382. Tam yığılmış perforatorun elelktrik detonatorunu geofiziki kabelin mərkəzi damarına bağlayan
zaman hansı təhlükəsizlik tələblərinə əməl edilməlidir?
Cavab: Detonatoru bağlayan, kabel başlığı tərəfdə dayanmalıdır. Perforatorun lüləsi qarşısında
dayanmaq qadağandır. Perforatorun elektrik xəttinin, kabel başlığının elektrik xəttinə birləşdirən şəxsdən
başqa quyu ağzında heç kim olmamalıdır.
383. Partlayış işləri zamanı təhlükəli zonanın radiusunu kimin göstərişi ilə nə vaxt və nə neçə metr
azaltmaq olar?
Cavab: Perforatoru quyuya 50 metr buraxdıqdan sonra təhlükəli zonanın radiusunu partlayış işləri
rəhbərinin göstərişi ilə 20 metrə qədər azaltmaq olar.
384. Partlayış-atma işlərində partladıcı maşının düyməsini kim basmalıdır?
Cavab: Karotajçı (partladıcının vahid kitabçası olan).
385. Partladıcı maşının düyməsini basmazdan əvvəl hansı təhlükəsizlik tələblərinə əməl edilməlidir?
Cavab: Partlayış edən quyu ağzında, geofiziki kabelin hərəkət zonasında heç kimin olmadığına əmin
olmalı, partlayış etmə yerindən həmin sahələr aydın görünməlidir.
386. Nasos-kompressor borularından (NKB) keçməklə partlayış-atma işləri apardıqda NKB-nın başmağı
atılacaq perforasiya intervalından ən azı neçə metr yuxarıda olmalı, və nə ilə təchiz edilməlidir?
24
Cavab: NKB-nin başmağı qıfla təchiz edilməli, və başmaq atılacaq intervalın yuxarı hissəsindən ən azı
10 metr yuxarı olmalıdır.
387. Uzunluğu 5 metr olan lübrikatorun içərisinə maksimum neçə metr uzunluqda perforator
yerləşdirilməsinə icazə verilir?
Cavab: 4,5 metr.
388. Lübrikator ilə işləyən zaman quyu ağzına neçə metr qalmış maşınçı qaldırma əməliyyatını
dayandırmalı və hansı təhlükəsizlik tələblərinə əməl edilməlidir?
Cavab: Quyu ağzına 50 metr qalmış karotajçı cihazı saxlamalıdır. Bu zaman karotajçı quyuağzı
meydançada xəbərdaredici qurğunu (tələni) nəzarətdə saxlamalıdır. Bundan sonra maşınçı 250
metr/saatdan az olan sürətlə cihazı qaldırır. Cihaz lübrikatora daxil olduqdan sonra karotajçının
göstərişi ilə maşınçı qaldırma əməliyyatını saxlayır. Fontan armaturasının siyirtməsi bağlanılır,
lübrikator təzyiqdən azad edilir.
389. Lübrikatorla işləyən zaman quyuya buraxılacaq perforatorun (kabel başlığı və yüklə birlikdə)
uzunluğu lübrikatorun uzunluğundan ən azı nə qədər qısa olmalıdır?
Cavab: 0,5 metr.
390. Partlayış-atma işlərində üç damarlı geofiziki kabeldən istifadə edilərsə, kabelin mərkəzi
damarlarından həm cərəyan ötürücü həm sıfır xətti kimi istifadə edərkən mərkəzi damarlar hansı
vəziyyətdə olmalıdır?
Cavab: İstifadə edilən damarlar kabelin gövdəsindən izolyasiya edilməlidir.
391. Gövdəli perforatorlara partladıcı patronu bağlayan zaman hansı təhlükəsizlik tələbinə əməl etmək
lazımdır?
Cavab: Perforatorun gövdəsi qarşısında dayanmaq qadağandır. Perforatorun başlığı tərəfdə dayanmaq
lazımdır.
392. Yığılmış perforatoru quyu ağzına kimlər aparmalıdır?
Cavab: Dəstənin təlimatlandırılmış üzvüləri.
