1-mavzu. Fanga kirish. Qadimiy dinlarning iqtisodiy jihatlari. Qadimgi dunyo iqtisodiy g’oyalari

1-mavzu. Fanga kirish. Qadimiy dinlarning iqtisodiy jihatlari. Qadimgi dunyo 

iqtisodiy g’oyalari 

Reja 

1. Iqtisodiy fikr, goya, qarash, ta’limotlarning paydo bulishi va rivojlanishining 

tarixiy jarayoni. 

2. Qadimgi fikr: ishlab chiqarish qoidalariga Eskicha qarashlar va Yangicha 

qarashlar. 

3. Yunon mutafakkirlari: Gomer, Gesiod, Ksenofon, Sokrat, Aflotunning iqtisodiy 

tahlimotlari. 

4. Aristotelning iqtisodiy asarlari 

1. Iqtisodiy fikr, goya, qarash, ta’limotlarning ‘aydo bulishi va rivojlanishining 

tarixiy jarayoni 

Insoniyat uzining kup yillik tarixi davomida katta Iqtisodiy va ijtimoiy tarakkiyot 

yulini bosib utgan. Xar bir davrda u yoki bu mamlakatda ayrim shaxslar (olim yoki 

xokimlar) tomonidan shunday Iqtisodiy axamiyatga molik fikr, goya, nazariya, 

kontseptsiyalar ilgari surilgan va amalga oshirilganki, bir xolda shular davlat va 

xalklar ravnak topgan, ba’zida tushkunlikka uchragan. Ana shu Iqtisodiy goyalarni 

xar tomonlama chukur urganish, taxlil etish, ular umumbashariy axamiyatlarini 

ajratib olib, xozirgi davrga, ya’ni xayotga tatbik etish nixoyatda xam amaliy, xam 

nazariy foydalidir, chunki ularda kup yillik tajriba mujassamlashgan buladi. 

Iqtisodiyot tarixi (xalk xujaligi tarixi) va Iqtisodiy ta’limotlar tarixi Iqtisodiyot 

fanining faktologiya va metodologiya asoslarini ta’minlovchi va yaratuvchi asos 

sifatida axamiyatlidir. SHu sababli bu fanlar Iqtisodiyot fanining ajralmas va 

tarkibiy kismidir. Ayniksa, xozirgi davrda Iqtisodiyot xar bir inson xayotiga 

jushkinlik bilan kirib bormokda va odamlar Iqtisodiyot tugrisida imkoni boricha 

kuprok bilishga intilmokdalar. Xush, ummon kabi keng Iqtisodiyot fanini urganishni 

nimadan boshlamok kerak, degan savol tugilishi tabiiy. Bizningcha, bu ishni, 

shifokor davolanuvchini tuzatishni uning kasallik tarixidan boshlagani kabi, 

tarixdan boshlash zarur. Albatta, bugungi va ertangi kun muammolarini tula xal 

etishda utgan asr Iqtisodchilaridan barcha savollarga tayyor javob topish kiyinligi 

anik, ammo utgan donishmandlarning fikr-muloxazalari xozirgi va kelajak tugrisida 

tugri xulosa chikarish uchun yaxshi imkoniyat beradi. Anikrogi velosipedni kayta