1-mavzu: O’zbekiston yagona vatan

TIL-DO’STLIKKALITI
To’g’rigapir, to’g’riyur,
To’g’rieshit, to’g’ritur,
Tilingnishakarqil, tiliningnetar
Shirintiling, to’ppa-to’g’rimaqsadinggaeltar.
(F.ORIPOV)
Darhaqiqat, buso’zbejizgaaytilmagan. Axirharbirodam, borganjoyiga, ko’rgankishiga, avvalamboruningtiliqanaqaekanliginioshkoraqiladi. Tilbilanyodo’storttirishmumkin, yodushmanni. Birog’iztildanchiqqanso’z, odamniqalbidachuqurjoylashadivaunganisbatanmehrniyonafratniuyg’otadi. Shunga “Do’stinghamtil, dushmaningham”, deyishadi-da. Gapbilanodamnito’g’riyo’ldanhambuzishmumkin.
Til-ajoyibfaylasuf, ba’zaniliqso’zshakarday, sovuqso’zesazahardaytuyuladi. Yaxshigap, kishiningo’ziyetmaganyergaso’zi, uningshirintilietadi. Hatto, kuchbilanegibbo’lmaganni, so’zegirishimumkin. Bejizgaham, til-do’stlikkalitideyilmaydi. Harbirnarsaningkaliti, kuchemas, balkiuningtilidir!
Masalan, tilhaqidagimaqollarnikeltirishmumkin:
Ma’qulgapga, qo’rquvyoq.
Yerboyligi-yo’lda,
So’zboyligi-tilda!
Dunyonielbuzsa,
Odamni-so’z.
Bukabimaqollargae’tiborqilsak,harbiridatilningahamiyatiko’rsatilganvaularshunchakiemas. Ulardanhayottarzimizdafoydalanishimizmumkin,debo’ylayman.
Topshiriq:
1.Tilgaqidashe’rayting.
2.Til haqida har bir ma’qolning ma’nosini bayon eting.
3.Nega “Til-do’stlik kaliti”deyishadi?


ONA TILIM
Garchi zug’um qilganlarni yoqtirmadim,
She’r yozdimu bo’lak ishni qotirmadim.
Tilim turib o’z tilimda gapirmadim,
Bir eslasam eziladi bag’ri-dilim,
Ona tilim ,kechir meni,ona tilim.
Onam ”erkam” deb quchganda tunlar yarim.
Erkim yoq deb zirqirardi bir joylarim,
Oltinlarim, ma’danlarim, ipaklarim,
Ona tilim, kechir meni, ona tilim,
Kimlar uchun biz edik bir badaviylar
O’zbekni qon qaqshatganni o’zbek siylar,
Holimizni qon kuzatdi Yassaviylar,
Topganimiz handalakdek tilim-tilim.
Ona tilim,kechir meni,ona tilim.
Kimdir mayda millat bo’ldi,kimdir katta,
Biz piyoda, biz boqqanlar yurdi otda
Zulm otsa faqat sendan o’tdi zulm,
Ona tilim, kechir meni, ona tilim!
(MUHAMMAD YUSUF)