1. Geodeziya fani va uning vazifalari

70. O‘zbekistonda kartografiya: tarixi, hozirgi holati va istiqbollari.
Kartografiya va geografik kartalar tarixining asosiy bosqichlari. 2.1. Kartografiya tarixi twg’risida dastlabki malumot. Har qanday fan kabi kartografiya fanining h’am wz tarixi mavjud. ... Biz kartografiya fani tarixiga nazar tashlar ekanmiz Wrta Osiёda h’am shu soh’aning bilimdon olimlari kwp bwlgani va ularning kartografiyaga qwshgan h’issalari twg’risida malumot berish kerak deb h’isoblaymiz. Shuni aloh’ida aytib wtish zarurki, Wzbekiston kartografiya tarixini Wrta Osiё kartografiyasi tarixidan va region h’aqidagi umumgeografik tasavvurlar taraqqiёtidan ajratib olish qiyin. ... Hozirgi vaqtda Wzbekiston h’ududi yirik masshtabli topografik, obzor topografik va obzor kartalar bilan twliq taminlangan. Xaritagrafiya (yun. kharto — xarita va grafin) — xaritagrafik asarlarni oʻrganish, yaratish va foydalanish bilan shugʻullanuvchi fan, texnika va ishlab chiqarish sohasi. Hozirgi kunda Xaritagrafiya 3 yoʻnalishda: xaritalar vositasida tabiat va jamiyat hodisalarini hududiy joylashuvi, uygʻunligi va oʻzaro aloqalarini aks ettirish va tadqiq etish haqidagi fan; Xaritagrafiya asarlarini yaratuvchi va foydalanuvchi texnika va texnologiyalar sohasi; Xaritagrafiya mahsulotlarini (xaritalar, globuslar..
71. Geografik xarita va atlaslarning tasnifi, turlari va tiplarini to‘liq sharhlab bering.
Geografik xaritalar — bilim manbayi. Turli mazmundagi va masshtabdagi xaritalardan o‘quvchilarning maqsadli foydalanishi talab qilinadi. Kursning materiklar va okeanlar tabiiy geografiyasiga oid bo‘limlarida har bir mavzuga taalluqli bo‘lgan xaritalar berilgan. ... Geografik xaritalar g‘oyat ko‘p va xilma-xildir. Xaritalar — o‘rganish, hisobga olish, saqlash va boshqa maqsadlar uchun mo‘ljallangan bo‘lishi mumkin. Xaritalar tasvirlangan hududning katta-kichikligiga, masshtabiga, mazmuniga va ko‘zda tutilgan maqsadiga qarab guruhlarga ajratiladi. ... Qadimgi yunon olimi Klavdiy Ptolemeyning geografik xaritalar to‘plamini (eramizning II asri) birinchi geografik atlas deb hisoblash mumkin. Xaritalar to‘plami uchun „Atlas" nomi Merkator tomonidan (1595-yili) taklif etilgan. Turli mazmundagi va masshtabdagi xaritalardan o‘quvchilarning maqsadli foydalanishi talab qilinadi. Kursning materiklar va okeanlar tabiiy geografiyasiga oid bo‘limlarida har bir mavzuga taalluqli bo‘lgan xaritalar berilgan. ... 2.Geografik xaritalarning tasnifi. Geografik xaritalar g‘oyat ko‘p va xilma-xildir. Xaritalar — o‘rganish, hisobga olish, saqlash va boshqa maqsadlar uchun mo‘ljallangan bo‘lishi mumkin. Xaritalar tasvirlangan hududning katta-kichikligiga, masshtabiga, mazmuniga va ko‘zda tutilgan maqsadiga qarab guruhlarga ajratiladi.Òasvirlangan hududning katta-kichikligiga ko‘ra, xaritalar:dunyo va yarimsharlar, materiklar va okeanlar, tabiiy o‘lkalar,mamlakatlar, viloyatlar va boshqa ma’muriy birliklar xaritalariga bo‘linadi.