• Основные стратегические варианты

 
Qisqa xulosalar 
Tor ma’noda marketing dasturi (biznes reja) hujjat bo‘lib, korxonaning 
bozorda aniq faoliyat ko‘rsatish tamoyilini ifodalaydi. Marketing dasturi 
kengroq ma’noda esa, korxona imkoniyatlarini bozor talablariga 
moslashtirishga yo‘naltirilgan tahlil, rejalashtirish va nazorat qilish jarayoni 
deb qaraladi. Marketing dasturlari qisqa muddatli(bir yilgacha), o‘rta 
muddatli (5 yilgacha) va uzoq muddatli (10 yilgacha va undan ko‘proq) 
bo‘ladi. Ular umumiy shaklda yoki korxonaning maxsus faoliyatlariga 
mo‘ljallangan bo‘lishi mumkin. 
Marketing dasturi bu korxonaning umumxo‘jalik faoliyatini direktiv 
rejasini tuzish uchun strategik tavsiyanomadir va yuqori boshqarish bo‘g‘ini 
uchun qaror qabul qilishni asosidir. 
Xuddi shunday dasturni namunaviy tuzilishi quyidagi bo‘limlarni o‘z 
ichiga oladi: 
maqsadli bozor (segment)ni rivojlanishini bashorat qilish; 
maqsadli bozorga nisbatan firmaning umumiy strategiyasi; 
tovar siyosati; 
kommunikatsiya siyosati; 
sotish siyosati; 
narx siyosati; 
marketing 
kompleksini 
amalga 
oshirish 
uchun xarajatlarni 
moliyalashtirish manbalari va budjet; 
dasturning amalga oshirilishini nazorat qilish. 
Nazorat va mulohaza uchun savollar 
1. 
Marketing dasturi deganda nimani tushunasiz? 
2. 
Marketing dasturini ishlab chiqish ketma-ketligi nimadan iborat? 
3. 
Marketing rejasini asosiy bo‘limlarini mazmuni nimadan iborat? 
4. 
Marketing dasturini qanday turlarini bilasiz? 
5. 
Maqsadli dastur deganda nimani tushunasiz? 
6. 
Boston - konsalting guruhi matritsasi mazmunini izohlab bering. 

---

78 
7. 
Marketing dasturini kommunikatsiya siyosati bo‘limida nimalarga 
e’tibor qaratilgan? 
8. 
Marketing rejasi va marketing dasturi o‘rtasidagi farq nimadan 
iborat?