1-mavzu. «Turizmni rejalashtirish» fanining

turistik xizmatlar 
deb ataladi. 
Turictik xizmat bir vaqtning o’zida 
kompleks
va 
maxsus
xususiyatga ega: 
birinchisi – sayohatdagi turistning xilma-xil ehtiyojlarini qondirishni nazarda 
tutadi; ikkinchisi esa – o’troq yashash paytidagi xizmat ko’rsatishdan umuman farq 
qiladigan tashkillashtirish va tuzilishni nazarda tutadi. 
1.4. Sayohat va turizm tushunchalarning farqi. 
Sayohat va turizm 
(travel and tourism)
- bir-biri bilan bog’liq tushuncha 
bo’lib, ular inson hayot faoliyatining ma’lum bir tarzini ifodalaydi. Bu dam olish, 
faol yoki passiv ko’ngil ochish, sport, atrof-muhitni anglash, savdo, fan, 
da’volanish va boshqa ko’plab jihatlarni kamrab oladi. Birok, bunda har safar 
sayohatni boshqa faoliyat turlaridan ajratib turuvchi o’ziga xos harakat - insonning 
vaqtinchalik boshqa joyga, mamlakatga, qit’aga borishi, uning doimiy yashash 
joyidan uzoqlashishi mavjud bo’ladi. 
Sayohatlar ayrim shaxslar tomonidan alohida, yagona maqsad va qiziqishga 
ega bo’lgan shaxslar tomonidan ekspeditsiyalar, jumladan, harbiy ekspeditsiyalar 
tuzgan holda amalga oshirilib, ular tarkibiga yuzlab va xattoki minglab 
mutaxassislar, diplomatlar, migrantlar va ko’chib yuruvchilar ham kiradi. Dengiz, 
havo va boshqa transport vositalari ekipajlari oylab o’z uylarida bulmaydilar, shu 
tarika, ular uchun sayohat turmush tarzi, kunlik ish faoliyati bo’lib hisoblanadi. 
1
БТТ маълумоти. 2003 

---

Sayohat tushunchasi, odamlarning maqsadlaridan qat’iy nazar zamon va 
makonda ko’chib yurishni anglatadi hamda sayyohatchilarning turmush tarzi 
bo’lib xizmat qiladi. 
Ko’p asrlik tarixdan ma’lumki, insonga savdoni rivojlantirish, yangi yerlarni 
ochish va o’zlashtirish, resurslar va yangi transport yo’llarini izlab topish 
maqsadida jahon bo’ylab sayohat qilish xos bo’lgan. Sivilizatsiyamizning 
rivojlanishiga ajratilgan vaqt unchalik katta bo’lmay, besh ming yilga yaqin davr 
bilan belgilanadi, biroq bizgacha faqat yaqin o’tmishdagi sayohatlar haqidagi 
hikoya va tasvirlargina saqlanib qolgan. O’tmishdan bizga yangi qit’a va yerlarni, 
xalqlar va tabiiy xodisalarni ochgan, o’ziga xos geografik tizimlarni asoslab bergan 
buyuk sayohatchilarning nomlari ma’lum.