1. Kirish asosida bo'lajak texnologiya o'qituvchisining kasbiy faoliyatini takomillashtirish metodikasi Zamonaviy ta'lim texnologiyalari

Cite This Paper in the following Citation Styles
(a): [1] Siddiq Qahhorov, Zilola Rasulova , “Zamonaviy taÿlim texnologiyalari asosida boÿlajak texnologiya oÿqituvchisining kasbiy
faoliyatini takomillashtirish metodologiyasi”, Universal Journal of Educational Research, Vol. . 8, No 12, 7006-bet - 7014, 2020. DOI:
10.13189/ ujer.2020.081268.
Ta’lim texnologiyalari, o‘qitish uslublari, ijodkorlik,
shakllar va eksperimental ishlar. Eksperimental ishlarning
natijalari pedagogikaning tadqiqot usullaridan biri hisoblangan
matematik-statistik usullar yordamida tahlil qilindi.
Kalit so'zlar
,
http://www.hrpub.org
2020-yil 30-iyun kuni olingan; 2020-yil 3-oktabrda qayta ko‘rib chiqilgan; 2020-yil 1-noyabrda qabul qilingan
1BuxDU, Fizika-matematika fakulteti, Fizika kafedrasi, Buxoro, 200100, O‘zbekiston
Universal Journal of Educational Research 8(12): 7006-7014, 2020
DOI: 10.13189/ujer.2020.081268
2BuxDU Pedagogika fakulteti Pedagogika kafedrasi, Buxoro, 200100, O‘zbekiston
Machine Translated by Google

