Statsistik qonuniyatlar tabiiy, sotsiologik va boshqa qonuniyatlardan farq qiladi. Statsistik qonuniyat ikki xil hodisa o’rtasidagi o’zaro qat’iy bog’lanishni aks ettiruvchi tabiiy qonuniyatning boshqacha shaklda ifodalanishidir.
Agar siz suvga tosh otsangiz u osmonga uchib ketmasdan yerga tushadi. Chunki, yerda butun olam tortishish qonuni amal qiladi. Statsistlar ham ushbu holatni o’z tillarida ifoda etishga harakat qilishadi, ammo ular ommaviy hodisalar bilan shug'ullanganliklari bois ular maxsus ehtimollik qonuniga duch kelishadi.
U boshqa qonuniyatlardan nimasi bilan farq qiladi? "Qonuniyat" so'zini eshitganimizda, biz uning mohiyatini chuqur tushunmasdan uni dinamik qonuniyat deb, qabul qilamiz. Dinamik qonuniyat sabab-oqibat bog’liqligiga tasodifiy omillar ta’sir qilmagan hollardagina yuz beradi. Ya'ni, hodisaning “boshlanish“ini bilsak, uning qanday “tugashi“ni aniq taxmin qilishimiz mumkin.
Statsistik qonuniyat nima?
Nima uchun biz statsistik qonuniyatga suyanib qarorlar qabul qilsak xatoga yo’l qo’uishimiz mumkin?
Masalan, chiroq tugmasini bossangiz chiroq yonadi. Agar chiroq yonmasa, sababini qidiramiz: elektr o'chirilgan, lampochka yonib ketgan va h.k.
Dostları ilə paylaş: |