05-Chilangarlik ma`ruzalar matni

 
 
10.5. Stanok tezligi vasurishni sozlash (usta topshirig`iga ko`ra)
 
O`rtacha o`lchamdagi zagotovkalar mashina giralarda va qo`l giralarida 
quyidagi tartibda o`rnatiladi va mahkamlanadi: ;  stanok stoli va giraning 
asosi yaxshilab artiladi va uning yuzasi mashina moyi bilan yengil 
moylanadi. 
Gira 
dastgoh 
stolining 
o`rtasiga 
o`rnatiladi; 
teshik 
parmalanayotgan tekislik parmaga perpendikulyar holatda bo`lishi kerak. Gira 
jag`iga yog`och ostko`yma qo`yiladi, uni giraga shunday puxta mahkamlash 
lozimki, zagotovka giraning tubiga qo`yilgan ostko`ymalarga jips tiralib, ulardan 
10—15 mm chiqib tursin; giraga zagotovkalarni o`rnatishda yog`och va mis 
bolg`achalar bilan zarb beriladi.
15 mm.gacha diametrli teshiklarni parmalashda mashina giralari stanok 
stolining o`yig`iga o`rnatilgan mahkamlash boltlari bilan qrtirib qo`yiladi. 
Stanok stoli yaxshilab artiladi. Balandligi bir xil va tomonlari tekis qamda 
parallel bo`lgan metall ostqo`ymalar tanlanadi. Ularning asoslari yaxshilab 
artiladi. Zagotovka gira jag`iga qisilib, murvatlar yassi jag`li ombur va 
boshqa asbob hamda moslamalar ishlatilmasdan buriladi. Rejalangan va 
giraga qisilgan zagotovka ostqo`ymaga qo`yilib, jips bosib qo`yiladi. 
Agar stanokda tezliklar hamda uzatishlar qutisi mavjud bo`lsa, dastalar 
devordagi 
sozlash 
jadvalchasiga 
binoan 
tegishli 
holatlarda 
o`rna 
tiladi. Pog `on al i shk ivli s tan okl ar da sozlash jadvalchasiga qarab, tasmalar 
shkivlarning tegishli pog`onalariga o`tkaziladi (dastalarni o`rnatish va 
tasmalarni boshqa pog`onaga o`tkazish ishlari faqat stanokda amalga 
oshiriladi). Stanok ishga tushirilib, u n i sozlash to`g`ri olib 
borilganiga ishonch hosil qilinadi. 

---

54