2.Elektrenyergiyasisanoati Ushbu tarmoq mamlakat yoki iqtisodiy rayon miqyosida sanoatni joylashtirishga muhimta'sirko’rsatadi. Bu ta’sir ikki yo’naIishdasodirbo’Iadi. Birinchi yo’nalish elektr energiyani katta masofaga uzatishdan iborat. Bu esa mamlakatning barcha xududlarida sanoatni rivojlantirishga imkon beradi. Ikkinchı yo'naIish mo’l-ko‘l va arzon elektr energiyani ishlab chiqaradigan xududlarda energiyani ko’p talab qiladigansanoat tarmoqlarini joylashlirishdan iborat. Ayrim xollarda, elektr energiya juda ko’p talab qilinadigan joylarda elektr stantsiyalar boshqa joydan keltiriladigan yoqiIg’iga mo’ljaIIab quriladi. Hozirgi paytda elektr energiyasini uzatish mumkin bo’Igan masofa yildan-yilga uzayib bormoqda. Elektr energiyani uzoq masofaga uzatish mumkin!igı uni yoqiIg’ining boshqa tur!ariga qaraganda afzalroq qilib qo‘ymoqda. Bu esa quyidagilarni ama!ga oshirishga imkon beradi: — yoqiIg’ining maxallliy turlaridan to‘la va har tomonlama foydalanishga: — yirık va qudratlı elektr stantsıyalar qurıshga;
—xo’jaIikning hamma tarmoqlarida elektr energiyadan foydalanishga. Elektr energiyasi issiqlik elektr stantsıyalarda (IES), gidroelektr stantsiyalarda (GES), issiqlik elektr markazlarida (IEM), atom elektr stantsiyalarida (AES) va noan‘anaviy elektr energiyasi olish stansiyalarida ishlab chiqariladi.
3.Tabiiy manbalar lnsonga kerak Energiya manbalari taIabni qondirish va bugungi turmush darajamizga erishish uchun. Bizning shaharlarimiz, sanoat tarmoqlarimiz va boshqalarni ta'minlaydigan energiya manbalari va ularning har biri yangilanadigan yoki tiklanmaydigan sohadan keIadi. Ilgari. odamlar o'z ehtiyojlariniqondirishuchunmuhimtabiiyresursdanfoydalanganlar.Uolavtopgach bu olovning yagona maqsadı uni sovuqdan hımoya qilish va unga ovqat tayyorlash edi. Garchi biz ushbu maqsadlar uchun olovdan foydalanishnı davom ettırsak-da, qolgan manbalar (tabiiy yoki sun'iy) allaqachon elektr energiyasini ishlab chiqargan bo'Iib, ular elektr stantsiyalarida yoki sanoatda ishlatilishi mumkin.
Qaytatiklanadiganenergiyamanbalari.Qayta tiklanadigan energiya toza energiya deb ham ataladi, chunki u atrof- muhitni muhofaza qilish va texnologik rivojlanishda muhim rol o'ynaydi.Ushbu energiya manbalari energiya olish uchun tabiatdan tugaydigan bıtmas-tuganmas manbalardan (masalan, quyosh nurlari, shamol, suv va boshqalar) foydalanadi. Qayta tiklanadigan energiya manbalari orasida quyidagilar mavjud: quyosh energiyasi: Gidroelektr quvvati: Shamol kuchi:Biomassa:Geotermik energiya:Termodinamika. Qayta tiklanmaydigan energiya manbalari:üayta tıklanmaydigan energiya ular uchun tabiiy resurslardan foydalanadi, bu qayta tiklanadigan va tiklanmaydigan energiya o'rtasidagi asosiy farqdir. Ularni ıshlatish va qazib olish jarayonida energiya olinadigan resurslarni o’chirish yoki qayta tiklash uchun vaqt 1aIab qilinishi mumkin, bu ularni eng zaif energiya manbai qiladi. Uning tasnifida biz quyidagilarni topamiz:Neft, ko’mir yoki tabiiy gaz kabi qazilma yoqiIg'iIari kiradi.