39-dars Mavzu: Vektorni songa ko‘paytirish
Darsning maqsadi: Ta’limiy maqsadi: O‘quvchilarga vektorlarni songa ko‘paytirish haqida tushuncha berish, misollar keltirish, ularning har biriga izoh berish
Rivojlantiruvchi maqsadi: o‘quvchilarni bilim, ko‘nikma, va malakalarini mustaxkamlashdan iborat.
Tarbiyaviy maqsadi; o‘quvchilarni vatanparvarlik ruhida tarbiyalash.
Tayanch kompetensiyalar:kommunikativ kompitensiya:matematikaga oid terminlarni tushunib to‘g‘ri o‘qiy olish, mustaqil ravishda o‘quv masalasini topa olish va ifodalay olish.
Fanga oid kompetensiyalar: o‘quvchilar vektorlarni qo‘shish va ayirish haqida tushunchaga to‘liq ega bo‘lishlari va matematika har bir insonning kundalik hayotda uchraydigan muammolarni hal qilish vositasi ekanligini tushunish.
Dars turi: muammoli
Dars jixozlari: plakat ,tarqatma materiallar , darslik
Darsning borishi :
Tashkiliy qism: salomlashish, davomatni aniqlash, uy vazifalarni tekshirish, darsga tayyorlanish
Mustahkamlash:1) Uchburchak va parallelogramm qoidasiga ko‘ra vektorlar yig‘indisi qanday topiladi? 2.)Berilgan vektorga qarama-qarshi vektor deb nimaga aytiladi? Ikki vektor ayirmasi deb nimaga aytiladi?
Yangi mavzuning bayoni Biror a vektorni olamiz va a + a + a yig‘indini topamiz
Bunday yig‘indini 3 • a deb belgilaymiz va a vektorning 3 songa ko‘paytmasi deb atashimiz tabiiy. 1 – tarif. Nol bo‘lmagan vektorning k songa ko‘paytmasi deb shunday k vektorga aytiladiki, bunda k vektorning moduli songa teng bo‘lib, yo‘nalishi k 0 bo‘lganda vector yo‘nalishi bilan bir xil, k < 0 bo‘lganda esa vektorning yo‘nalishiga qarama – qarshi bo‘ladi. nol vektorning ixtiyoriy songa ko‘paytmasi nol vector deb hisoblanadi.
Istalgan , vektorlar va istalgan k va l sonlar uchun quyidagi tengliklar o;rinli.
1) - guruhlash qonuni
2) - taqsomot qonuni
3) k - ikkinchi taqsimot qonuni
4)
2 – tarif. Bir to‘g‘ri chiziqqa parallel bo‘lgan vektorlar kollenyar vektorlar deyiladi.
Teorema. Vektor o‘zining moduliga tang songa bo‘linsa, shu vektorga kollenyar birlik vektor hosil bo‘ladi. Mustahkamlash:
1) Berilgan vektorning songa ko‘paytmasi deb nimaga aytiladi? Vektorni songa ko‘paytirishning xossalarini ayting. Birlik vektor deganda nima tushuniladi?