1- mavzu: gimnastikaning rivojlanish tarixi

Safdagi mashqlar.
Safdagi mashqlarning pedagogik ahamiyati va xarakteristikasi.
Saf mashqlari maktabdagi JT o‘ziga xos ajralmas darslik qismidir. Ularning yordamida to‘g‘ri shakllanadi va o‘quvchining e’tiborini bir joyga jamlashga erishiladi. Bu mashqlarning yordamida o‘quvchida: tashkilotchilik, tartib, shuningdek harakatlari rivojlanadi.
Maktabda darsning birinchi saf mashqlari sinfning e’tiborini jamlaydi, organizmni bir tekis isitadi, umumiy almashinishni kuchaytiradi, to‘gri yugurishni tarbiyalaydi.
Asosiy qismda saf mashqlari o‘qish materialiga o‘xshaydi, texnika va saf mashqlarini bilib olish qo‘llaniladi, masalan: harakat aylanalari, “CHapga”. “O‘ngga” harakatlarini o‘rganish, “Turish” va “YOtish” vazifalarini bajarish va hakozo.
Saf mashqlarninng darslari, organizmni tinchlashirilishiga yordam beradi va o‘quvchilarning keyingi darsa qiziqishini orttiradi.
Saf mashqlariga sharoit yaratib berish uchun gimnastika zallari chegara belgilab beradi. Dars boshlanishdan oldin bu chiziqlar zalning o‘ng tarafidan belilanadi. Qarama qarshi tomonlar esa chap tomon deb belgilanadi. Tepa chizig‘i bu o‘ng tomon, pastki chiziq esa qarama-qarshi tomon. O‘rta, vertikal va gorizontal chiziqlar uni kesib o‘tishida, o‘ng va chap, tepa va past qismlari va ularning kesib o‘tishi zalning o‘rtasi hisoblanadi. Burchaklariga bir-birini ulaydigan yon chiziqlar: o‘ng-tepa, chap-tepa, o‘ng-past, chap-past burchaklarini hosil qiladi.
Safning xili va elementlari.
1.Boshqaruvchilar tomonidan qabul qilingan qoida-saf deb ataladi.
2.YOnma-yon va bir chiziqda turib shug‘ullanadiganlarni - qator safi deb ataladi.
3.Safning o‘ng va chap tomonlari flang deb ataladi. Burulishlarda flang o‘zgarmaydi.
4.SHug‘ullanuvchilarning harakat tomoni safning oldi qismi hisoblanadi.
5.Safning oldiga qarama-qarshi turgan saf - o‘ rta hisoblanadi.
6.SHug‘ullanuvchilarning orasidagi masofa interval deyiladi.
7.Safning eni bu flanglar orasidagi masofa.
8.SHug‘ullanuvchilarni safda orqali-orqa turishi kolonna deyiladi.
9.SHug‘ullanuvchilarni safining ichidan ketgan masofa - oraliq masofa deyiladi.
10.Birinchi turgan sherengadan kollonnada oxiri turgan sherengagacha bo‘lgan masofani safning chuquri deyiladi.
11. Bir qatorda turgan shug‘ullanuvchilar, boshqa qatorda turgan shug‘ullanuchilar orasida turganini ikki qatorli saf deyiladi.
12.Ikki qatorli safda orqama-orqa turgan shug‘ullanuvchilarning safi qator deyiladi. Orqa qator xamisha to‘liq bo‘lishi shart.
1.3Kollonnada (yo‘lovchi) yo‘naltiruvchi shug‘ullanuvchi harakat qiluvchi birinchi bo‘lib yo‘nalish bo‘yicha yuradi.
14.SHug‘ullanuvchi va harakatlanuvchi kollonnada oxirgi bo‘lib yuradi.