393. Tam doldurulmuş partlayış pakeri necə saxlanılmalıdır?
Cavab: Vertikal vəziyyətdə.
394. Yol nəqliyyat hadisəsi zamanı PM daşıyan sürücü avtomobildən irəlidə və arxada “Giriş qadağandır”
xəbərdaredici nişanı hansı məsafədə qoyulmalıdır?
Cavab: 100 metr.
395. Partlayış-deşmə aparatının tutulması zamanı Partlayış İşləri Rəhbəri nə etməlidir?
Cavab: Gəzişmədən (bas-boş etməli) sonra işi dayandırmalı Sifarişçiyə və Mədəngeofizika İdarəsi
rəhbərliyinə məlumat verməlidir.
396. Torpedlərin maksimal temperaturda quyuda saxlanılma müddəti neçə saatdan çox olmamalıdır?
Cavab: 5saatdan.
397. DŞTV 150/800 detonasiya qaytanını bir-birinə dolamaq olarmı?
Cavab: Olmaz.
398. Partlayış-atma işləri aparmaq məqsədi ilə yaradılmış təhlükəli zonada yanacaq materialları və ya
işləyən aqreqat ola bilərmi?
Cavab: Olmamalıdır
399. Qoruyucu kəmər buraxılmış quyuya buraxılan torpedin diametri kəmərin diametrindən ən azı nə
qədər kiçik olmalıdır?
Cavab: 10mm.
400. Sərf anbarından partladıcı materialları dəstə üzvülərindən kim almalıdır?
Cavab: Partladıcının vahid kitabçasına malik olan karotajçı.
401. Quyuda istifadə etmək üçün lazım olan PM-lar sərf anbarından hansı sənəd əsasında alınmalıdır?
Cavab: Tapşırıq vərəqə əsasında.
25
402. Bir quyuya neçə ədəd tapşırıq-vərəqə vermək olar?
Cavab: 1ədəd.
403. Bir anbardan digər anbara partlayıcı materiallar hansı sənəd əsasında buraxılır?
Cavab: Tapşırıq qaimə əsasında.
404. Partlayıcı materialların anbardan alınması və anbara qaytarılması hansı kitabda qeyd olunur?
Cavab: 2 nömrəli verilmə və qaytarılma kitabında.
405. Partlayış-deşmə aparatının quyuda atıb-atmaması məlum deyilsə quyuya birinci kim
yaxınlaşmalıdır?
Cavab: Partlayış işləri rəhbəri.
406. Atılmamış torpedi temteraturu 100 dərəcədən artıq dərinlikdən qaldıran zaman hansı təhlükəsizlik
tələblərinə əməl edilməlidir?
Cavab: Quyu ağzına 50 metr qalmış soyumaq üçün 30 dəqiqə saxlamaq lazımdır.
407. Quyuda atılmamış perforatoru quyu ağzına qaldırdıqdan sonra ilk növbədə nə etmək lazımdır?
Cavab: Elektrik detonatorunu perforatordan ayırıb, qısa qapanma etmək lazımdır.
408. Quyuda atəş və ya partlayışdan etdikdən sonra partladıcı nə etməlidir?
Cavab: Atəş maşını açarla söndürülməli, atəş maşını cərəyan mənbəyindən və kollektordan açılmalı, öz
qutusuna qoyulmalı, qutunu isə daşınma yeşiyinə qoyub ağzını açarla bağlamaq lazımdır.
409. Quyuda perfaratoru atmaq mümkün olmadıqda hansı təhlükəsizlik tələblərinə əməl etmək lazımdır?
Cavab: Atəş maşını açarla söndürülməli, atəş maşını cərəyan mənbəyindən və kollektordan açılmalı,
yeşiyə qoyulub ağzı açarla bağlanılmalı, perforator təhlükəsizlik təlblərinə uyğun sürətlə quyu ağzına
qaldırılmalıdır.
410. Quyuda partlayışın edilib-edilməməsi necə müəyyənləşdirilir?
Cavab: Mayenin daşması və ya udulması, geofiziki kabelin titrəməsi, səsin eşidilməsi, dövrənin əlaqə
sxemini yoxlamaqla.
