Ekologik omillar,ularning organizmga ta’sir etish qonuniyatlari. Ekologik nisha. Ekologik omillarning xilma-xilligi ularni tasniflashni taqozo etadi. Omillarni tasniflashda ularni xilma-xil ta’siri emas, balki kelib chiqish manbaiga qarab ajratish lozim. Omilni aniqlashda uni tirik organizmlarga to‘g‘ridan-to‘g‘ri va o‘ziga xos ta’siri muhim ahamiyatga ega.
Muhit keng ma’noda qaralib, uning tarkibida faollik ko‘rsatuvchi omillar mavjud. Omillarni ta’sir etuvchi va hayot sharoiti uchun zarur guruxlarga ajratish mumkin. Ta’sir etuvchi omillar tirik organizmlar hayotiga kuchli ta’sir etib, ularning xatto irsiy hususiyatlari yoki boshqa ko‘rinishlardagi o‘zgarishlarini keltirib chiqaradi. Bularga har-xil mutagen omillarni (nurlanish va boshqalar) ko‘rsatish mumkin.
Qo’llaniladigan ta’lim texnologiyalari:diologik yondashuv, Vertushka metodi, bumerang,muammoli ta’lim, nilifar guli, venn diagrammasi, blits,T-sxemasi, o’z-o’zini nazorat. Adabiyotlar: A1; A2; A3; A4;V1; V2; V4; V5.
Populyasiyaning tuzilishi unda organizmlarning joylashishi. Populyasiya miqdorini boshqaruvchi omillar. Populyasiya - bu bir turning yoki bir necha tur vakillarining guruhidir. Ular ma’lum joyda uchraydi va ko‘p hayotiy belgilarga ega bo‘ladi va shu belgilar butun guruhning doimiy funksiyalarini aks ettiradi. Populyasiya a’zolarining hayotiy belgilariga: tur vakillarining soni, zichligi, tuzilishi, o‘lishi, yosh bo‘yicha taqsimlanishi, tarqalishi va o‘sishi keradi. Populyasiya genetik xususiyatga ega bo‘lib, bu holat organizmning ekologik moslanishiga, qayta ko‘payishiga olib keladi.
Qo’llaniladigan ta’lim texnologiyalari: klaster,Vertushka metodi, bumerang, diologik yondashuv, muammoli ta’lim, nilifar guli, venn diagrammasi, blits,T-sxemasi, o’z-o’zini nazorat. Adabiyotlar: A1; A2; A3; A4;V1; V2; V4; V5.
Populyasiyalar orasidagi bog‘lanishlar, populyasiyalar dinamikasi. Populyasiya - bu bir turning yoki bir necha tur vakillarining guruhidir. Ular ma’lum joyda uchraydi va ko‘p hayotiy belgilarga ega bo‘ladi va shu belgilar butun guruhning doimiy funksiyalarini aks ettiradi. Populyasiya a’zolarining hayotiy belgilariga: tur vakillarining soni, zichligi, tuzilishi, o‘lishi, yosh bo‘yicha taqsimlanishi, tarqalishi va o‘sishi keradi. Populyasiya genetik xususiyatga ega bo‘lib, bu holat organizmning ekologik moslanishiga, qayta ko‘payishiga olib keladi.
Qo’llaniladigan ta’lim texnologiyalari: klaster,Vertushka metodi, bumerang, diologik yondashuv, muammoli ta’lim, nilifar guli, venn diagrammasi, blits,T-sxemasi, o’z-o’zini nazorat. Adabiyotlar: A1; A2; A3; A4;V1; V2; V4; V5.
