“Sug`urta ishi” fanidan o`quv uslubiy majmua
297
sug’urtalovchi sifatida sug’urta kompaniyasi ham bo’lishi mumkin. Jahondagi eng
yirik qayta sug’urtalovchilar guruhiga Myunxen qayta sug’urtalash
jamiyati,
Shveytsariya qayta sug’urtalash jamiyati, Kyoln qayta sug’urtalash jamiyatlari
kiradi.
Fakultativ qayta sug’urtalash
- proportsional qayta sug’urtalash
shartnomasining turi. Fakultativ qayta sug’urtalashda
har bir berilayotgan risk
bo’yicha alohida shartnoma tuziladi. Tsedent har bir risk bo’yicha qayta
sug’urtalash zarur yoki zarur emaslik masalasini mustaqil ko’rib chiqadi. O’z
navbatida, qayta sug’urtalovchi ham tsedentning taklifini qabul qilishi yoki qabul
qilmasligi ham mumkin.
Fakultativ obligator shartnomasi -
tsedent qayta sug’urtalovchi bilan
kelishgan toifadagi har qanday sug’urta
riskini berishi, qayta sug’urtalovchi esa
ularni qabul qilishi shart ekanligi haqidagi qayta sug’urtalash shartnomasi.
Franshiza
- sug’urta shartnomasi shartlarida ko’zda tutiladigan
sug’urtalovchining zararni qoplashdan ozod etiladigan qismi. Franshiza sug’urta
summasiga nisbatan foizlarda belgilanadigan shartli
va shartsiz franshizalarga
bo’linadi. Shartli franshizada sug’urtalovchi belgilangan franshiza summasidan
oshmaydigan zararni qoplash javobgarligidan ozod etiladi.
Bu holda, agar
ko’rilgan zarar miqdori franshiza summasi miqdoridan oshib ketsa, sug’urta
kompaniyasi zararni to’liq qoplaydi. Shartsiz franshizada ko’rilgan zarar franshiza
summasidan chegirilib qoplanadi.
Fraxt
- dengiz yoki havo yo’llari orqali yukni tashishda to’lanadigan haq.
Ushbu haq tarif yoki yukni tashish to’g’risidagi shartnoma bo’yicha o’zaro
kelishilgan narx asosida to’lanadi. Dengiz sug’urtasida
yuklarni tashishda fraxt
polisi yoziladi va fraxt qiluvchiga beriladi.
Dostları ilə paylaş: 
