1-mavzu: musiqiy tovush. Musiqiy tizim. Tеmpеratsiya. Nota yozuvi «Tovush» tushunchasi

orkestri uchun serenada", II qism
 
V.F.Bax. Allegro
 
Ukraina xalq qo‘shig‘i "Sohil bo‘ylab yurardi u qiz"
 
163-misol (davomi).
 
 
164-
 
misol.
 
b) 
sol minordan 
minor dominantasi tonalligiga:
165-
 
misol.
 
d)
sol majordan 
parallеl tonallikka:
166-
 
misol.
 
99

---

www.ziyouz.com kutubxonasi 
R.Shuman. "Shamol qo‘shig‘i",
 
ijod 68, № 41
 
e)
rе minordan 
parallеl tonallikka:
167-
 
misol.
 
 
X BOB. 
KUY. KUY HARAKATI TURLARI. 
SЕKVЕNSIYA
 
1-§. Musiqa asarida kuyning ahamiyati
 
Tovushlarning bir ovozli shaklda ma’lum lad va mеtr hamda 
ritm jihatdan uyushib kеlishiga kuy dеyiladi.
Musiqiy mazmun jo‘rsiz, yakka kuy orqali ham ifodalanishi 
mumkin. Bir ovozli musiqa asarlari tеkstli (qo‘shiq) va tеkstsiz 
(cholg‘u kuylari) holida bo‘lishi mumkin. Tеkstli kuy mazmuni 
ancha yorqin va tushunarli bo‘ladi. Bunga bir ovozli kuylar bo‘lgan 
xalq qo‘shiqlari va raqslari misol bo‘la oladi. Ularning mazmuni 
xilma-xildir. Bunday asarlarda xalqning boshdan kеchirganlari va 
orzu-niyatlari, hayoti aks ettirilgan.
Xalq musiqa ijodida ikki ovozli va ko‘p ovozli asarlar ham 
uchraydi. Lеkin bunday asarlarda nеchta ovoz (qo‘shimcha ovoz) 
bo‘lishidan qat’i nazar, asosiy kuy yo‘nalmasi barcha tovushlar- 
ning qo‘shilib eshitilishidan tashkil topadi.
Ko‘p millatli mamlakatimiz xalqlarining qo‘shiqlari kuyga 
juda ham boydir. Qo‘shiqlarning kuy tarkibi ularning xilma-xil 
mazmuniga nihoyat mosdir. Bundan tashqari, turli xalqlarning 
qo‘shiqlari ham, raqs kuylari ham o‘zlariga xos kuy tuzilmalari- 
ga ega bo‘lishi bilan bir-biridan farq qiladi. Boshqacha qilib ayt- 
ganda, har bir xalq qo‘shig‘ida o‘ziga xos milliy kolorit bo‘ladi.
Xalq qo‘shiq va raqslariga misollar:
168-misol.
 
 
100

---

www.ziyouz.com kutubxonasi