---

Hozirgi kunda “Kadrlar tayyorlash milliy dasturi”ning
talablaridan biri o‘quvchilarni ta’lim jarayoniga yangi
pedagogik texnologiyalar va axborot texnologiyalaridan
foydalangan holda tayyorlashni jadallashtirishdir.
I.Y.Lerner fikriga ko’ra, “Pedagogik texnologiya” o’quvchilar
harakatida o’z aksini topgan ta’lim natijalari orqali ishonchli
tushunilishi va aniqlanishi mumkin bo’lgan maqsadni
belgilaydi.
Bunday muammolarni hal qilish uchun texnologik ta’lim
yo‘nalishi bo‘yicha mavjud o‘quv reja va dasturlari mazmunini
modernizatsiya qilish, o‘quv jarayonida o‘qitishning samarali
shakl va usullaridan foydalanish, talabalarning o‘quv-uslubiy
mahoratini oshirish, ularning kasbiy va malakasini oshirishni
taqozo etadi. pedagogik mahorat ham.
Ushbu innovatsion yondashuvni amalga oshirish o'quv
maqsadlari va usullarini shakllantirishni, o'quv jarayonining
to'g'ri ishlashini ta'minlaydigan elementlar va munosabatlarni
aniqlashni talab qiladi.
Shundan kelib chiqib, bo‘lajak texnologiya o‘qituvchilarining
kasbiy tayyorgarligi darajasini oshirish, ilg‘or pedagogik
texnologiyalar asosida o‘qitishning zamonaviy uslubiy
asoslarini ishlab chiqish zarurati tug‘iladi.
Polsha olimi J.Bryuner “O‘qitish texnologiyasi – o‘qitishning
maqbulligini ta’minlaydigan muayyan yo‘l-yo‘riq tizimi bilan
bog‘liq bo‘lgan bilim sohasi”, deb e’tirof etdi.
Bu esa, o‘z navbatida, yangi pedagogik texnologiyalar
asosida, birinchi navbatda, pedagogik texnologiyaning
mohiyatini asoslab berish, texnologik yondashuvning
xususiyatlarini, asosiy belgilarini (tuzilmalari va funksiyalarini),
ularga ta’sir etuvchi omillarni aniqlab beradigan bo‘lajak
texnologiya o‘qituvchisini tayyorlashni nazarda tutadi. 2].
Rus olimi Talizina mohiyatni "qo'yilgan o'quv maqsadiga
erishishning oqilona usullarini aniqlash" deb tushuntirdi [4].
“Ta’lim texnologiyasi”, “Dasturlashtirilgan ta’lim texnologiyasi”
ta’lim va maqsadga yo’naltirilgan o’quv jarayonini ifodalay
boshladi. O'tgan asrning 80-yillarida pedagogik texnologiya
kompyuter va axborot texnologiyalari bilan sinonim sifatida
qo'llanila boshlandi.
Birinchidan, “texnologiya” tushunchasiga aniqlik kiritamiz. Bu soÿz fanga
1872-yilda kirdi.Grekchadan olingan “technos” sanÿat, mahorat, hunar
degan maÿnoni anglatadi; "logos" fan degan ma'noni anglatadi.
Tadqiqot muammosi tahlili shuni ko‘rsatadiki, bo‘lajak
mehnat va kasb-hunar ta’limi o‘qituvchisini o‘quv-metodik
ta’minlashning pedagogik asoslari O‘zbekiston Respublikasi
pedagog olimlari A.R.Xo‘jaboyev tomonidan kasb-hunar
ta’limi o‘qituvchilari tayyorlashni takomillashtirish muammolari
bo‘yicha ishlab chiqilgan. .
Keyingi o‘n yilliklarda pedagog olimlar va o‘qituvchilarning
e’tiborini tortayotgan masalalardan biri “Pedagogik
texnologiya”dir.
Xorijiy tadqiqotchilar N.V.Kuzmina, Yu.K.Babanskiy,
V.P.Bespalko va boshqalar tomonidan pedagogik texnologiya
tushunchasi va mohiyati, texnik tafakkurni o‘rgatish va
rivojlantirishning samarali vositalari, mustaqil izlanishlar,
shuningdek ularni amaliyotga joriy etish bo‘yicha muntazam
bilim va ko‘nikmalar bo‘yicha tadqiqotlar olib borildi. .
Pedagogikaga bag‘ishlangan adabiyotlarda keyingi o‘n
yilliklarda “Pedagogik texnologiya”, “Progressiv pedagogik
texnologiya”, “Yangi axborot texnologiyasi”, “Zamonaviy
pedagogik texnologiyalar” kabi yangi tushunchalar
qo‘llanilmoqda. Biroq, ular batafsil tavsiflanmagan. “Pedagogik
texnologiya” tushunchasi 20-asrda (1940-1950) paydo boÿlib,
“Oÿquv texnologiyasi” sifatida qoÿllanilib, oÿquv jarayonida
audiovizual texnikadan foydalanishni anglatardi. Bu atama
birinchi marta Qo'shma Shtatlarda ishlatilgan. Keyinchalik,
o'rniga
Avvalo, nima uchun bugungi kunda pedagogik
texnologiyaga qiziqish tobora ortib bormoqda, degan savol
tug'iladi. Aytish mumkinki, rivojlanayotgan mamlakatlarda
pedagogik texnologiya, odatda, birinchi navbatda, ta’lim
siyosatining asosiy vazifasi sifatida qaralgan. Bu yondashuv
YuNESKO tomonidan ham ma'qullandi va 1972 yilda ta'limni
rivojlantirish bo'yicha xalqaro komissiya tuzildi. Komissiya
tomonidan zamonaviy texnologiyalar ta’limni modernizatsiya
qilishda harakatlantiruvchi kuch ekanligi baholandi.
Rus olimi V.P.Bespalko birinchilardan bo`lib pedagogik
texnologiyani o`quv jarayoniga joriy etish zarurligini ilmiy
asoslab berdi.
pedagog kadrlar tayyorlash tizimining sifatini oshirish, ularni
sohaga oid zamonaviy kasbiy bilim, ko‘nikma va malakalar
bilan qurollantirish, fan-texnika yangiliklaridan mustaqil
foydalanish va istiqbolli vazifalarni hal etishda o‘qituvchilarning
kasbiy kompetensiyasini rivojlantirish.
Bespalko fikricha, “Pedagogik texnologiya – o’qituvchining
mahoratidan qat’i nazar, pedagogik muvaffaqiyatni kafolatlay
oladigan o’quvchi shaxsini shakllantirish jarayonining
loyihasidir” [3].
Ta'lim bosqichlarining o'zaro bog'liqligini, uzluksizligini
ta'minlash, ko'nikmalarni shakllantirish eng muhim
vazifalardan biridir; oliy ta’lim muassasalarida o‘quv jarayonini
tashkil etishda ilg‘or ta’lim texnologiyalarini joriy etish, o‘quv-
uslubiy majmualar sifatini ta’minlash, bo‘lajak professor-
o‘qituvchilarning pedagogik texnologiyalarni amaliyotga
tatbiq etishda kompyuterda ishlash ko‘nikmalarini doimiy
ravishda oshirish va internet tarmog‘idan foydalanish; oliy
ta’limni axborot resurslari va zamonaviy o‘quv adabiyotlari
bilan yanada rivojlantirish; Bu yo‘nalishlarda ilg‘or xalqaro
tajribani o‘rganish oliy ta’lim muassasalari, xususan,
pedagogik kadrlar tuzilmasi faoliyatini belgilaydi [1].
Rus olimi V.M.Monaxov pedagogik texnologiyani oldindan
rejalashtirilgan natijalarga olib keladigan va bajarilishi kerak
bo'lgan tartibli harakatlar tizimi sifatida ta'rifiga e'tibor qaratdi.
"U qiladi", dedi u.