1-mavzu. Matritsalar va ular ustida amallar. (2 soat)

m × n o’lchovli A matrisa berilgan bo’lsin.

Har bir element uchun indeksdagi i element joylashgan satr nomerini va j indeks element joylashgan ustun nomerini anglatadi.
Masalan:
element 1 satr, 1 ustunda joylashgan
element 1 satr, 2 ustunda joylashgan
element 1 satr, n ustunda joylashgan
element m satr, n ustunda joylashgan anglatadi.
Agar m×n o’lchovli A matrisani n×r o’lchovli B matrisaga ko’paytirganda m × r o’lchovli AB matrisa hosil bo’ladi. Shuning uchun

deb yoza olamiz, bu yerda

Misol.
, bo’lsa , C = AB =?
Yechish.
C matrisa elementlarini matrisalar ko’paytirish qoidasiga ko’ra aniqlaymiz:
4 × 10 + 2 × 6 + 12 × 4 = 40 + 12 + 48 = 100
4 × 0.5 + 2 × 3 + 12 × 4 = 2 + 6 + 48 = 56
4 × 1 + 2 × 8 + 12 × 2 = 4 + 16 + 24 = 44
4 × 7 + 2 × 2.5 + 12 × 0 = 28 + 5 + 0 = 33
6 × 10 + 0 × 6 + 20 × 4 = 60 + 0 + 80 = 140
6 × 0.5 + 0 × 3 + 20 × 4 = 3 + 0 + 80 = 83
6 × 1 + 0 × 8 + 20 × 2 = 6 + 0 + 40 = 46
6 × 7 + 0 × 2.5 + 20 × 0 = 42 + 0 + 0 = 42
Endi o’zingiz mustaqil oxirgi satr elementlarini hoisoblang. Unda siz

natijaga ega bo’lshingiz kerak.
Shuning uchun matrisalar ko’paytmasi

bo’ladi.
O’lcho’vi katta bo’lmagan matrisalar uchun matrisalar ko’paytmasini hisoblash mumkin, lekin o’lchovi katta matrisalar ko’paytmasi murakkab bo’ladi va ko’p vaqtni oladi. Iqtisodiyot tadbiqlarida matrisalar ko’paymasidan foydalanish unch muhim hisoblanmaydi. Agar matrisalar ko’paytmasidan foydalanish zarurati tug’ilsa, Excel dasturidan foydalanish mumkin.