1-Mavzu: Psixologik konfliktologiya fanining predmeti va vazifalari Reja

Nazorat savollari 
1. Konfliktning oldini olish usullari qanday?
2. Konfliktda profilaktik faoliyat turlari? 
3. Shaxsiy konfliktlar muommasi haqida gapirib Bering. 
3. Hozirgi zamon menejmenti muammolari. 


Mavzuni chuqur o`rganish uchun manbalar 
1. Antsupov A. Ya., Shipilov A. I. Konfliktologiya: Uchebnik dlya vuzov. - M.: YuNITI, 

1999. - Razd. I, III. 

2. Zdravomislov A. G. Sotsiologiya konflikta.M.: Aspekt Progress, 1996. - Gl. I, II, III. 
3. Konfliktologiya / Pod red. A. S. Karmina. — SPb.: Lan`, 1999. — Gl.1. 

 

7-ma`ruza 


Mavzu: Konfliktlarni bartaraf etish 


Reja: 
1.

Konfliktdan chiqish taktikasi 

2.

Konfliktning oldini olishning yo`nalishlari 

3.

Konfliktni hal etishning universal vositalari 

 

Tayanch tushunchalar: 
Konfliktdan chiqish taktikasi, konfliktning oldini olishning yo`nalishlari, konfliktni hal etishning 
universal vositalari haqidakonfliktni bartaraf etish yo`llari haqida. 

7.1.Konfliktdan chiqish taktikasi 
Buni nimadan boshlash kerak? 
Buni konfliktning sababini aniqlashdan boshlaymiz. Bu erda muammo nimada, bu erda 
muammo aniq sabablarning tezda o`zgarib ketishi, ya`ni konflikt chiqaruvchini yomon tarafdan 
ko`rsatishi mumkin. Shu bilan bir qatorda cho`zilib ketgan konflikt yangidan-yangi 
qatnashchilarni o`z domiga tortadi, ularning qarama-qarshi qarashlarining qatori kengaya boradi 
va bu erda ob`ektiv tarzda asosiy sababni aniqlashtirishga qiyinchilik tug`diradi.
Konfliktlarning echimini topishda tajribalar shuni ko`rsatadiki, bu erda konflikt formulalarini 
bilish kata yordam beradi.
Konfliktning birinchi formulasi.
Konfliktli holat + Intsident = Konflikt 
Ijtimoiylashuv eng avvalo odamlar o`rtasidagi muloqot va hamkorlikda turli faoliyatni 
amalga oshirish jarayonini nazarda tutadi. Tashqaridan shaxsga ko`rsatilayotgan ta`sir oddiy, 

20 

mexanik tarzda o`zlashtirilmay, u har bir shaxsning ichki ruhiyati, dunyoni aks ettirish 
xususiyatlari nuqtai nazaridan turlicha sub`ektiv tarzda idroq etiladi. Shuning uchun ham bir hil 
ijtimoiy muhit va bir xil ta`sirlar odamlar tomonidan turlicha harakatlarni keltirib chiqaradi. 
Masalan, 10-15 ta o`quvchidan iborat akademik litsey o`quvchilarini olaylik. Ularning bilimni, 
ilmiy idroq qilishlari, ulardan ota – onalarining kutishlari, o`qituvchilarning berayotgan darslari 
va unda etkazilayotgan ma`lumotlar, manbalar va boshqa qator omillar bir hilday. Lekin biribir 
ana shu 15 o`quvchining har biri shu ta`sirlarni o`zicha, o`ziga xrs tarzda qabul qiladi va bu 
ularning ishdagi yutuqlari, o`quv ko`rsatgichlari va iqtidorida aks etadi. Bu o`sha biz yuqorida 
ta`qidlagan ijtimoiylashuv va individualizatsiya jarayonlarining o`zaro bog`liq va o`zaro qarama-
qarshi jarayonlar ekanligidan darak beradi. 
Ijtimoiylashuv jarayonlarining ro`y beradigan shart – sharoitlarini ijtimoiy institutlar deb 
ataymiz. Bunday institutlarda oiladan boshlab, mahalla, rasmiy davlat muassasalari (bog`cha, 
maktab, maxsus ta`lim o`choqlari, oliygohlar, mehnat jamoalari) hamda norasmiy uyushmalar, 
nodavlat tashkilotlari kiradi.