“Sug`urta ishi” fanidan o`quv uslubiy majmua 295
boshqaruvi joylardagi sug’urta summasining zararlilik darajasidan, kadrlarning
malakasidan va boshqa omillardan kelib chiqqan holda belgilaydi.
Sug’urtalovchining javobgarlik limiti - tuzilgan sug’urta shartnomasidan
kelib chiqqan holda belgilanadigan sug’urta kompaniyasining mumkin bo’lgan eng
yuqori darajadagi javobgarligi. Sug’urtalovchining javobgarlik limiti sug’urta
polisida o’z aksini topadi.
Sug’urtani turkumlash (klassifikatsiyalash) - 1) sug’urta turlarini ierarxiya
ko’rinishida tarmoqlarga, tarmoqchalarga va turlarga bo’linishi. Bunda har bir
keyingi bo’g’in oldingi bo’g’inning bir qismi shaklida ifodalanadi. Sug’urta
ob’ekti sug’urtaning toifasi, sug’urta javobgarligining hajmi va sug’urta qismining
shakli sug’urtani turkumlashning asosiy mezoni bo’lib hisoblanadi. 2) xorij
amaliyotida sug’urta turlarini tartiblashtirilgan tizimi. Hozirgi vaqtda Evropa
Ittifoqi davlatlarida sug’urtaning yagona klassifikatsiyasi ishlab chiqilgan va
hayotga joriy etilgan.
Evropa ittifoqida sug’urta turlarini turkumlash Uzoq muddatli sug’urta Umumiy sug’urta I
Hayot va annuitetlar
sug’urtasi
I
Baxtsiz hodisalardan
sug’urta
II
Bolalarni tug’ilish va
nikohini sug’urtasi
II
Kasallik hodisasini sug’urtasi
III
Bog’langan uzoq muddatli
sug’urta
III
Avtomobillarni sug’urtalash
IV
Sog’likni uzluksiz
sug’urtalash
IV
Temir yo’l sostavini
sug’urtasi
V
Tontinlar
V
Havo kemalarini sug’urtasi
VI
Kapitallarni qoplashni
sug’urtalash
VI
Dengiz kemalarini sug’urtasi
VII
Nafaqalarni sug’urtasi
VII
Yo’ldagi yuklarni sug’urtasi
VII
Yong’indan va stixiyali
hodisalardan sug’urta
IX
Mulkni zarar etkazishdan
sug’urtasi
X
Avtotransport vositalari
egalarining uchinchi shaxsga
zarar keltirish mas’uliyatini
sug’urtasi
XI
Havo kemalari egalarining 3-
chi shaxsga zarar etkazish
mas’uliyatini sug’urtasi
XII
Kema egalarini fuqarolik
javobgarligini sug’urtasi