1-mavzu Kirish. Milliy til va adabiy til. Adabiy tilning ogzaki va yozma shakllari


Berilgan so’zlardagi nuqtalar o’rniga “i” yoki “



Yüklə 435,79 Kb.
səhifə40/96
tarix14.10.2023
ölçüsü435,79 Kb.
#155314
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   96
1. O‘zbek adabiy tili va uning tarixiy bosqichlari. O‘zbek adabi-fayllar.org

4. Berilgan so’zlardagi nuqtalar o’rniga “i” yoki “u” unlilarining mosini qo’yib ko’chiring.
a) 1. Bir oqshom, kut…lmagan vaqtda, ko’chamizda tuyalarning baqirishi, havoni yangratgan qandayd…r notanish ovozlar eshitildi. 2. Ko’r…b tur…bmiz, birimiz ikki bo’layotgani yo’q. Yer bo’lgani bilan xudo barakani ko’tarsa qiyin, hali ham o’sha “bult…rgi Eshmatmiz”. 3. Naima to’g’risidan tashvish yo’q; husn, odob,,yum…sh, hammasidan ko’ng…l to’q. 4. Xo’sh, kulollikning itlari nimani qizg’anadi? Men qur…q, bo’sh xumni , oshsiz sopol tovoqni yoki suv tegmagan quv…rni yeb qo’yamanmi?
b) Arg’…mchoq, atirsov…n, ajabtov…r, bahuz…r, bemavr…d, bo’l…m, bo’y…n, juld…r, zul…k, kuch…k, ko’m…sh, kum…sh, mur…d, muxb…r, muh…m, mud…r, muh…t, nuf…z, nuq…l, put…r, puch…q, suz…k, suk…t, sunb…la, sup…rgi, surg…n, sur…shtirmoq, sur…nkali, so’rg’…ch, suqs…r, sug’…rta, tug…n, tuzl…q, tuz…m, tuz…sh, tuyn…k, tumsh…q, tun…ka, turk…m, turm…sh, turg’…n, tut…n, tut…q, tux…m, tush…ncha, xur…j, chumch…q, chuch…k, ho’k…z.
5. Nuqtalar o’rniga “a” yoki “o” harflaridan mosini qo’yib ko’chiring va so’zlarning to’g’ri yozilishini bilib oling.
Agr…texnika, adv…kat, ajabt…vur, and…va, ant…logiya, aer…drom, aer…port, t…mosh…, bak…vul, bar…var, b…horikor, bed…vo, bekinm…choq, be…dab, be…dob, bep…yon, bef…ros…t, bex…votir, bi…logiya, b…shoq, g…vda, g…vjum, g…vhar, g…rmon, d…vomat, d…vron, dipl…mat, d…von, d…mino, do’l…na, j…vlon, j…vob, j…von, j…mol, jang…v…r, j…hon, z…vq, z…mon…viy, zir…v…r, zo’r…von, ijob…t, k…vsar, k…lleksiya, k…mbinat, k…nfet, k…ridor, k…nspekt, lab…rant, m…n…log, m…rf…logiya, r…vn…q, p…rtret, f…netika.
1. Nuqtalar o’rniga kerakli harflarni qo’yib ko’chirib yozing.
Mas…id, i…tido, g’i…jak, sara…jom, k…itansiya, ta…suf, istibdo…, muto…a, me…yor, ta…jub, min…s, krep…eshin, simpoz…um, vol…ybol, sup…rgi, maj…ua, a…ditoriya, suver…nitet…
Qo’shib yozish va ajratib yozish.
Qo’shib yozish
1. Xona, noma, poya, bop, ham, baxsh, kam, umuman, rang, mijoz, sifat, talab kabi so’zlar yordamida yasalgan qo’shma so’zlar qo’shib yoziladi: oshxona, tabriknoma, bedapoya, hamabop, xushbichim, hamshahar, qo’ymijoz, maymunsifat, kamhosil, umumdavlat, bug’doyrang va h.k.
2. –r, –ar , –mas qo’shimchasi bilan yasalgan qo’shma so’zlar qo’shib yoziladi: o’rinosar, buzoqboqar, ertapishar, ishyoqmas kabi.
3. Narsani boshqa bir narsaga qiyoslash orqali hosil qilingan qo’shma otlar va sifatlar qo’shib yoziladi: toshbaqa, oybolta, qo’yko’z, sherdil, otquloq singari.
4. Narsaning rangi, mazasi, nima uchun mo’ljallanganligi kabi ma’nolarni bildiruvchi qo’shma so’zlar qo’shib yoziladi: ko’ksulton, oqbosh, achchiqtosh, ko’zoynak, suvilon kabi.
5. Ikkinchi qismi turdosh ot yoki obod so’zi bilan yasalgan joy nomlari qo’shib yoziladi: Oqtepa, Uchqo’rg’on, Davlatobod, Xo’jaobod kabi, lekin MarkaziyOsiyo, Ko’hnaUrganch, G’arbiyYevropa kabi joy nomlari ajratib yoziladi.
6. Ruscha, baynalmilal yoki tarjima qilingan qo’shma sozlar qo’shib yoziladi: telestudiya, fotoapparat, radioto’lqin, etektrarra kabi.
7. Qisqartma so’zlar har doim qo’shib yoziladi: O’zMU, ToshDPU.

Yüklə 435,79 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   96




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin