Mavzu: Gidrotexnikaga oid institut laboratoriyalari bilan tanishish. Pog‘onali sharsharak ishini modelda o‘rganish Ishning maqsadi

1-amaliyot mashg‘ulotlari
Mavzu:Gidrotexnikaga oid institut laboratoriyalari bilan tanishish.


Pog‘onali sharsharak ishini modelda o‘rganish
Ishning maqsadi - pog‘onali sharsharak ishini hamda modelda gidravlik jarayonni tadqiqoti metodikasini o‘rganishdan iborat.
Laboratoriya moslamasi – maxsus oynadan yasalgan novda qurilgan inshoot modelidan iborat (1 -rasm).
Bajarishtartibi. 1. O‘qituvchi tomonidan kichik guruhga (3…5 talaba) model masshtabi beriladi (_l=(20…60).
2. Suv berishdan oldin inshootning hamma o‘lchamlarich izg‘ichda (yoki o‘lchov tasmasida) o‘lchab chiqiladi va1-jadvalga kiritiladi: bu yerda V_m-inshoot kengligi, m; -birinchi pog‘ona balandligi, m; -birinchi pog‘ona suv energiyasini so‘ndirish havzasi chuqurligi, m; -birinchi pog‘ona havzasi uzunligi, m; -ikkinchi pog‘ona balandligi, m; -ikkinchi pog‘ona suv energiyasini so‘ndirish havzasi chuqurligi, m; -ikkinchi pog‘ona havzasi uzunligi, m;
3. Berilgan masshtab asosida inshootning naturadagi o‘lchamlari aniqlanadi va jadvalga kiritiladi.

1.-rasm. Sharshara modeli. 1-bosimli bak; 2-sharshara; 3-suv energiyasiniso‘ndiruvchihavza (quduq).

Sharshara va undagi suv oqimining modeldagi va naturadagi parametrlari
1. - jadval

O‘lchamlar

Model, m

Natura, m

4. Pezometryordamida vodosliv oldidagi noporni o‘lchaymiz va modeldagi suv sarfini aniqlaymiz.

(1,1)
(1,2)
Unda naturadagi suv sarfi
5. Oqimning qolgan parametrlarini o‘lchab olamiz va –jadvalga kiritamiz bular quyidagilar: suvning inshootga kirishdagi chuqurligi , suvning birinchi tushish devori ustidagi chuqurligi , suvning ikkinchi tushish devori ustidagi chuqurligi , suvning pastki befdagi chuqurligi , gidravlik sakrashdagi siqilgan va tutashgan chuqurliklar.
6. Oqimning naturadagi parametrlari modeldagi o‘lchamlarni masshtabga ko‘paytirib aniqlanadi va 11.1-jadvalga kiritiladi.
7. Mustaqil ish doirasida, talaba modeldagi va naturadagi oqim uchun gidravlik sakrashdagi siqilgan oqim chuqurligi va u bilan tutashgan chuqurliklarni formulalar yordamida aniqlab solishtirib ko‘rishi lozim.
(1,3)

8.Quyidagi shartlar.

H₂+d₁ (1,4)
H_p+d₂ (1,5)
Ko‘rib chiqiladi va suv energiyasini so‘ndirish havzasida beflarni tutashish xarakteri to‘g‘risida xulosa qilinadi.
9. Inshootning naturadagi o‘lchamlari asosida oqim parametrlari ko‘rsatilgan plani va bo‘ylama kesimlari chiziladi.
Laboratoriya ishi o‘qituvchi oldida himoyaqilinadi va talabalarning reytingi aniqlanadi.