411. Partlayışdan sonra quyu ağzına birinci kim yaxınlaşmalıdır və neçə dəqiqədən sonra?
Cavab: 5 dəqiqədən sonra parlayış işlərinə rəhbərlik edən şəxs.
412. Quyuda partlayış etmək mümkün olmadıqda quyu ağzına neçə dəqiqədən sonra kim yaxınlaşmalıdır?
Cavab: 15 dəqiqədən sonra partlayış işləri rəhbəri.
413. Quyuda atmayan gövdəsiz perfarator quyu ağzına qaldırıldıqdan sonra ilk növbədə hansı əməliyyat
yerinə yetirilməlidir?
Cavab: İlk növbədə detonator perforatordan ayrılmalı, çıxarılmış elektrik detonatorunun ucları qısa
qapaldılmalı, detonator qabına qoyulmalıdır.
414. Mərmili və kumulyativ perforatorları sinaqdan çıxarmaq üçün istifadə olunan bunkerlərin dərinliyi
müvafiq olaraq ən azı nə qədər olmalıdır?
Cavab: 2 və 1 metr.
415. Hansı təzyiq və temperaturdan sonta quyuya buraxılacaq cihaz və geofiziki kabel mütləq stentdə
yoxlanılmalıdır?
Cavab: Təzyiq 100MPa-dan və temperatur 180
0
-dən artıq olduqda.
416. PM-lar hansı üsullarla məhv edilir?
Cavab: Partlatma, yandırma, suda batırma, suda həll etmə.
417. Quyuda istifadəyə yaramayan partlayıcı maddələri quyuda ləğv etmək olarmı?
Cavab: Olmaz.
418. Elektrodetonatorlar hansı üsulla məhv edilir?
Cavab: Partlatma üsulu ilə.
419. Hansı hallarda detonatorları yandırmaq yolu ilə məhv edilməsinə icazə verilir?
Cavab: Heç bir halda detonatoru yandırmaq yolu ilə məhv etmək olmaz.
420. Mərminin və ya torpedin məhv edildiyi çalaya ən azı neçə dəqiqədən sonra yaxınlaşmaq olar?
26
Cavab: 15 dəqiqən.
421. Bir çalada eyni vaxtda neçə torped məhv etmək olar?
Cavab: 1 ədəd.
422. Partlayıcı materiallar kimin göstərişi ilə məhv edilməlidir?
Cavab: Müəssisə baş mühəndisinin və ya müəssisənin partlayış işləri rəhbərinin yazılı göstərişi ilə.
423. Partlayıcı materialların məhv edilməsi aktı neçə ekzempilyar tərtib edilir?
Cavab: İki.
424. Partlayıcı materialların məhv edilməsi aktı harada saxlanılır?
Cavab: PM anbarında və mühasibatlıq şöbəsində.
425. Yandırma yolu ilə hansı partlayıcı materiallar məhv edilir?
Cavab: Partlatma yolu ilə məhv edilməsi mümkün olmayan partlayıcı maddələr və partladıcı vasitələr.
426. Bir tonqalda ən çoxu neçə kq partlayıcı maddə yandırmaq olar?
Cavab: 10 kq.
427. Bir tonqalda ən çoxu neçə kq detonasiyaedici qaytan yandırmaq olar?
Cavab: 10 kq.
428. Barıtlar necə məhv edilir?
Cavab: Eni 30 sm, hündürlüyü 10 sm-dən çox olmayan və araları 5 m-dən az olmayan cərgələrdə.
429. Barıtları eyni vaxtda ən çoxu neçə cərgə məhv etmək olar?
Cavab: 3 cərgə.
430. Tüstülü barıtı suda həletmə yolu ilə məhv etmək olarmı?
Cavab: Olar, yalnız xüsusi qabda.
431. Partlayıcı materiallar batırma yolu ilə necə məhv edilir?
Cavab: Açıq dənizdə. Bur şərtlə ki, üzən partlayıcı materialları dəniz səthindən yığmaq üçün əvvəlcədən
tədbirlər görülməlidir
432. Partayış pakerini quyuya buraxmazdan əvvəl quyun lüləsi nə ilə qəliblənməlidir(şablon edilməlidir)?
Cavab: Boş paker ilə.
