1. Chiziqsiz malumotlar tuzilmasi haqida tushuncha va klassifikatsiyasi

xmlns:w="urn:schemas-microsoft-com:office:word"
xmlns="http://www.w3.org/TR/REC-html40">
Mavzu: Chiziqsiz malumotlar
tuzilmasi va misollar.
Reja:
1. Chiziqsiz malumotlar tuzilmasi haqida. tushuncha va klassifikatsiyasi.
2. Chiziqsiz roliqligi qatiy tartiblanmagan bolishi mumkin. Chiziqsiz tuzilmani 3 ta farqli belgisi mavjud:
tuzilmani xar bir elementi boshqa ixtiyorij elementga murojaat qilish mumkin;

• 
  tuzilmani berilgan elementiga mazkur tuzilmaning ixtiyorij sondagi elementi murojaat qilishi mumkin;
  
• 
  murojaatlar ogrinishga ega boyxatlar: chiziqsiz ikki bogp bogponaltirilgan graf(orgraf);yonaltirilgan graf deyish mumkin. Murakkab tuzilishga ega boektlarni qayta ishlovchi dasturiy tizimlarda har xil qism masalalar echilishi mumrin. Bu holda har bir masala echilishida barcha obplamini emas balki uning qandaydir qismini qayta ishlanishini talab qiladi. Har bir qism obplamiga murojatni osonlashtirish uchun, har bir yozuvga qorsatkichli maydon kiritiladi. Natijada, har bir elementi bir vaqtninig olamli rop bogyhat hosil bolangan rorinib turibdiki, ikkita chiziqli bir bogyhat tuzilmasi berilgan. Ularning ikkalasi ham bir xil elementlardan tashkil topgan. Ana shunday hollarda, yap rolsa, elementlarni xotirada takror tashkil etmaslik uchun (bir necha chiziqli rorinishida) ulardan bitta chiziqsiz roliklarni saqlab qolib muammoni hal qilish mumkin. Elementlar orasidagi munosabatlarni belgilash uchun elementlarga bir nechta qorsitkichli maydonlar kiritiladi va har bir oldingi rorsatkichilarini mos elementlarga yoyamiz.
  Chiziqsiz bogyhatlar.
  Kolamli royxatning bironta elementida oyxatlarga taalluqli hisoblanadi. Shu orqali oldingi chiziqli holatdagiga qaraganda ular bilan ishlash xam soddalashadi. Masalan, bironta element qiymati olsa, xar bir chiziqli rozgartirish qilib oq.
  

  Kolamli roziga tegishli qism royxat kabi amalga oshiriladi va bunda muayyan kop bogyxatlarning yana bir afzalligi shuki, elementlarni izlashda vaqtning tejalishidir. Malangan roq (tartiblash indeks bilan bogni elementlarni joylashda shunaqa joyiga joylanadiki, tuzilma tartiblanib chiqishi kerak. Ana shunday tartibli bogyhatlada elementlarga tezkor murojaat qilishni tashkil etish maqsadida (misol uchun quyidagi rasmda) xar bir navbatdagi alifbo xarfidan boshlanadigan elementlarga yoshimcha koyhatga (inglizcha, tishtashlab o degan maruza davomida tolangan rop bogyxatlardan elementni ochirish degani emas. U boshqa qismroyxatga kirmagandagina uni xotiradan ochirishni soddalashtirish uchun odatda kolamli rolgan, barcha elementlarni oyxat mavjud boyxatlardan elementni orsatkichlar qayta ishlanadi xolos. Asosiy qism rochirishda esa barcha rorsatkichlar op bogyxatlarning har bir elementiga mazkur elementga murojatni hisoblovchi hisoblagich maydoni qorsatkich maydoni NULL bochiriladi.

  
  
  
  
  
  Kolamli rolumotlarni tominlab berish hususiyati ham mavjuddir, yap bogyxatlarning bir qismida bajarilgan olum bozini qism toyhat bilan ishlagan kabi ishlaydi va bunda boglum maydonidan foydalanadi. Kolamli roziga hosligi faqatgina undan element op bogyxatlardan oyhatlarga tegishli ekanligini bilishimiz va uni hotiradan olishimiz kerak boyhatlardan hech biriga kirmagandagina uni hotiradan opincha elementni oyhat hamma elementlarni olmagan rochirilganda, hotiradan orsatkichlarni qayta aniqlash kerak boyhatdan orsatkichlar asosiy va barcha shu element kiruvchi asosiy boyhatlarda ham qayta aniqlanishi lozim.