1-mavzu. Zamonaviy antropologiyaga kirish. Boshqa fanlar bilan aloqasi va fandagi nazariyalar. Zamonaviy antropologiya tadqiqot usullari. (2-soat) reja
Yüklə 434,7 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Frans Boas
|
XX
asrning 50-yillaridan boshlab AQSHda antropologiya madaniy antropologiya nomi ostida nihoyatda rivojlandi hamda u o„z ta‟sirini Yevropaga ham o„tkazdi. Bu davrda AQSHda mazkur fanga qiziqishning ortishiga ikki xil sababni ko„rsatish mumkin: birinchidan, AQSHda madaniy antropologiya talabalarning umumiy ta‟lim olishlarida muhim rol o„ynagan ijtimoiy-gumanitar fan hisoblangan, ikkinchidan, ikkinchi jahon urushidan so„ng jahon siyosiy maydonidagi vaziyatning o„zgarishi AQSHda antropologiya fani taraqqiyotiga ma‟lum ma‟noda ijobiy ta‟sirini o„tkazgan. Amerikalik olimlar tomonidan uchinchi dunyo mamlakatlariga tavsiya qilingan madaniy relyativizm konsepsiyasi dunyoning yangi tartib qoidasi sifatida qabul qilindi. 3. XX asrning 40–50-yillarida Amerika va Yevropa tarixiy antropologiyasida Yevropa etnosentrizmini targ„ib qiluvchi yangi maktab shakllandi. Bu maktab vakillari Yevropadan boshqa madaniyatlarni qoloq va yovvoyiroq deb hisoblaganlar. Bu nazariya Frans Boas (1858–1942) tomonidan ilgari surilgan bo„lib, uni Melvill Xerstkovits rivojlantirgan. 4. XX asrning 40-yillariga kelib, tarixiy antropologiyada evolutsion nazariya isloh qilinishi natijasida neoevolutsionizm g„oyasi vujudga keldi. Klassik evolutsionizmning sodda to„g„ri chiziqliligini inkor etuvchi yangi yo„nalish tarafdorlari “evolutsiya” atamasini turlicha izohlaganlar. Ushbu atamani tushunish bo„yicha u yoki bu nazariy xulosalarni ilgari surganlar. Shu o„rinda, yangi evolutsionizm g„oyasi tarafdorlarining kopchiligi universal tarixiy qonuniyatni tan olmaydilar, shuning uchun ular “evolutsiya”ni ma‟lum bo„lmagan sabablarga ko„ra insoniyatning doimiy rivojlanishi sifatida izohlaydilar. Madaniyatning bir chiziqdagi taraqqiyoti g„oyasi o„rnida neoevolutsionistlar bir necha: umumiy va xususiy taraqqiyot nazariyasi, mikro va makro jarayonlar nazariyasi, madaniy dominantlik qonuni, taraqqiyot imkoniyati qonuni va boshqalarni ishlab chiqdilar. O„z tadqiqodlarida ular insoniyat tarixini kopchiziqli yopiq tizimlar taraqqiyoti Yüklə 434,7 Kb. Dostları ilə paylaş:
|