• Основные стратегические варианты


-rasm. Korxona va marketing strategiyasi darajasidagi rejalashtirish



Yüklə 1,02 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə52/107
tarix20.09.2023
ölçüsü1,02 Mb.
#145489
1   ...   48   49   50   51   52   53   54   55   ...   107
portal.guldu.uz-MARKETING-1

6.2-rasm. Korxona va marketing strategiyasi darajasidagi rejalashtirish 
jarayoni 
Korxonaning o‘sish strategiyasi korxonaning kelgusida yana qanday 
tovarlarni sotishni o‘zlashtirishi, qaysi mahsulotlar bozoriga e’tiborni 
kuchaytirishi, kuch sarflashini o‘z ichiga oladi. Korxonaning o‘sish 
strategiyasini uch bosqichdagi tahlil asosida ishlab chiqish mumkin. Birinchi 
bosqichda hozirgi faoliyat doirasidagi foydalanishi mumkin bo‘lgan 
imkoniyatlari aniqlanadi, ya’ni bunda o‘sishga jadallashtirish omili orqali 
erishiladi; tovar yoki bozorning mavjud holatida imkoniyatlarni topish va 
o‘sishga intilish o‘rin egallaydi. Ularning imkoniyatlari turlicha bo‘lishi 
mumkin. Jumladan, tovarni bozorga chuqurroq singdirish (xaridorning 
e’tiborini ko‘proq qozonish maqsadida raqobatchiga nisbatan tovarni 
arzonroq sotish, sotilgan tovarlar ma’lum songa yetganida xaridorga mukofot 
berish bilan rag‘batlantirish, shu tovarning yangi iste’molchilarini topish) 
yo‘li bilan sotishni ko‘paytirish mumkin. 
Boshqa imkoniyati bozor chegarasini kengaytirish, ya’ni yangi bozorlar 
topish va mavjud tovari bilan ularda savdo-sotiq yuritishdan iborat. 
Navbatdagi imkoniyati tovarni takomillashtirish, ya’ni mavjud tovardan 


83 
keskin farq qiladigan, sifati, iste’mol qiymati yuqori bo‘lgan tovarning 
yaratilishi bilan bog‘liq. 
2-bosqichida korxona tarmoq doirasida boshqa korxonalar bilan 
hamkorlikda (integraцiya) ishlashi mumkin. Bunda shu tarmoq doirasida 
taqsimot tizimi qat’iy nazorat qilinadi, ya’ni bunda raqobatchi firmalari 
ustidan doimiy nazorat olib boriladi. 
Korxonaning o‘sish strategiyasining 3-bosqichida tarmoq doirasida 
o‘sish imkoniyatlari qolmagan bo‘lsa, korxonaning mavjud turiga yaqinroq 
yangi yo‘nalishini tanlash, o‘zlashtirishdan iborat jarayon amalga oshiriladi.
Strategik rejalashtirish korxona faoliyatining asosiy yo‘nalishlarini 
belgilaydi, mahsulot ishlab chiqarish va sotish sohasidagi barcha 
harakatlarning maqsadga muvofiq yo‘nalishini aks ettiradi. So‘ngra har bir 
yo‘nalish bo‘yicha puxta rejalar tuziladi, chunki marketing konsepsiyasini 
qo‘llaydigan korxonalar faoliyat natijalari ko‘proq savdo sohasi bilan 
belgilanadi, rejalar orasida tovar nusxasini yaratishdan tortib, to pirovard 
sotishga qadar tovar harakati jarayonlarini qamraydigan marketingni 
rejalashtirish alohida o‘rinni ega bo‘ladi.
Asosiy ko‘rsatkich ma’lumotlar yig‘indisi, joriy marketingga oid vaziyat 
bayoni, xatarlar va imkoniyatlar tafsili, vazifa va muammolar tafsili, 
marketing strategiyasi, harakat dasturi, budjet va nazorat. 
Strategik rejalashtirishning asosiy xususiyati-doimiy ravishda operativ va 
strategik nazoratga tayanishidir. Bu esa strategiyaga tayinli davr mobaynida 
turli o‘zgarishlarni kiritish va tashqi muhit sharoitlariga moslashish imkonini 
beradi. 
Strategik rejalashtirish jarayonida bevosita strategiyani ishlab chiqish 
bosqichi quyidagi ketma-ketlikda amalga oshirilishi lozim. Dastlabki harakat 
bosqichi bo‘lib, firmaning istiqbolini tahlil qilish hisoblanadi. Ushbu 
bosqichda: asosiy tashqi xavf-xatarlar, imkoniyatlar, «favqulodda» holatlarni 
vujudga kelish tendensiyalari va ularni bartaraf etish imkoniyatlari hal etiladi. 
Ikkinchi harakat bosqichida raqobatchilik kurashidagi mavqei tahlil 
qilinadi. Ushbu bosqichning asosiy vositasi - firma faoliyatining qaysi 
yo‘nalishida «raqobatchilik strategiyasini takomillashtirib, firmaning yalpi ish 
faoliyatini yaxshilash mumkin?» degan savolga javob topiladi. 
Uchinchi, eng muhim harakat bosqichi-strategiyani tanlash hisoblanadi. 
Bunda firmaning turli faoliyatlari bo‘yicha istiqbolini qiyoslash, tanlangan 
strategiyani amalga oshirishda turli faoliyat yo‘nalishlari bo‘yicha resurslarni 
taqsimlash asosiy o‘rin egallaydi.
Lekin ko‘pgina hollarda firmaning mavdjud imkoniyatlari kelgusi 
istiqbol uchun ma’qul bo‘lmaydi. Buning sabablari bo‘lib, firmaning ichki 
faoliyati doirasida yalpi strategiyani ishlab bo‘lmaslik, uzoq va qisqa 


84 
istiqbolda ularning mos kelmasligi yoki boshqaruvchilarining rejalashtirish 
ishlarida tashqi muhit o‘zgarishlariga moslashuvchanlik sharoitlarini ishlab 
chiqish zarurati hisoblanadi. 
Keyingi harakat bosqichi - diversifikatsiya yo‘llarini tahlil qilish jarayoni 
sanaladi. Ushbu bosqichning asosiy maqsadi bo‘lib, amaldagi faoliyati 
ko‘lami tanlovidagi kamchiliklarni va kelgusida firma uchun samarali 
bo‘lgan yo‘nalishlarni aniqlash hisoblanadi. 

Yüklə 1,02 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   48   49   50   51   52   53   54   55   ...   107




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin