1. Mutloq qo‘shimcha o‘sish yoki kamayish- har qaysi keyingi davr darajasidan boshlang‘ich yoki o‘zidan oldingi davr darajasini ayirish yo‘li bilan aniqlanadi.
,...,
2. O‘sish yoki kamayish koeffitsienti yoki sur’ati (Ko‘.k.) - har qaysi keyingi davr darajasi boshlang‘ich yoki o‘zidan oldingi davr darajasiga nisbatan qancha martaba katta yoki kichik ekanligini yoki qancha foiz tashkil etishini ko‘rsatadi.
; ; ;
3. Qo‘shimcha o‘sish (kamayish) sur’ati (Δ) ham ikki usulda aniqlanishi mumkin. Birinchi usulda har bir keyingi davr darajasidan
boshlang‘ich davr darajasi ayirilib, 100 ga ko‘paytiriladi va boshlang‘ich davr darajasiga bo‘linadi.
4. 1% qo‘shimcha o‘sish (kamayish)ning mutloq qiymati – mutloq qo‘shimcha o‘sish qiymati zanjirsimon qo‘shimcha o‘sish sur’atiga bo‘linadi.
4
. Iqtisodiy o‘sish jarayonini ishlab chiqarish funksiyalari
yordamida tadqiq etish
Ishlab chiqarish jarayoni kuzatilayotganda ko‘rish mumkinki mahsulot ishlab chiqarishda xom-ashyo, ish kuchi, texnika vositalari, elektr energiyasi, asosiy fondlar va boshqa resurslar bevosita qatnashadi
11-variant
1 Korrelyatsion-regression tahlilda eng kichik kvadratlar usulining qo‘llanilishi
Funksiyalar parametrlari odatda “eng kichik kvadratlar” usuli bilan aniqlanadi. Eng kichik kvadratlar usulini mazmuni quyidagicha: haqiqiy miqdorlarning tekislangan miqdorlardan farqining kvadratlari yigindisi eng kam bo‘lishi zarur:
(5.7)
Bir omilli chiziqli bog‘lanishni olaylik:
(5.8)
Qiymat eng kam bo‘lishi uchun birinchi darajali hosilalar nolga teng bo‘lishi kerak:
(5.9)
(5.10)
Bu normal tenglamalar tizimi.
Regression modelning parametrlarini baholash bog‘liq o‘zgaruvchi Y ning taqsimlanish ehtimolini topishdir. Modelda Yi normal taqsimlangan va variatsiyasi:
var (Y)=2 ga teng
Eng kichik kvadratlar usulida hisoblash tamoyili Yi larning haqiqiy qiymatlarining o‘rtacha qiymatidan farqining kvadrati summasini topishdan iborat. Demak:
yoki (5.11)
bu yerda, S - farqlar kvadratlari summasi.
va , qiymatlarini topish uchun S ning va bo‘yicha birinchi hosilasini topamiz:
(5.12)
Har bir hosilani nolga tenglashtirib hisoblab topilgan larning qiymatini hisoblaymiz.
(5.13)
yoki bunga ekvivalent ravishda
(5.14)
Bu tenglamalar eng kichik kvadratlar usulida normal tenglamalar deb ataladi. Bunda e eng kichik kvadratlar qoldig‘i:
(5.15)
tenglama larga nisbatan yechiladi.
(5.16)
Bu tenglikni boshqacha ko‘rinishda ham yozish mumkin:
Demak,
(5.17)
larning qiymati topilgandan so‘ng larni birinchi tenglamadan topamiz. Demak,
Dostları ilə paylaş: |
