Asosiy xotira(AX) mashinaning boshka bloklari bilan axborotni saklash va operativ
almashish uchun muljallangan
AX ikki turdagi yodda tutuvchi moslama: doimiy va operativ yodda tutuvchi
(DYoTM), (OYoTM) moslamalarga ega.
Tashki xotira ShKning tashki kurilmalariga oida vazifalarni xal kilish uchun talab
kilinishi mumkin bulgan istalgan axborotni uzok saklash uchun muljallangan.
Tashki xotira moslamalari sifatida kassetali, magnit tasmali yodda tutuvchi
moslamalar(strimmerlar), yodda tutuvchi moslamalar, optik disklardagi yiguvchilar(CD-
ROM) va boshkalar foydalaniladi.
Taminlash manbai ShK avtonom va tarmokli eyenrgiya ta’minoti tizimlarini
161
ta’minlovchi blokdir.
Taymer . Bu zarur bulganda joriy vaktni avtomatik belgilab beruvchi ichkimashina
soatlaridir.
Tashki moslama (TM) istalgan xisoblash kompleksining eng muxim tarkibiy
kismidir. Shuni aytish kifoyaki, TM ba’zan kiymatiga kura butun ShK kiymatining 50-80
foizini tashkil etadi. TM tarkibi va xususiyatlari buyicha ShKni boshkaruv tizimlari va
umuman xalk xujaligida kullash imkoniyati va samaradorligiga kup jixatdan boglik. buladi.
Multimedia vositalari -bu insonga uzi uchun tabiy muxit:tovush, video, grafika, matnlar
va boshkalardan foydalanib, kompyuter bilan mulokotda bulishga imkon beruvchi texnik va
dasturiy vositalar majmuidir.
Multimedia vositalariga axborotni nutkli kiritish va chikarish moslamalari;xozirda keng
tarkalgan
skanerlar;yukori
sifatli
videova
tovushli
platalar,
tasvirni
videokamerag’videomangnitafondan kuchiruvchi va uni ShKga kirituvchi videoegallash(video-
grabber) platasi ; kuchaytirgichli, tovushli kolonkali, katta videoekranli yukori sifatli akustik va
video aks ettiruvchi tizimlar kiradi.