433. Partlayış pakerlərini quyuya buraxmazdan əvvəl quyunu boş pakerlə qəliblənməsində məqsəd nədir?
Cavab: Pakerin içərisinə mayenin keçb-keçməməsini yoxlamaq.
434. Doldurulmuş partlayış pakerinin qapağını bağlamazdan əvvəl hansı təhlükəsizlik tələbinə əməl
edilməlidir?
Cavab: Pakerin yivlərinə barıt tökülmüşsə əvvəlcə pakerin yivini təmizləmək.
435. Partlayış pakerlərinə barıt neçə qram dəqiqliklə doldurulmalıdır?
Cavab: 5 qram.
436. Mədən-geofiziki işlərdə işləyən partladıcının vahid kitabçasına malik olan şəxsin ən azı neçə yaşı
olmalıdır?
Cavab: Ən azı19.
437. Partladıcının vahid kitabçasına malik olan şəxsin biliyi xüsusi komissya tərəfindən ən geci neçə ildən
bir yoxlanılmalıdır?
Cavab: 2 ildən bir.
438. Partladıcının vahid kitabçasına malik olan şəxsin biliyi kimin sədrliyi altında yoxlanılmalıdır?
Cavab: Sənayedə İşlərin Təhlükəsiz Görülməsi və Dağ Mədən Nəzarəti Dövlət Agentliyini müfəttişinin
sədrliyi altında.
439. Partladıcı materiallar daşıyan avtomobillər neçə ədəd odsöndürənlərlə təchiz edilməlidir?
Cavab: 2 ədəd.
440. Doldurulmuş partlayış pakerinin quyuya maksimal buraxılma sürəti neçə metr/saatdır?
Cavab: 3600 metr/saat.
441. Torpedin quyuya maksimal buraxılma sürəti nə qədərdir?
27
Cavab: 1metr/san.
442. Gövdəli perfaratorun quyuya maksimal buraxılma sürəti nə qədərdir?
Cavab: 2 metr/san.
443. Gövdəsiz perfaratorun quyuya maksimal buraxılma sürəti nə qədərdir?
Cavab: 1 metr/san.
444. Perforatorun reperdən perforasiya intervalına qədər maksimal buraxılma sürəti ən çoxu neçə
metr/saat olmalıdır?
Cavab: 500 metr/saat.
445. ПР-43, ПР-54 tipli perforatorların maksimal buraxılma sürətləri nə qədərdir?
Cavab: 4000 metr/saat.
446. Atılmamış ПКС-80 tipli perforatorun quyudan maksimal qaldırılma sürəti nə qədərdir?
Cavab: 1500 metr/saat.
447. Atılmayan gövdəli partlayış-deşmə aparatının quyudan maksimal qaldırılma sürəti nə nədərdir?
Cavab: 3600 metr/saat.
448. Atılmayan torpedin quyudan qaldırılma sürəti nə qədərdir?
Cavab: 1000 metr/saat.
449. Sutkanın qaranlıq vaxtı təhlükəli zonanın közərmə lampaları ilə işıqlanması neçə lk
olmalıdır?
Cavab: 5 lk.
450. Sutkanın qaranlıq vaxtı istiqamətləndirici rolikin bağlanma yerinin közərmə lampaları ilə işıqlanması
neçə lk olmalıdır?
Cavab: 50 lk.
451. Sutkanın qaranlıq vaxtı asma rolikin közərmə lampaları ilə işıqlanması neçə lk olmalıdır?
Cavab: 20 lk.
452. Sutkanın qaranlıq vaxtı cərəyan və birləşdirici kabellərin keçdiyi yerlərin közərmə lampaları ilə
işıqlanması neçə lk olmalıdır?
Cavab: 20 lk.
453. Partlayış-atma işləri zamanı sutkanın qaranlıq vaxtı iş yerlərini təhlükəli zonanın daxilindən
işıqlandırmaq olarmı?
