1-ma’ruza mavzu: fanga kirish. Qishloq xo‘jaligi mahsulotlarini kichik korxonalarda qayta ishlashning ahamiyati va ahvoli reja

Tuzlangan bodring. Tuzlash uchun yangi uzilgan, ran­gi tukyashil, konsistensiyasi zich, mayda yoki urtacha kattalikdagi urugi kam bodringlar tanlanadi. Ular­ning tarkibida k,and mikdori 2% dan kam bulmasligi mak,sadga muvofikdir. Ezilgan, uta pishib ketgan, chi-rigan kismlari bor bodringlar tuzlash uchun yaroksiz xisoblanadi.
Tuzlashga muljallangan bodringlar sifatiga va ulchamlariga karab kornishon (9 sm gacha), mayda (9— 11 sm), urtacha (11—12 sm) va yirik (12—14 sm) gu-ruxdariga ajratiladi. Uzunligi 14 sm dan ortik, sarraygan, suligan, burishib kolgan bodringlar tuzlash uchun yaroksiz xisoblanadi. Saralangan bodringlar yuvi-ladi va bochkalarga joylab, ziravorlar (ukrop, sa-rimsok, murch, achchik, kdlampir va xokazo) solinadi. Кeyin esa bochkaning krpkrgi yopilib, maxsus teshik-dan 4—7 foizli namokob kuyiladi va achish jarayoni borish uchun kuyiladi. Achish jarayoni sun’iy sovitil-maydigan xonalarda 30 kun, sovutiladigan xonalarda esa 60 kun davom etadi. Ularni saklash uchun kulay temperatura - 1 dan Q 1S gacha xisoblanadi.
Tuzlangan bodringlar 7180—85 nomerli (GOST 7180—85) Davlat standarta talabi buiicha 1- va 2-tovar navlariga bulinadi.
Birinchi nav bodringlar butun, shu xujalik botanik navga moe, ezilmagan, burishmagan, mexanik ja-roxatlanmagan, konsistensiyasi kdttik,, eti zich, ran­gi — yashilrokgjigar, ta’mi shurrok nordon, xidi, tuzlangan bodringga xos, xushbuy, ziravorlar xidi anik, sezilib turadigan, begona ta’m va xidlarsiz, uzunligi 11 sm gacha bulishi kerak Birinchi navli tuzlangan bodringlarning namokobida tuz mikdori 2,5—3,5%, nordonligi esa (sut kislotasi buiicha) 0,6—1,2% buli­shi talab etiladi.
Ikkinchi navli bodringlarda esa shaklining xar xil, konsistensiyasi yaxshi karsillamaydigan, bodring­larning uchki kismi sargayganrok, ortikcha shurtang-nordonrok,, bodringlarning uzunligi esa 14 sm gacha bulishiga yul kuyiladi. Standart talabi buiicha ik-kinchi navli bodringlarning namokobida tuz mikdori 3,0—4,0%, nordonligi esa 0,6—1,4% bulishi kerak
Tuzlangan pomidorlar. Tuzlash uchun yangi uzilgan, sorlom, butun, mexanik jaroxatlanmagan, sillik yuza-li, sifatli pomvdorlar ishlatiladi. Pishib etilgan-lik darajasiga karab pomvdorlar kuk, kunrir, pushti, kizil ranglilarga saralanib, ular aloxida-aloxi-da tuzlanadi. Ezilgan, uta pishib ketgan, muzlagan, jarox,atlangan, mororlagan pomvdorlar tuzlashga yarok-siz xisoblanadi. Pomvdorlar xam bodring singari tuz­lanadi.
Tuzlangan pomvdorlar sifat kursatkichlar buiicha 1- va 2- tovar navlariga bulinadi. Tuzlangan kuk po­mvdorlar esa fakat 2- nav kshshb chiqariladi Birinchi nav pomvdorlar pishganlik darajasi va kattaligi buyicha bir xil, shakli kingir emas, butun, burishmagan va ezilmagan bulishi kerak Rangi tegishli pishganlik darajasvdagi yangi uzilgan po­midor rangiga moe bulishi kerak Xidi va ta’mi tuz-langan pomidor maxsulotlariga xos, nordon-shurrok, ziravorlarning ta’mi va xidi yakdol sezilib turishi kerak Namokobdagi tuz mikdori 2,0—3,5% (kdzil pomidorlar uchun), nordonlik 0,8—1,2%ni tashkil eti-shi 7181—85 nomerli Davlat standarta talabi buyicha belgilangan.
Ikkinchi navli maxsulotda esa pomidorlar sal-gana burishgan, ozrokdina yorilgan joylari buli­shi, sal ezilgan, lekin asl shaklini saklab kalgan xrlatda bulishiga yul kuiiladi. Ularning namakobida shurtang-nordonlik darajasi balandrok va kuy-kasi xam kuprok bulishi mumkin. Standart talabi buyicha ikkinchi navli maxsulotlarda tuz mikdori 2,0—4,0%, nordonligi esa 0,8—1,5% bulishi belgi-lab kuyilgan.