3. Jamiyatning rivojlanishida axborotlashtirishning roli Insonlar, jamoalar va tashkilotlarning faoliyati hozirgi kunda borgan sari
mavjud axborotlardan samarali foydalanishi bilan bog‘liq bo‘lmoqda. Bunga
erishish uchun avvalom bor axborotlarni yig‘ish, qayta ishlash va taqdim etish
borasida katta hajmdagi ishlarni amalga oshirishga to‘g‘ri keladi. Turli sohalarda
optimal qarorlar qabul qilish uchun katta hajmdagi axborotlarni qayta ishlash talab
qilinadi, bu esa maxsus texnik vositalarni jalb qilmasdan hal qilib bo‘lmaydi.
Axborot hajmining ortib ketishi XX-asrning o‘rtalariga to‘g‘ri keladi.
Insonga axborotlar oqimi oqib kela boshlab, unga axborotlardan to‘liq holda
foydalanish imkoniyalarini chegaralab qo‘ydi. Har kuni kelayotgan axborotlar
oqimida oriyentir olish qiyinlashib bordi. Vujudga kelayotgan katta hajmdagi axborotlarni quyidagicha izohlash mumkin:
ilmiy tadqiqot va tajriba-konstruktorlik ishlari natijalarini aks etgan
hujjat, hisobot, dissertatsiya, doklad va boshqalarning sonini keskin ortib borishi;
inson faoliyatining turli sohalari bo‘yicha davriy nashrlar sonining
doimiy ravishda ortib borishi;
kommunikatsiyalar tizimiga o‘tkazib bo‘lmaydigan magnit lentalarida
ham axborotlarning ko‘payganligi.
Yuqoridagi keltirilgan omillar asosida a x b o r o t p o r t l a sh i vujudga
kelib, u quyidagilarda namoyon bo‘lmoqda:
axborotlarni qabul qilish va qayta ishlash bo‘yicha insonning
chegaralangan imkoniyatlari bilan saqlanayotgan katta hajmdagi axborotlar
o‘rtasida qarama-qarshilik vujudga keladi. Oldinlari bilimlar hajmi asta-sekinlik
bilan o‘zgargan bo‘lsa, 1900 yilga kelib har 50-yilda, 1950 yilda esa har 10-yilda,
1970-yilga kelib har 5-yilda va 1990 yildan boshlab har yili ikki barobarga ortib
bormoqda;