1 A. X. O‘roqov
Avtomobil yo‘llarini joriy ta’mirlash va saqlash bo‘yicha yillik ish
Yüklə 10,95 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
10.2. Avtomobil yo‘llarini joriy ta’mirlash va saqlash bo‘yicha yillik ish
hajmlarini rejalashtirish Yo‘llarni joriy ta’mirlash va saqlashni rejalashtirish, ishlar hajmini va nomenklaturasini aniqlaydigan ko‘p xildagi omillarni hisobga olish zaruratiga bog’liqdir. Avtomobil yo‘llarini joriy ta’mirlash va saqlash bo‘yicha ishlar hajmini aniqlashning mavjud uslublari qatoriga quyidagilar kiradi: - iqtisod-matematika modellari va statistik qonuniyatlardan foydalanish orqali ishlar hajmini prognozlash; asbob-uskunalar yordamida o‘lchash orqali yo‘llarni davriy ko‘rikdan o‘tkazish, shu bilan birga ilgarigi yillardagi hisobga olish va hisobotlar ma’lumotlaridan foydalanish; ekspert baholash uslubi; davriylik tizimi asosida ishlar hajmini aniqlash. Mazkur Qoidalarda joriy ta’mirlash saqlash ishlarini rejalashtirish, ishlar hajmini, mashina va materiallarga, ishchi kuchiga bo‘lgan ehtiyojni aniqlash asosida, butun-boshli yo‘l-ekspluatastiya korxonasi bo‘yicha (TYEK) va uning quyi bo‘linmalarida davriy tizim qabul qilingan. U shunga asoslganki, har qaysi ish 400 turi ta’mirlangan yo‘l bo‘lagida ma’lum bir vaqt oralig’dan keyin vaqti-vaqti bilan takrorlanadi. Davriylik tizimi asosida rejani ishlab chiqishning birinchi bosqichi, avtomobil yo‘llarini joriy ta’mirlash va saqlash doirasida bajarilishi lozim bo‘lgan hamma ish turlari hisobga olingan, ishlarning barqaror nomenklaturasini tuzish hisoblanadi. Har qaysi ish turi bo‘yicha davrning davomiyligi P va davr koeffistienti K ko‘rsatkichlari aniqlanadi. Davr davomiyligi P vaqtning oralig’ini tavsiflaydi. Bu vaqt oralig’ida mazkur ish yo‘lning usha bo‘lagida takrorlanadi va bu yillar hisobida o‘lchanadi. Davr koeffistienti K, rejali yilda joriy ta’mirlash bilan yo‘l elementining (yoki uning qaysi ulushi) umumiy hajmi necha marta ta’mirlanishi zarurligini ko‘rsatadi, mazkur koeffistient P kattaligiga teskari ifoda bilan aniqlanadi K=1/P. Davriylik ko‘rsatkichi bajarilgan ishlarni hisobga olish ma’lumotlarini statistik qayta ishlash asosida yoki ekspertlar so‘rovnomasi bo‘yicha aniqlanadi. Ekspertlar sifatida yo‘l ekspluatastiya korxonasining tajribali yo‘l ustalari va muhandis-texnik xodimlari olinadi. Rejalashtirishning keyingi bosqichi, yo‘l elementlarini ta’mirlashning zarur yillik hajmini haqiqiy o‘lchashda aniqlash hisoblanadi. Bunda K kattaligini elementning umumiy hajmiga (m, m 2 , dona va shunga o‘xshashda) ko‘paytiriladi. Masalan, qora qoplamani o‘yiq ta’mirlash uchun ishlarni bajarish davriyligi (yiliga bir, ikki va uch marta, K koeffistienti) qoplama holatini baholashdan kelib chiqib aniqlangan. O‘yiq ta’mirlashda yo‘lning 7 km bo‘lagi "II" holatdagi bahoga va 53 km bo‘lagi "III" holatdagi bahoga ega, rejali topshiriqni bajarish uchun quyidagi hisoblashni amalga oshirish lozim: 7x1+53x2, bundan kelib chiqadiki, yil davomida 113 km qoplamani o‘yiq ta’mirlash zarur. Qatnov qismi kengligi 7,5 m bo‘lganda, ta’mirlanayotgan qoplama maydoni 847,5 ming m 2 ni tashkil qiladi. Cho‘qurlar maydoni ikkala yo‘l bo‘lagida qoplama ustki yuzasining 1,5% ni tashkil qiladi deb hisoblasak. Unda yillik o‘yiq ta’mirlash hajmi 12,713 ming m 2 ni tashkil qiladi. O‘yiqlar cho‘qurligi 50 mm bo‘lganda issiq asfaltbeton qorishmasi (hajmiy og’irligi 2,25 t/m 3 ) sarfi (ShNQ 401 4.02.68-07 ning E68-15-1 ga asosan) me’yori 100 m 2 haqiqiy ta’mirlashga 11,9 t ni tashkil qiladi. Shunday ekan, o‘yiq ta’mirlashga asfaltbeton qorishmasi sarfi quyidagiga teng: 12713x11,4:100=1449,28 t yiliga. O‘yiq ta’mirlash uchun boshqa sarf-xarajatlar quyidagi jadval asosida aniqlanadi (ShNK 4.02.68-07). 10.1-jadval. Yüklə 10,95 Mb. Dostları ilə paylaş:
|