Cavab: Olar. Amma bir şərtlə ki, bu zaman işıqlanma 36V-dan artıq olmamalı, lampalar plafonun
içərisində olmalıdır.
454. Partlayış-atma işləri zamanı sutkanın qaranlıq vaxtı iş yerlərini (təhlükəli zonanı) 220V-projektorla
işıqlandırmaq olarmı? Olarsa necə?
Cavab: 220V-projektorla işıqlandırmaq olar. Amma bir şərtlə ki, bu zaman işıqlandırma təhlükəli
zonanın kənarından aparılsın və işıq şüaları birbaşa işçilərin gözlərinə düşməsin.
455. Partladıcı maşının açarı kimdə olmalıdır?
Cavab: Partladıcının vahid kitabçasına malik karotajçıda.
456. Əgər dəstədə iki partladıcı (karotajçı) olarsa partlayıcı materiallara cavabdehlik kim daşımalıdır?
Cavab: PM anbarından partlayıcı materialları alan partladıcı (karotayçı).
457. Perforasiya işləri zamanı quyuda mayenin səviyyəsi necə olmalıdır?
Cavab: Quyu ağzına qədər maye ilə dolu olmalıdır.
458. Partlayış-atma aparatları yığılmış yerdə hansı təhlükəsizlik nişanı asılmalıdır?
Cavab: “Təhlükəlidir”.
459. Perforatoru quyuya buraxdıqdan sonra ildırım çaxarsa nə etmək lazımdır?
Cavab: Perforatoru lazımı intervala buraxıb (əgər mümkündürsə) atmaq lazımdır.
460. Perforasiya zamanı fontan olduqda siyirtməni uzaqdan bağlamaq üçün nəzərdə tutulmuş idarəetmə
qolunun uzunluğu quyu ağzından ən azı neçə metr məsafədə olmalıdır?
28
Cavab: 6 metr.
461. ПР tipli perforatorla nasos kompressor borularından buraxılmaqla perforasiya etdikdə kabel başlığı
və sonluğu ilə birlikdə perforatorun maksimum uzunluğu ən çoxu nə qədər olmalıdır? Mərmilərin sayı
nə qədər olmalıdır?
Cavab: Maksimal uzunluq 5,5 metr, mərmilərin sayı isə 50 ədəd olmalıdır.
462. ПР tipli perforatorla istismar kəmərində perforasiya etdikdə kabel başlığı və sonluğu ilə birlikdə
perforatorun maksimum uzunluğu ən çoxu nə qədər olmalıdır? Mərmilərin sayı nə qədər olmalıdır?
Cavab: Maksimal uzunluq 30 metr, mərmilərin sayı isə 300 ədəd.
463. Özü hərəkət edən “Azenmaş” tipli aqreqatlardan istifadə etməklə quyuya buraxılan ПКС-80 tipli
perforatorun maksimal uzunluğu (kabel başlığı, yük ilə birlikdə) nə qədər olmalıdır?
Cavab: 8 metr.
464. Özü hərəkət edən “Azenmaş” tipli aqreqatlardan istifadə etməklə quyuya buraxılan ПК-105 tipli
perforatorun maksimal uzunluğu (kabel başlığı, sonluğu ilə birlikdə) nə qədər olmalıdır?
Cavab: 2,5 metr.
465. Özü hərəkət edə “Azenmaş” tipli aqreqatlardan istifadə etməklə quyuya buraxılan ПР-43 və ПР-54
tipli perforatolarrun maksimal uzunluğu (kabel başlığı, sonluğu ilə birlikdə) nə qədər olmalıdır?
Cavab: 5,5 metr.
466. Özü hərəkət edə “Azenmaş” tipli aqreqatlardan istifadə etməklə quyuya buraxılan ПКО-89С, ПКО-
73С tipli perforatoların maksimal uzunluğu (kabel başlığı, sonluğu ilə birlikdə) nə qədər olmalıdır?
Cavab: 6,5 metr.
467. ПКС-80 tipli perforatora elektrik detonatoru perforatorun yuxarı hissəsində bağlamağa icazə
verilirmi? Bu necə edilir?
