1-Ma’ruza. Uchburchakda metrik munosabatlar Aylana, doyra va ularda metrik munosabatlar



Yüklə 11,44 Kb.
səhifə1/4
tarix14.12.2023
ölçüsü11,44 Kb.
#176801
  1   2   3   4
1-Ma’ruza. Uchburchakda metrik munosabatlar Aylana, doyra va ula-fayllar.org

    Bu səhifədəki naviqasiya:
  • Aylana

1-Ma’ruza. Uchburchakda metrik munosabatlar Aylana, doyra va ularda metrik munosabatlar

1-Ma’ruza. Uchburchakda metrik munosabatlar Aylana, doyra va ularda metrik munosabatlar.
Reja:



  1. Aylana va doirani ta`rifi


  2. Vatarning ta`rifi va xossalari


  3. Aylanaga o`tkazilgan o`rinmani ta`rifi va xossalari:


  4. Kesuvchi va urinma haqidagi teorema:


  5. Uzunliklar va yuzalarni hisoblash


  6. Aylanaga o`tkazilgan burchaklar


  7. Aylanalarni o`rinishi va kesishish xossalari:

Aylana va doira hamda ularni qismlarining asosiy ta`rifi va xossalarini esda tutish lozim.

1. Aylana va doirani ta`rifi:
Aylana deb, aylana markazi deb ataluvchi nuqtadan bir xil masofadagi nuqtalar to`plamiga aytiladi.


Doira deb, doira markazi deb ataluvchi nuqtadan berilgan masofagacha bo`lgan barcha nuqtalar to`plamiga aytiladi. Doira aylana va uning ichki nuqtalaridan tashkil topgan.
2. Vatarning ta`rifi va xossalari:
Vatar deb aylananing ikki nuqtasini tutashtiruvchi kesmaga aytiladi.
Vatarning asosiy xossalari:
a) diametr vatarni teng ikki bo`lib, unga perpendikulyardir.
b) teng vatarlar aylana markazidan teng uzoqlikda joylashadi
va aksincha aylana markazidan teng uzoqlikdagi vatarlar o`zaro teng.
v) agar ikki vatar M nuqtada kesishsa
quyidagi munosabat o`rinli:


AM  MB = CM  MD
3.Aylanaga o`tkazilgan o`rinmani ta`rifi va xossalari:

Aylanaga o`tkazlgan o`rinma deb, aylana bilan bitta umumiy nuqtaga ega bo`lgan to`g`ri chiziqqa aytiladi.


Aylanaga o`tkazilgan o`rinmaning asosiy xossalari:
a) urinma aylanaga urinish nuqtasidan o`tuvchi radius bilan o`zaro perpendikulyar; agar to`g`ri chiziq radiusini oxiridan o`tib unga perpendikulyar bo`lsa, aylanaga o`rinadi.
b) agar o`rinma vatarga parallel bo`lsa, u holda u vatarga tiralgan yoyni teng ikkiga bo`ladi.

s ) Aylanaga o`tkazilgan ikki o`rinma aylana tashqarisida

kesishadi. Bunda ular hosil qilgan kesmalar teng, kesishish nuqtasi
va aylana markazidan o`tuvchi to`g`ri chiziq o`rinmalar bilan teng burchaklar hosil qiladi:
AB = AC, < OAB = <OAC.
4. Kesuvchi va urinma haqidagi teorema:


Yüklə 11,44 Kb.

Dostları ilə paylaş:
  1   2   3   4




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin