1-мавзу: Кириш. Тупроқ экологиясининг асосий тушунчалари. Тупроқ экологияси, асосий деградация муаммолари ва уларнинг ечимлари тўғрисида умумий тушунчалар

Sug‘oriladigan maydonlar uchun tuproq-ekologik 
indeksini hisoblash 
Q 
Ma’lumki hamma tuproqlar uchun 12,5 ko‘paytiruvchi qabul 
qilingan. Afsuski deyarli hamma ko‘rsatkichlar maxsus 
ishlangan jadvallardan olinadi, shu bois tuproq-ekologik 
indeksini hisoblash qator qiyinchiliklarga olib keladi. 
Shunga qoramasdan bitta misol keltirishni ma’qul ko‘rdik. 
Misol uchun sug‘oriladigan tuproqning tuproq ekologik 
indeksi L.L.Shishov, D.I. Durmanov va boshqalarning 
ishlariga ko‘ra quyidagicha hisoblanadi. Demak 12,5 doimiy 
ko‘rsatkich. 

---

Sug‘oriladigan maydonlar uchun tuproq-ekologik 
indeksini hisoblash 
Q 
2-V - maxsus jadvalga ko‘ra 0,70.
n - esa 1,0. 
Kuchsiz yuvilganligiga ko‘ra koeffitsiyent - 0,86. 
Kuchsiz sho‘rtoblik uchun koeffitsiyent - 0,90. 
Tuproq qalinligi uchun regional koeffitsiyent - 1,05. 
Tuproqni yakuniy ko‘rsatkichi: 
12,5 
.
0,70 
.
1,0 
.
0,86 
.
0,90 
.
1,05 = 7,11 
Agrokimyoviy yakuniy ko‘rsatkich - 1,04. 
Sug‘orish ta’siridagi o‘zgarish koeffitsiyenti og‘ir mexanik tarkibli tuproqlar 
uchun - 0,93. 
Yakuniy iqlimiy ko‘rsatkich, ya’ni 10° dan yuqori haroratlar yig‘indisi 3050°. 
Namlanish koeffitsiyenti uchun to‘g‘rilagich koeffitsiyenti 1,10 bo‘lganda: 

---

Sug‘oriladigan maydonlar uchun tuproq-ekologik 
indeksini hisoblash 
Q 
Ko‘rinib turibdiki, bu usulni qo‘llash, ayniqsa undan foydalanish qator 
qiyinchiliklarga olib keladi. Shu bois bu usul hozircha o‘z o‘rnini ishlab 
chiqarishda topgani yo‘q bo‘lib, takomillashtirishga muhtoj.

---

Keyingi darsda uchrashguncha….. 
Ilmdan boshqa najot yo'q va bo'lmagay 
 Imom Buxoriy 
ЭЪТИБОРИНГИЗ 
УЧУН РАХМАТ!