Cavab: İcazə verilir. Bunun üçün yığılmış perforator quyuya buraxılır, perforator üzərində olan ən
yuxarıdakı mərmi, siyirtmədən bir az aşağı buraxılıb saxlanılır və detanator perforatora bağlanılır.
468. ПР-43, ПР-54 tipli perforatorlar hansı təzyiq və temperatura hesablanıb?
Cavab: 80 MПa təzyiqə və 150 dərəcə temperatura.
469. ПКС-80 tipli perforatorlar hansı təzyiq və temperatura hesablanıb?
Cavab: 80 MПa təzyiqə və 150 dərəcə temperatura.
470. Fontan olduqda siyirtməni uzaqdan bağlamaq üçün nəzərdə tutulmuş qol hansı təhlükəsizlik
tələblərinə cavab verməlidir?
Cavab: İdarəetmə qolunun uzunluğu 6 metrdən çox olmalı, həmin yer qoruyucu lövhə, həmçinin
“açıqdır” və “bağlıdır” göstəriciləri ilə təchiz edilməlidir.
471. Qazlı quyularda partlayış-atma işləri aparmaq olarmı?
Cavab: Yalnız lübrikatorla olar.
472. Partlayış-atma işləri zamanı sifarişçinin nümayəndəsi (geoloq) təhlükəli zonaya kimin müşayiəti ilə
daxil ola bilər. Onun təhlükəli zonaya sərbəst daxil olmaq hüququ varmı?
Cavab: Partlayış İşləri Rəhbərinin müşayiəti ilə daxil ola biər. Yoxdur.
473. Partlayış-atma işləri zamanı sifarişçinin nümayəndəsi (geoloq) hansı hallarda təhlükəli zonaya daxil
ola bilər?
Cavab: Perforasiya intervalınının dərinliyini dəqiqləşdirdikdə, quyu lüləsini qəliblədikdə, geofiziki
kabelə nəzarət nişanlarını bağladıqda, perforator yığılb qurtardıqdan (detanator qoyulana qədər) sonra
onu quyuya buraxmazdan əvvəl, perforatoru intervalda atıb quyudan çıxardıqdan sonra.
474. Partlayış işləri rəhbəri yuxarı nəzarət orqanlarının nümayəndələrini hansı hallarda təhlükəli zonaya
buraxmamalıdır?
Cavab: Vəsiqələrini təqdim etmədikdə, elektrik detonatoru perforatora bağlanıldıqda, quyuda atılmayan
perforatoru quyu ağzına qaldırdıqda.
29
475. Daşınma zamanı avtomobilin banının istənilən nöqtəsində ekvivalent dozanın gücü neçə mZv/saat-
dan çox olmamalıdır?
Cavab: 2 mZv/saat.
476. Hansı hallarda radioaktiv mənbəni (ampulanı) konteynerdən əllə götürüb quyu cihazına qoymaq
olar?
Cavab: Heç bir halda.
477. Hansı hallarda radioaktiv mənbəni (ampulanı) konteynerdən əllə götürüb quyu cihazına qoymaq
olar?
Cavab: Heç bir halda.
478. Radioaktiv mənbə RM anbarından hansı sənəd əsasında alınır?
Cavab: Tələbnamə.
479. Dəstə bazaya qayıtdıqda radioaktiv mənbəni RM anbarına təhfil vermək mümkün olmazsa mənbə
harada saxlanılmalıdır?
Cavab: Mühafizə olunan qaldırıcının banında.
480. Mənbələrin müvəqqəti saxlandığı mühafizə zonasının xaricində ekvivalent dozanın gücü hansı
həddən çox olmamalıdır?
Cavab: 1mkZ/saat.
481. RM-lərin xüsusiyyətlərindən asılı olaraq onlar neçə qrupa bölünür?
Cavab: 3.
482. Nəqliyyat indeksi nə deməkdir?
Cavab: Konteynerdən 1metr məsafədə ekvivalent dozanın gücü.
483. Radiasiya qablaşdırılmasının nəqliyyat indeksinin vahidi hansıdır?
Cavab: mR/saat.
Dostları ilə paylaş: |