë ñóðÿòäÿ èñòèôàäÿ.

Èøèí ðàñèîíàë òÿøêèëè.

ÐÀÑÈÎÍÀËÈÑÒ

[ëàò.] 1. Ðàñèîíàëèçì òÿ-

ðÿôäàðû (á à õ ðàñèîíàëèçì 1-úè ìÿíàäà).

2. Ùÿéàòäà àíúàã ìÿíòèã âÿ àüëûí òÿëÿá-

ëÿðèíÿ ÿñàñëàíàí àäàì.

ÐÀÑÈÎÍÀËÈ´ÇÌ

[ëàò.] 1. Àüëû èäðàêûí éå-

ýàíÿ ìÿíøÿéè ùåñàá åäÿí èäåàëèñò ôÿëñÿôè

úÿðÿéàí.


2. Ùÿéàòà øöóðëó ìöíàñèáÿò, ùÿðÿêÿòëÿðèíäÿ

øöóðëóëóã.

ÐÀÑÒ

1

[ôàðñ.] ñèô. Äöç, ìöñòÿãèì. 



Ðàñò

ýÿëìÿê –  á à õ ðàñòëàøìàã. Ìèðàõóð êö÷ÿäÿ

êþùíÿ õÿçèíÿäàðà ðàñò ýÿëèá, îíà éîëäàø îëóá

ñîðóøäó êè.. Ì.Ô.Àõóíäçàäÿ. [Ñóëòàí:] Áó

ýöí áàçàðäàí êå÷ÿðêÿí, Ãóëóéà ðàñò ýÿëèá,

ÿùâàëûíû ñóàë åòäèì. Í.Íÿðèìàíîâ. Íóðÿääèí

ìåøÿ èëÿ èêè ñààòà ãÿäÿð éîë ýåäÿíäÿí ñîíðà

áèð ÷àéà ðàñò ýÿëäè. Ñ.Ñ.Àõóíäîâ. Ðàñò ýÿ-

òèðìÿê – ìöâÿôôÿã îëìàã, äöç ýÿòèðìÿê.

[Õàâÿð Êÿðèìõàíà:] ..Ñÿí íÿ áàúàðûðäûí,

îíó åëÿìèñÿí. Àëëàùà ìèí øöêöð åäèðÿì êè,

ìÿíè ñÿíÿ ðàñò ýÿòèðäè. Ìÿí áàøãà áèð ùÿéàò

èñòÿìèðÿì!.. Ì.Èáðàùèìîâ. Ðàñò îëìàã –  á à õ

ðàñò ýÿëìÿê. Ëöòôÿëè ãàïûäàí è÷ÿðèéÿ ýèðÿíäÿ

Ãóðáàí îíà ðàñò îëäó. È.Ìóñàáÿéîâ. Ñöôðÿ

áàøûíäà ÿéëÿøÿíäÿ äÿðâèø äåäè: – Ñÿí àüûëäà

àäàì ùå÷ ìÿíÿ ðàñò îëìàéûá. (Íàüûë). Ðàñ-

òûíà ýÿëìÿê (÷ûõìàã) – ãàáàüûíà ÷ûõìàã,

ðàñò ýÿëìÿê. [Äÿðâèø:] ...Ùÿð êÿñ ðàñòûìà

ýÿëèð, ùàìûñûíû éàâàø-éàâàø äèíÿ ñîéóìóø

ýþðöðÿì. Ú.Ìÿììÿäãóëóçàäÿ. [Ìÿðúàí

áÿé:] Áèð ýþé÷ÿê àðâàääûð, ðàñòûìà ÷ûõûáäûð,

àëûðàì. Ö.Ùàúûáÿéîâ.

ÐÀÑÒ


2

èñ. [ôàðñ.] ìóñ. Àçÿðáàéúàí êëàññèê

ìóüàìëàðûíäàí áèðèíèí àäû. Úàâàä ýþçëÿðèíè

éóìäó, úàâàíëàð òàðû âÿ êàìàí÷àíû ýþòöðöá

“Ðàñò” äÿñòýàùûíû áàøëàäûëàð. ß.Ùàãâåðäèéåâ.

ÐÀÑÒÀ


èñ.  [ôàðñ.] êþùí.  Äöêàíëàðûí éåð-

ëÿøäèéè êè÷èê äöç êö÷ÿ; äöêàíëàð ñûðàñû. Áóçó

àëäûì ÿëèìÿ âÿ ñÿðèí áàããàë ðàñòàñûíäàí ÷ûõ-

äûì ýöíöí ãàáàüûíà. Ú.Ìÿììÿäãóëóçàäÿ.

ÐÀÑÒÀÁÀÇÀÐ

èñ.  [ôàðñ.] êþùí.  Äöç ñûðà

èëÿ äöçöëìöø äöêàíëàðäàí, ìàüàçàëàðäàí âÿ

ñ.-äÿí èáàðÿò áàçàð. Ðàñòàáàçàðäà øèðèí àëûø-

âåðèø âàðäû, àëûúûíûí ÷îõó òÿðÿêÿìÿ èäè. ×ÿ-

ìÿíçÿìèíëè. [Àüàãóðáàíûí] Ðàñòàáàçàðäà èêè

ãàïûäàí èáàðÿò áþéöê áÿççàç ìàüàçàñû âàðäû.

ß.Ùàãâåðäèéåâ.

ÐÀÑÒËÀØÌÀ

“Ðàñòëàøìàã”äàí ô.èñ. Àüà-

ñÿôÿðëÿ ðàñòëàøìàñû ùå÷ äÿ Íÿúìèéÿ õîø ýÿë-

ìÿäè. ß.ßáöëùÿñÿí.

ÐÀÑÒËÀØÌÀÃ

ô. Òÿñàäöô åòìÿê, öç-öçÿ

ýÿëìÿê, ãàðøûñûíà ÷ûõìàã, ýþðìÿê. Ìàøûí ö÷

àò ãîøóëìóø áèð àðàáà èëÿ ðàñòëàøäû. Ù.Ñå-

éèäáÿéëè.

ÐÀÒÈÔÈÊ


Yüklə 11,43 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   80   81   82   83   84   85   86   87   88




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin